Lesverloop

1. Kennismaking opleidingsonderdeel
2. Doelen onderwijs
3. Didactisch referentiekader
4. Boodschappen van algemeen nut

Leerdoelen

De student kan...

• ...zelfstandig per niveau (macro, meso, micro) formuleren wie onderwijsdoelen ontwerpt, hoe ze worden geïmplementeerd & geëvalueerd.

• ...zelfstandig en systematisch de onderdelen van het didactisch referentiekader integreren bij het voorbereiden, uitvoeren en toetsen van de lesvoorbereiding.

• ...zelfstandig en systematisch a.d.h.v. het lesvoorbereidingsformulier de theorie van constructive alignment toepassen in de eigen onderwijspraktijk.

• ...zelfstandig en systematisch leerdoelen formuleren, die afgestemd zijn op de verschillende leerniveaus van Bloom.

De student kan

• een positieve interactie met de leerlingen opbouwen met respect voor de eigenheid en de gevoelens van de leerling
• instrumenten voor breed observeren hanteren om de kenmerken uit de beginsituatie van leerlingen en leerlingengroep te achterhalen
• de heterogeniteit en diversiteit van de leergroep onderkennen
• beginsituatie, doelstellingen, werkvormen en evaluatie op mekaar afstemmen a.d.h.v. de hem/haar aangereikte didactische referentiekaders
• zijn/haar ethisch kompas richten op groei en leervorderingen van de leerling
• een krachtige leeromgeving realiseren, met aandacht  voor  de heterogeniteit binnen de leergroep
• basismodellen voor differentiatie naar interesses, leerstatus en leerprofiel gebruiken

• bij het ontwerpen van lessen inspelen op componenten van motivatiestructuur

• een op groei gerichte visie op evaluatie hanteren

• bij het ontwerpen van lessen inspelen op modellen van evaluatie
• feedback up, feedback en feed forward geven

De student kan

• aangepaste werkvormen en groeperingsvormen bepalen afgestemd op de doelstellingen en gebaseerd op evidence-base
• observatie en evaluatie voorbereiden, individueel en indien nodig in team
• een gestructureerd werkklimaat bevorderen leerlingen
• in teamverband werken

• een gestructureerd en veilig werkklimaat bevorderen

• een soepel en efficiënt lesverloop creëren

voor ICT-ateliers:

• kan ICT functioneel integreren bij het ontwerpen van een krachtige leeromgeving

1.1 Kennismaking met de opbouw

Van individuele leerlingen naar klasgroep

Aandacht naar ontwerpen & uitvoeren van een krachtige leeromgeving voor een volledige klasgroep

Leerlijnen per opleidingsonderdeel

Leerlijnen per opleidingsonderdeel

• Leerlijn pedagogiek & didactiek: brede onderwijskundige referentiekaders

• Leerlijn STAM (vakdidactiek): domeinspecifieke vertaling van referentiekaders

• Leerlijn reflecterend en onderzoekend handelen: reflectiesessies rond theorie & praktijk a.d.h.v. GRROW-coaching

Link met VD1 (X en Y)

De aangeboden referentiekaders van KLO worden vertaald naar de specifieke vakdidactiek en naar de stagepraktijk

1.2 Kennismaking met de evaluatie

Evaluatie

Miniles VD X en VD Y

Oefenminiles in groep

Oefenminiles individueel

December

Januari

examenminiles individueel

examenminiles individueel

Miniles VD X en VD Y

Oefenminiles in groep

Oefenminiles individueel

December

examenminiles individueel

In de lessen KLO werken we aan de oefenminiles in groep. Je maakt zelfstandig de oefenminiles individueel.

In december voer je de oefenminiles in groep + individueel uit. Je krijgt feedback op je lesvoorbereiding & les van vakdidactici, stagebegeleiders & onderwijsleerbegeleiders.

Miniles VD X en VD Y

Oefenminiles in groep

Oefenminiles individueel

Januari

examenminiles individueel

examenminiles individueel

Je maakt zelfstandig 2 lesvoorbereidingen & voert deze uit voor het examenmoment van VD1.

Je krijgt op het examenmoment een vraag over je theoretische vertaalslag vanuit KLO.

Je mag aan een van je lesvoorbereidingen je opdracht van KLO koppelen: ideale lesvoorbereiding + kijkwijzer.

