POSITIEF EN INCLUSIEF LEEFKLIMAAT
Hoorcollege 3 (28 februari 2024)
Prof. dr. Els Consuegra
1. FOLLOW-UP
Klasmanagement
Opdracht: casussen klasmanagement
Surf naar de Canvasruimte, naar de pagina met informatie over de algemene kaders per campus voor campus Etterbeek.
Open het gedeelde document Opdracht en download de handout.
We gaan uit elkaar in acht break out rooms.
Bespreek de casus die aan jouw groep is toegewezen. Maak nota van jullie antwoorden op de vragen in het gedeelde document (of stuur het mij nadien op).
Wie hulp nodig heeft kan mij in de chat van de eigen break out room 'taggen' via @Els Consuegra
groep
15 minuten
Elke casus is door twee groepen behandeld.
Eén groep stelt haar casus en antwoorden voor.
De andere parallelle groep reageert hierop en vult aan.
De overige casussen worden niet plenair besproken.
Text
Opdracht: casussen klasmanagement
Bewegingstussendoortje
2. INCLUSIEF ONDERWIJS
2.1. Wat is inclusief onderwijs?
Opdracht: definities inclusie
"Inclusief onderwijs"
Welk definities voor 'inclusief onderwijs' kan jij terugvinden? Plak ze in de padlet.
Vergeet de juiste bronvermelding niet!
https://padlet.com/lerarenopleiding/definities-voor-inclusief-onderwijs-6ud08v49940ykpaj
individueel
5 minuten
Verschillende paradigma's
(Griful-Freixenet, Struyven, Vantieghem, & Gheyssens, 2020)
Begrip "inclusie" heeft al hele weg afgelegd, wordt op verschillende manieren gedefinieerd
Opertti et al. (2014)
Vier paradigma's:
1. Mensenrechten voor personen met een handicap (>1948) inclusie versus exclusie, focus op participatie
2. Personen met specifieke onderwijsbehoeften (>1990) participatie én leren, leerlingen met special needs
3. Gemarginaliseerde groepen (>2000) gelijke onderwijskansen leerlingen uit kansengroepen
4. Hervorming onderwijssysteem for all (>2005) maximale leer- en ontwikkelkansen alle leerlingen
Leerlingen met beperking
Leerlingen met speciale onderwijsbehoeften
Leerlingen uit gemarginaliseerde groepen
Alle leerlingen
Vier verschillende soorten definities voor inclusie volgens Göransson & Nilholm (2014)
Van individuele focus naar communities
Engsig (2015) onderscheidt in definities drie soorten outcomes die aandacht krijgen:
- Fysieke inclusie: de eenvoudige aan- of afwezigheid
- Sociale inclusie: de actieve participatie
- Ervaren inclusie: subjectieve gevoel erbij te horen, deel van grotere gemeenschap te zijn, sense of belonging
Diepte van inclusie
Verschillende niveaus
Docent
Opleiding
Instelling
Maatschappij
Ecologische systeembenadering Bronfenbrenner
"Een inclusieve leeromgeving is een leeromgeving die kwaliteitsvol onderwijs mogelijk maakt voor alle leerlingen ongeacht beperking, etniciteit, sociale afkomst, taal, gender, … Dit mogelijk maken betekent dat een schoolteam actief de noden ondersteunt zodat alle leerlingen tot maximaal leren en participeren komen op zowel cognitief, sociaal, emotioneel, motorisch en moreel vlak."
- Prestaties én beleving
- Verschillende ontwikkelingsdomeinen
- Alle studenten
Definitie (Onderzoeksproject Potential)
Inclusie is naast een doel ook vooral een proces waarin de mate van bereikte inclusie gradueel toeneemt.
2.2. Leersteundecreet
Vlaanderen is koploper qua segregatie.
Percentage van leerlingen in buitengewoon onderwijs
Vlaanderen koploper qua ongelijkheid.
- 2006: Verenigde Naties stellen verdrag op omtrent het recht op inclusief onderwijs en de verplichting voor overheden om aan inclusief onderwijssysteem te werken.
