Verifieer of je met je VUB-adres bent ingelogd.

Test je camera en je geluid.

Neem een drankje.

We starten om 18.00.

Welkom bij KLO sessie 3 online!

DRAFT

Werkcollege 3 - Pedagogiek en Didactiek 

2425 Krachtige Leeromgeving

Anderlecht maandag 24/11: Yves Blieck & Nienke Verwijs

Anderlecht donderdag 27/11: Wim Keyaerts & ... 

1. Inleiding evaluatie

1.1 Evaluatie van het leren en om te leren

"Evaluatie: eindpunt of motor?"

Probleemstelling

Lesdoelen leid je af uit de curriculumdoelen voor de groep waaraan je lesgeeft (bijv. eindtermen, leerplannen) maar ze moeten ook afgestemd zijn op wat die lerenden al kennen en kunnen. Evaluatie (beginsituatie, leervorderingen, leerproces, ...) loopt daarom als een rode draad door het model.

Terugblik naar het didactisch model (Engels)

Constructive "alignment"

leerdoelen

leer-

activiteiten

evaluatie

  De kernboodschap over "alignment"  zit in de pijlen: Wat de student moeten kunnen (leerdoelen) is datgene wat ook moet getoetst worden (evaluatie) en dus datgene dat tijdens de leeractiviteiten aan bod moet komen.

6

1.2 Casussen

1. Inleiding evaluatie

Stem 'eens' of 'oneens'

Korte bespreking

Lees de casus

Licht je mening toe

Opzet casussen

We vinden het belangrijk dat leerlingen gemotiveerd blijven en geven dan ook positieve commentaar wanneer er iets lukt (bv. tijdens de wiskundeles), zelfs al is het maar een kleine stap vooruit. Op het rapport zien we daar niets van terug in het cijfer van wiskunde.

Casus 1

​We proberen elke leerling zo goed mogelijk te begeleiden en daartoe organiseren we dikwijls differentiatiemomenten. Op het rapport echter komen alleen maar punten van toetsen die voor iedereen dezelfde zijn en vinden we van de differentiatie niets meer terug.​

Casus 2

Omdat bij een toets bleek dat Jören het niet goed kon, begeleiden we hem nogmaals, laten de toets een tweede keer doen en merken dat het nu wel lukt. Op het rapport komt er echter het gemiddelde van de toets en de herhalingstoets te staan. Wat is de boodschap ?

Casus 3

Bij het zwemmen durfde Marloes in september haar hoofd nog niet onder water stoppen. Maar de kentering kwam er en in het midden van het jaar (terwijl de anderen al lustig baantjes trokken) kon zij reeds een beetje drijven. Op het einde van het jaar slaagde ze er in om een hele breedte over te zwemmen. Op het eindrapport, waar de drie trimesters werden bij elkaar geteld stond echter een 5, want dat was het gemiddelde van de drie trimesters. Dus daar kon Marloes ineens maar de helft meer.

Casus 4

Marian en Tom hebben allebei 7 op 10. Toch zeggen we tegen Tom dat het ‘beter’ kan en feliciteren we Marian. Hebben we het dan over de beheersing van (een) doelstelling(en) of over de inspanning die ervoor geleverd werd ?

Casus 5

Robbe leerde graag in de lagere school, maar in het derde trimester van het tweede jaar secundair wil hij niet meer studeren voor een aantal vakken, want daar heeft hij al ‘genoeg’ punten voor.

Casus 6

Leervragen?

In de chat

1. Inleiding evaluatie

1.3 Wat betekent evalueren?

• Meten: Juist, valide en betrouwbaar instrument om te meten & registreren of doelen bereikt worden
• Beoordelen: Wanneer is het goed (genoeg)?
• Beslissen: Beslissing (sanctionerende of didactische beslissingen)
• Rapporteren: Terugkoppeling aan betrokkenen in overeenstemming met het doel van de evaluatie

PDC(R)A -cirkel

1. Inleiding evaluatie

1.4 Evalueren om te leren

Van test- naar evaluatiecultuur

We willen leerlingen meer meegeven dan enkel kennis: we werken aan kennis, vaardigheden, attitudes.

Dit kunnen we niet evalueren met enkel klassieke kennistoetsen.

Evaluatie VAN leren

Evaluatie OM te leren

2. Stellingenspel

waarom

wat

wie

waarmee

rapportage

hoe

?