Oefenminiles in groep op zaterdag 12/12

Oefeminiles individueel op maandag 14/12, dinsdag 15/12 of donderdag 17/12

Groepsverdeling op canvas

2.1 Inleiding

Wat is belangrijk voor de toekomst, waar willen we als samenleving naartoe en wat willen we daartoe overbrengen op de volgende generaties?

Debat gaat steeds over...

Doeldomein-model Biesta (2014)

2.2 Voorbereidende opdracht

Voorbereidende opdracht

1. Hoe is de nieuwe structuur van het onderwijs (zowel horizontaal als verticaal) opgebouwd? Wat zijn de finaliteiten en hoe link je deze aan de huidige, 'oude' structuur?

2. Welke soorten scholen ontstaan er door deze structuur? Wat is het verschil tussen deze scholen?

3. De nieuwe eindtermen zijn ingevoerd in de eerste graad van het SO. Deze zijn opgebouwd rond sleutelcompetenties. Wat houden deze sleutelcompetenties in? Hoe kunnen deze nagestreefd worden?

4. In deze uiteenzetting komen heel wat termen aan bod. Wat willen deze termen zeggen? Moeten deze ET of doelen door iedereen bereikt worden?

   • eindtermen basisgeletterdheid

   • eindtermen

   • uitbreidingsdoelen

   • specifieke eindtermen

   • cesuurdoelen

Aan de slag

Break-out rooms (10 min)

• Wie bepaalt wat er moet geleerd worden?
• Welke vrijheden heb je zelf?
• Wie bepaalt of je leerlingen iets alleen moeten begrijpen - toepassen - creëeren?

Macroniveau

Vlaamse Overheid

Netten en koepels

Gemeenschapsonderwijs

Gesubsidieerd vrij onderwijs

Gesubsidieerd officieel onderwijs

3 netten

Gemeenschaps-onderwijs (GO!)

Katholiek onderwijs

FOPEM (methode-scholen

...

Onderwijs steden en gemeenten (OVSG)

Provenciaals onderwijs (POV)

Meerdere koepels

Mesoniveau

Scholengroepen en scholen sluiten zich vaak aan bij koepels en nemen het leerplan over

Scholen evalueren zichzelf (zelf-evaluatie) en worden geëvalueerd door de inspectie

Microniveau

De leerkracht in de klas

• implementeert leerplandoelen via jaarplan en leerdoelen
• evalueert via toetsing leerresultaten leerlingen 

3. Didactisch referentiekader

= de basisingrediënten die nodig zijn voor het  voorbereiden, uitvoeren en toetsen van  onderwijsleeractiviteiten

3.1 Inleiding

Casus

Mevr. Vanderstappen gebruikt graag serious games en levensechte opdrachten om leerlingen ‘historisch bewust’ te maken.

Haar lesdoelstellingen zijn: de leerling kan... ‘het perspectief van vluchtelingen tijdens hun vlucht uit het thuisland kunnen beschrijven' en 'kwalitatieve data verzamelen over toekomstperspectieven van jonge vluchtelingen.’

Tijdens de les spelen haar leerlingen spelen het PeaceCraft spel via hetwelk ze de reis van 2 vluchtelingen kunnen beleven door virtueel in hun smartphone te stappen. Dan gaan ze via een organisatie in gesprek met jonge vluchtelingen en maken ze een reportage (video of audio naar keuze) die ze indienen via smartschool.

Voor de evaluatie kiest Mevrouw Vanderstappen voor een schriftelijke toets met open en gesloten vragen (‘Vink in het volgend lijstje aan uit welke 3 thuislanden de meeste vluchtelingen naar België kwamen in 2019’; ‘Wat is een staatloze?’; …).

Aan de slag

Break-out rooms (10 min)

• Hoe verhouden de lesdoelen, lesactiviteit & evaluatie zich t.o.v. elkaar?
• Hoe zouden jullie zich als leerling in deze situatie voelen?
• Op welke manier zouden jullie deze les aanpakken?

Constructive "alignment"

leerdoelen

leer-

activiteiten

evaluatie

  De kernboodschap over "alignment"  zit in de pijlen: Wat de student moeten kunnen (leerdoelen) is datgene wat ook moet getoetst worden (evaluatie) en dus datgene dat tijdens de leeractiviteiten aan bod moet komen.