- 2008: GOK-decreet
- 2009: België ratificeert dit verdrag
- 2014: M-decreet
- 2023: Leersteun decreet (ter vervanging M-decreet)
Recht op inclusief onderwijs
Decreet Leersteun
2023
Leersteunmodel / Zorgcontinuum
Gericht op minder leerlingen en steeds specifiekere onder-steuning
Betrekken van meer partners binnen en buiten de school
Brede basiszorg
Redelijke aanpassingen
Afbeelding:
Prodiagnostiek (2024)
Leersteunmodel / Zorgcontinuum
Afbeelding:
Prodiagnostiek (2024)
School neemt extra maatregelen zodat leerling gemeenschappelijk curriculum kan blijven volgen (remediëren, differentiëren, compenseren, dispenseren)
Redelijke aanpassingen
Aanpassingen moeten doeltreffend zijn, evenwaardig, zelfstandigheid vergroten en veilig zijn.
Doel is barrières verlagen, hier en nu.
- Differentiëren: rekening houden met interesse, leerstatus en leerprofiel (volgende week verdieping)
- Remediëren: helpen om bij te benen
- Compenseren: hulpmiddelen laten gebruiken
- Dispenseren: vrijstellen van onderdeel zonder dat eindcertificering in gedrang komt
Opdracht: wat kunnen redelijke aanpassingen zijn?
Surf naar de Canvasruimte, naar de pagina met informatie over de algemene kaders per campus voor campus Etterbeek. Open het gedeelde document Opdracht redelijke aanpassingen.
We gaan uit elkaar in acht break out rooms.
Bespreek met elkaar de casussen en stel redelijke aanpassingen voor.
Maak nota van jullie voorstellen in het gedeelde document (of stuur het mij nadien op).
Wie hulp nodig heeft kan mij in de chat van de eigen break out room 'taggen' via @Els Consuegra
groep
15 minuten
Disproportionaliteit
Aanpassingsplicht, maar bij onevenredige belasting OF indien bestaande maatregelen de vraag al voldoende compenseren, kunnen redelijke aanpassingen worden geweigerd.
Indicatoren:
- financiële en organisatorische impact,
- frequentie en duur van gebruik,
- beschikbaarheid van alternatieven.
Principe: aanpassingen mogen niet zo zwaar zijn, dat ze het lange termijn-doel van inclusie voor de organisatie in gevaar brengen
Leersteunmodel / Zorgcontinuum
Afbeelding:
Prodiagnostiek (2024)
CLB onderzoekt specifieke onderwijsbehoeften en stelt eventueel een GC-verslag op dat nood aan leersteun motiveert en hulp uit leersteuncentrum mogelijk maakt.
Leersteunmodel / Zorgcontinuum
Afbeelding:
Prodiagnostiek (2024)
Als volgen van gemeenschappelijk curriculum met redelijk aanpassingen niet haalbaar blijkt, kan CLB een IAC of OV4-verslag opstellen.
- IAC: als gemeenschappelijk curriculum niet haalbaar.
- OV4: als gemeenschappelijk curriculum wel haalbaar maar mits zeer intensieve ondersteuningsnood en doorgedreven aanpassingen
Buitengewoon onderwijs
2.3. GOK-decreet en inschrijvingsdecreet
2002
Decreet Gelijke Onderwijs Kansen
Kent ook hele geschiedenis: klik hier indien interesse
Inschrijvingsrecht
Rechtsbescherming
LOP's en Commissie Leerlingenrechten
Ondersteuning
Extra omkadering werkingsmiddelen
- Thuistaal van de leerling
- Ontvangen van een schooltoeslag
- Hoogst behaalde opleidingsniveau van de moeder
- De leerling wordt tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen
- De ouders behoren tot de trekkende bevolking
GOK-indicatoren
Dubbele contingentering die naar sociale mix streeft, afgeschaft
Scholen hoeven geen zeker percentage stoelen meer vrijhouden voor kwetsbare leerlingen.
Steden en gemeenten kunnen scholen wel nog opleggen max. 20% van de plekken vrij te houden voor 'ondervertegenwoordigde' groep.
Vanaf schooljaar 2023-2024
Einde van de les!
Tijd om de benen te strekken voor de volgende les start!
Aangevraagde verdieping
- Hoe gezag zonder schreeuwen en straffen?
- Ben ik te lief? Hoe dwing ik respect af?