Evaluatie

Expertgroepen

(Anderlecht: Groep maandag  en Groep donderdag)

• Hoe evalueren? + Rapporteren?
  • Meggy
  • Phaedra
  • Jean
  • Annelien
  • Johan
  • Lien
  • Nicolas
  • Wout D (ma)
  • Kaatje
  • Fidele
  • Nadege
  • Bert
  • Serife
  • Victoria

• Waarmee evalueren? + Wie evalueert?
  • Abdellah
  • Rani
  • Paloma
  • Deborah
  • Dries
  • Janneke
  • Mathilde
  • Nele
  • Maxim
  • Tatiana
  • Clara
  • Koen
  • Sarah

• Waarom evalueren? + Wat evalueren?
  • Sofie
  • Mien
  • Lore
  • Ruben
  • Wout V
  • Katy
  • Tania
  • Katleen
  • Julie
  • Alexander
  • Margot
  • Ilse
  • Peguy
  • Tecla

Voorbereiden stelling in expertgroepen (15min) MAANDAG

1. Waarom evalueren?

Sofie, Mien, Lore, Ruben

2. Waarmee evalueren?

Abdellah, Rani, Paloma 

3. Hoe evalueren?

Meggy, Phaedra, Jean, Annelien

6 nieuwe Teams sessies (linken in de chat)

4. Wat evalueren?

Wout V, Katy, Tania, Katleen

5. Wie evalueert?

Deborah, Dries, Janneke, Mathilde

6. Rapporteren?

Johan, Lien, Nicolas, Wout D

Voorbereiden stelling in expertgroepen (15min) DONDERDAG

1. Waarom evalueren?

Julie, Alexander, Margot

2. Waarmee evalueren?

Nele, Maxim, Tatiana

3. Hoe evalueren?

Kaatje, Fidele, Nadege,

6 nieuwe Teams sessies (linken in de chat)

4. Wat evalueren?

Ilse, Peguy, Tecla

5. Wie evalueert?

Clara, Koen, Sarah

6. Rapporteren?

Bert, Serife, Victoria

Na de breakoutroom presenteer je de stelling. Iedereen stemt 'eens' of 'oneens'

Korte terugkoppeling

In de ruimte bereid je je stelling voor vanuit je thema.

Je bereidt daarnaast kritische vragen voor de andere stellingen voor

experten lichten stelling toe

'kritische vrienden' volgen de chat op en stellen vragen

Opzet stellingenspel

10'/thema

2.1 Waarom evalueren?

Stelling "waarom evalueren"?
MAANDAG

• Expertgroep presenteert

  • Sofie, Mien, Lore, Ruben

• Kritische vrienden stellen vragen

  • Wout V, Katy, Tania, Katleen

     

Stelling "waarom evalueren"?
DONDERDAG

• Expertgroep presenteert

  Julie, Alexander, Margot

   

• Kritische vrienden stellen vragen

  Ilse, Peguy, Tecla

   

Stelling

Evalueren laat me als leraar toe om te beoordelen en beslissen of mijn leerlingen klaar zijn om het volgend trimester aan te vatten.
Dat is waarom ik evalueer.

waarom

waarom

Evaluatie VAN leren

Evaluatie OM te leren

summatieve evaluatie:

aan het eind van het leerproces

- onderwijsdoelen beoordelen en beslissen (leerkracht)

- leerproces/resultaat beoordelen (leerling)

formatieve evaluatie:

tijdens het leerproces

- onderwijsdoelen opvolgen en ondersteuning bijsturen (leerkracht)

- om leerproces (bij)sturen/ ondersteunen (leerling)

'Assessment'

'Test'

2.2 Wat evalueren?

Stelling "wat evalueren"?
MAANDAG

• Expertgroep presenteert

  • Sofie, Mien, Lore, Ruben

• Kritische vrienden stellen vragen

  • Wout V, Katy, Tania, Katleen

Stelling "wat evalueren"?
DONDERDAG

• Expertgroep presenteert

  Ilse, Peguy, Tecla

   

• Kritische vrienden stellen vragen

  Julie, Alexander, Margot

   

Stelling

Als leraar gaat mijn totale focus naar het behalen van de beoogde leerresultaten, wat ik op het einde van elke lessenreeks evalueer.
Hoe de leerlingen dit doel bereiken, kan ik niet evalueren.  

https://www.flickr.com/photos/slapers/5332957359

https://pxhere.com/en/photo/570062

wat

Evaluating the journey   ...   or the destination?

wat

Product

Proces

Het resultaat van het leerproces

Het verloop van het leerproces

+

wat- wanneer?

  bij de start                            tussentijds                              bij het eind

  product           proces           product            proces             product

(beginsituatie)

Het tijdstip van evaluatie houdt niet noodzakelijk verband met 'summatief' of 'formatief' !  