3.2 didactisch model

Van constructive alignment naar een didactisch model

Aan de slag

Break-out rooms (10 min)

• Bespreek het model: wat valt jullie op? 
• Leg het model naast het lesvoorbereidingsformulier. Zien jullie gelijkenissen - verschillen? 

1

2

Straks

3

4

5

Sessie 4

Leerdoelen

= wat je beoogt te bereiken

Leerinhoud

= is een middel om de leerdoelen na te streven. Ligt deels vast. Maar...

Verschil tussen leerdoelen en leerinhoud

Hiermee kan je differentiëren op basis van voorkennis & interesse!

Voorbeeld

Leerdoel: "De leerling kan gericht informatie uit teksten voor een onbekend publiek selecteren en ordenen"

Leerinhoud: informatie selecteren en ordenen uit een praatprogramma, een kookprogramma, het journaal, ...

Open lesdoel:

Gesloten lesdoel:

Leerdoel: De leerling kan met behulp van de transformaties van functies de grafiek van y=a(x-p)2 +q opbouwen

Leerinhoud: grafiek van y:a(x-p)2+q

Werkvormen en leeractiviteiten

Je maakt de keuze obv je leerdoelen en leerinhouden.

leerdoelen

leer-

activiteiten

evaluatie

Gedrag leerdoel = gedrag leeractiviteit

Indien je lesdoel is: 'de leerling kan de stelling van pythagoras toepassen', moet je zorgen dat er oefentijd is in de les waarbij de leerlingen de stelling effectief toepassen! Acitiviteit: oefeningen individueel - in groep maken, de speelplaats opmeten,...

6

Sessie 3

3.3 beginsituatie

Waar zien jullie gelijkenissen - verschillen tussen beginsituatie van een individuele leerling en een klasgroep?

Beginsituatie: breed observeren

• Checklist: hoe breed observeren we onze leerlingen? 

• Observatiewijzer: omgang tussen leerlingen

• Observatiewijzer: hoe leren mijn leerlingen? 

• Document: kijken naar status

• Observatiewijzer: diversiteit

-> kunnen jullie helpen bij opdracht 'kijkwijzer lesontwerp' onderdeel 2: schets beginsituatie klasgroep

3.4  leerdoelen

Koppel deze cartoon aan het formuleren van een lesdoel.

Leerplandoelstellingen zijn geformuleerd op verschillende gedragsniveaus. Bijvoorbeeld:

• "De leerlingen onderscheiden zuivere stoffen en mengsels in authentieke contexten"
• "De leerlingen onderzoeken het verband tussen snelheid, afstand en tijd."

Welke denkvaardigheden & leeractiviteiten heb je nodig bij deze LPD's?

Van leerplandoel naar lesdoel

Taxonomie Bloom

onderscheiden

onderzoeken

Naast gedragsniveau's ook verschillende domeinen

1. Cognitieve ontwikkeling (denkactiviteiten)
2. Affectieve ontwikkeling (waardegebonden vaardigheden)
3. Psychomotorische ontwikkeling (fijne motoriek, zintuiglijke en fysieke vaardigheden)
4. Meta-cognitieve ontwikkeling (denken over het eigen denken)
5. Interpersoonlijke ontwikkeling (omgaan met anderen)

Voorbeelden domeinen

• "De leerlingen verklaren het belang van een gezonde levensstijl."
• "De leerlingen passen technieken voor een correcte lichaamshouding en voor ergonomische principes toe."
• "De leerlingen hanteren principes van fairplay en teamspirit met nadruk op plezier in beweging en sport."
• "De leerlingen uiten hun gevoelens respectvol."

Welke domeinen herkennen jullie? 

Welke gedragsniveaus herkennen jullie? 

Aan de slag

Designteam

Neem het leerplandoel van jullie oefenminiles. Formuleer op basis hiervan een lesdoel op elk niveau van Bloom. Kies daarna de lesdoelen die het best aansluiten op je leerplandoel. 

4. Boodschappen van algemeen nut

Canvas: voorbereidende opdracht les 2

lezen & verwerken van 1 van de 3 hoofdstukken 'leren en leertheorieën'

Canvas community 

Maatregelen m.b.t corona & stage

! Geen bezoek, wel online gesprek met student, mentor & OLB !