- Hoe tot rust brengen, kalmeren?
- Wat als 'niks helpt'?
- Klas blijft rumoerig en krijg ze niet stil.
- Hoe kan ik rollen naar leerlingen toe delegeren?
Aangevraagde verdieping
- Heeft diversiteit iets met moeilijke klassen te maken?
- Straks en volgende week: inclusie en differentiatie
- Multitasken: tips?
- Uit onderzoek blijkt dat je dit leert met ervaring (zoals autorijden ook deels automatiseert)
- Hoe krijg ik overzicht of iedereen mee is?
-
Exit-tickets, quiz, vragen stellen aan leerlingen, gedrag observeren tijden opdrachten, hen zichzelf laten verbeteren met verbetersleutel ...
-
Exit-tickets, quiz, vragen stellen aan leerlingen, gedrag observeren tijden opdrachten, hen zichzelf laten verbeteren met verbetersleutel ...
Aangevraagde verdieping
- Hoe activeren?
- Te rustige klas activeren
- Zie activerende werkvormen KLO
- Interactie bij beperkte taalvaardigheid
- Zie taalgericht vakonderwijs
Aangevraagde verdieping
- Hoe gezag zonder schreeuwen en straffen?
- Ben ik te lief? Hoe dwing ik respect af?
- Hoe tot rust brengen, kalmeren?
- Hoe kan ik rollen naar leerlingen toe delegeren?
- Multitasken: tips?
- Wat als 'niks helpt'?
- Klas blijft rumoerig en krijg ze niet stil.
- Heeft diversiteit iets met moeilijke klassen te maken?
- Hoe krijg ik overzicht of iedereen mee is?
- Hoe activeren?
-
- Te rustige klas activeren
- Interactie bij beperkte taalvaardigheid
Ben ik te lief?
Naar welk soort gedrag zouden leerlingen verwijzen als ze een leerkracht "te lief" noemen?
Noteer jouw ideeën in de chat.
Ben ik te lief?
Geweldloos verzet, nieuwe autoriteit, verbindend gezag
Verbindend gezag is gebaseerd op de principes van geweldloos verzet en verenigt twee uitersten die schijnbaar niet te verenigen zijn: zowel hiërarchische afstand als relationele nabijheid, zowel een liefdevol anker als heldere grenzen en zowel verzet tegen wat onacceptabel is als geloven in de mogelijkheden van de ander
Ben ik te lief?
Rustige werksfeer bereik je het makkelijkst als dominantie en verbinding combineert.
Laat zien dat je dingen opmerkt, neem leiding, organiseer, geef instructies, installeer vaste procedures, structureer de klassituatie, leg uit, houd aandacht
Ondersteun, toon interesse, wees vriendelijk, heb gevoel voor humor, wees zelfverzekerd en vertrouw je leerlingen
Wees zelfverzekerd, ook met je lichaam
Hoe kalmeren?
Welk gedrag zie jij voor je als je zegt dat leerlingen moeten gekalmeerd worden?
Welke gedrag zie je dat liefst verdwijnen?
Gaat het om instrumentele of frustratie-agressie?
Kalmeren: blijf zelf kalm
Leonard (2009)
- Kalmeren
- Grenzen stellen
- Ontmijnen
- Hulp vragen
Als niks helpt?
Text
Wat als niks helpt?
Houd vol.
Verbindend gezag is een basishouding die opvoeders houvast geeft in een tijd waarin twijfel en het gebrek aan eensgezindheid tussen opvoeders heel wat onmacht veroorzaken. Vanuit een volgehouden aanwezigheid: “het is mijn plicht”, “ik kan niet toelaten”, “ik houd vol”. Helpt om te blijven volhouden, ook al zie je niet meteen resultaat. Niet om controle te krijgen over kinderen en jongeren, maar om te handelen overeenkomstig je eigen verantwoordelijkheid en de waarden die jij belangrijk vindt.
Verbindend gezag, geweldloos verzet, nieuwe autoriteit
Wat als niks helpt?
Positief en inclusief leefklimaat - P&D (Hoorcollege 3 - 2023)
By idlovub
Positief en inclusief leefklimaat - P&D (Hoorcollege 3 - 2023)
Woensdag 17 februari 2021
- 209