2.3 Waarmee evalueren?

Stelling "waarmee evalueren"?
MAANDAG

• Expertgroep presenteert
  • Abdellah, Rani, Paloma 
• Kritische vrienden stellen vragen
  • Deborah, Dries, Janneke, Mathilde

Stelling "waarmee evalueren"?
DONDERDAG

• Expertgroep presenteert

  Nele, Maxim, Tatiana

   

• Kritische vrienden stellen vragen

  Clara, Koen, Sarah

   

Stelling

Met gesloten vragen kan je onvoldoende alle cognitieve lesdoelen evalueren.

Toetsvorm en -inhoud moeten congruent zijn met de vooropgestelde doelen.

Waarmee

Klassieke toetsen

* Gesloten vragen

• juist/foutvragen

• sorteervragen

• rangschikvragen

• meerkeuzevragen

• classificatievragen

* Open vragen (korte of essayvragen)

Waarmee

1. Cognitieve ontwikkeling (denkactiviteiten)
2. Sociaal-affectieve ontwikkeling (waardegebonden vaardigheden)
3. Psychomotorische ontwikkeling (fijne motoriek, zintuiglijke en fysieke vaardigheden)
4. Meta-cognitieve ontwikkeling (denken over het eigen denken)

Stelling

Niet-cognitieve doelstellingen kun je niet evalueren met een klassieke toets.

Waarmee

1. Cognitieve ontwikkeling (denkactiviteiten)
2. Sociaal-affectieve ontwikkeling (waardegebonden vaardigheden)
3. Psychomotorische ontwikkeling (fijne motoriek, zintuiglijke en fysieke vaardigheden)
4. Meta-cognitieve ontwikkeling (denken over het eigen denken)

Waarmee

Evalueren van vaardigheden, attitudes

en competenties:

• zo authentiek mogelijk
• gebruikmakend van verschillende instrumenten
• observatiewijzers gebruiken.

Praktijktoets

Simulatietoets

Casus

Inspanningscontract

Logboek

Portfolio

Observatielijst

SAM-schalen

...

Voorbeelden

https://www.nut-talen.eu/docentendag2018/presentatie7_SAMschaal_doc.pdf

2.4 Hoe evalueren?

Stelling "hoe evalueren"?
MAANDAG

• Expertgroep presenteert
  • Meggy, Phaedra, Jean, Annelien
• Kritische vrienden stellen vragen
  Johan, Lien, Nicolas, Wout D

Stelling "hoe evalueren"?
DONDERDAG

• Expertgroep presenteert

  Kaatje, Fidele, Nadege,

   

• Kritische vrienden stellen vragen

  Bert, Serife, Victoria

   

Stelling

Voor 'kwaliteitsvolle' evaluatie is een combinatie van verschillende evaluatie-instrumenten vereist (vb. klassieke toets, rollenspel én simulatie).

Stelling

Drie doelmatigheidseisen:

• Validiteit = de evaluatie meet wat je bedoelde te meten zodat de juiste conclusies getrokken kunnen worden

          * Tip: denk aan filmpje 'zwemmen' (https://www.youtube.com/watch?v=80eD4g395lg&t=7s)

• Betrouwbaarheid = bij herhaald gebruik onder gelijke condities worden dezelfde resultaten bekomen (toevallige, niet bedoelde factoren zoals tijdsdruk of lawaai mogen geen invloed uitoefenen)​
• Efficiëntie = afwegen van het bekomen van relevante informatie binnen de beschikbare tijd en middelen

Hoe?

Kwaliteitsvolle evaluatie moet zich richten op doelmatigheid

= de evaluatie beantwoordt aan het vooropgestelde doel

https://www.mytalentpassport.com/talententest/validiteit/

Stelling

Als leraar is het objectiever of eerlijker om toetsen leerling per leerling te verbeteren in plaats van vraag per vraag.  

Drie billijkheidseisen:

• Objectiviteit = persoonlijke kenmerken van leerlingen mogen geen effect hebben op de evaluatie, elke leerling moet gelijke kansen krijgen

          * Tip: vraag per vraag verbeteren verhoogt de objectiviteit omdat je kijkt naar de vraag

             en niet naar de leerling

• Transparantie= het voorzien van de nodige informatie voor een optimale voorbereiding op en adequate uitvoering van de evaluatie
• Normering = gebruik makend van vooraf bepaalde normen of evaluatiestandaarden 

          * Tip: kijkwijzers/evaluatiewijzers

​

Hoe?

Kwaliteitsvolle evaluatie moet zich richten op billijkheid

= de evaluatie is eerlijk, elke leerling krijgt dezelfde behandeling

Hoe?

2.5 Wie evalueert?

Stelling "wie evalueert"?
MAANDAG

• Expertgroep presenteert
  • Deborah, Dries, Janneke, Mathilde
• Kritische vrienden stellen vragen
  • Abdellah, Rani, Paloma

Stelling "wie evalueert"?
DONDERDAG

• Expertgroep presenteert

  Clara, Koen, Sarah

   

• Kritische vrienden stellen vragen

  Nele, Maxim, Tatiana

   

Stelling

Leerlingen betrekken bij evaluatie is zinloos.

Wie?

Traditioneel

Bredere betrokkenheid

de leerkracht

• op het product, taakgericht en/of op groepsgebeuren
• leerkracht bepaalt criteria voor de beoordeling

de leerling(en)

• de leerling - zelfevaluatie
• de medeleerlingen - peerevaluatie
• leerkracht en leerlingen samen  - co-evaluatie

(externen)

Tip

Neem beoordelingen door leerlingen (zelfevaluatie, peerevaluatie en co-evaluatie) mee in de eindbeoordeling, anders lijkt het alsof de leerkracht dit onbelangrijk vindt.

2.6 Rapporteren

Stelling "rapporteren"
MAANDAG

• Expertgroep presenteert
  • Johan, Lien, Nicolas, Wout D
• Kritische vrienden stellen vragen
  • Meggy, Phaedra, Jean, Annelien

Stelling "rapporteren"
DONDERDAG

• Expertgroep presenteert

  Bert, Serife, Victoria

   

• Kritische vrienden stellen vragen

  Kaatje, Fidele, Nadege,

   

stelling

Een rapport heeft als belangrijkste doel ouders te informeren over hoe de leerling het doet op school.

Rapporten geven...

• ouders informatie over hoe hun kind het doet op school (op verschillende vlakken!)
• leerlingen informatie over hun leerproces (op verschillende vlakken!)
• leerkrachten informatie over de voortgang van leerlingen (op verschillende vlakken!)

stelling

Alleen cijferrapporten zijn duidelijk.

Rapporteren

Leerdoelen bepalen (best) hoe je rapporteert

1. Cognitieve ontwikkeling (denkactiviteiten)
2. Sociaal-affectieve ontwikkeling (waardegebonden vaardigheden)
3. Psychomotorische ontwikkeling (fijne motoriek, zintuiglijke en fysieke vaardigheden)
4. Meta-cognitieve ontwikkeling (denken over het eigen denken)

Cijfers?

Let erop dat alle aspecten (evenveel) aandacht krijgen en dat men zich niet blindstaart op cijfers want...

Doel van het rapport?

het rapport is ook een communicatiemiddel om het leerproces te bevorderen. En dat vraagt...

Positieve feedback en groeikansen

concrete  strategieën en acties om het leerproces te verbeteren. Zodat...

Wederzijdse communicatie

het rapport met leerling en ouders besproken kan worden. Inbreng van leerlingen en ouders over het leerproces is belangrijk!

Immers...

De rapporten moeten afgestemd zijn op de werkwijze in de klaspraktijk en omgekeerd.

Formatief? Summatief? Breed evalueren?

Dit kan je als leraar niet altijd op eigen houtje bepalen...

2.7 Terugblik 

Leervragen

In de chat

MEDEDELINGEN

Geen voorbereidende opdracht.

Sessie 4 - didactische werkvormen en ICT

3. Werkmoment lesvoorbereiding

Evaluatie

Werkmoment lesvoorbereiding - lesdoelen

leer-

activiteiten

evaluatie

leerdoelen

Lesdoelen

1. Neem een leerplandoel uit een relevant leerplan voor een lesvoorbereiding.
2. Situeer het leerplandoel in het taxonomisch model van Bloom en het correcte gedragsniveau.
3. Formuleer minstens een lesdoel (dat congruent is met het leerplandoel) dat nodig is om het leerplandoel te realiseren.
4. Evalueer of je lesdoel in lijn is met Bloom (componenten, handelingswerkwoord, SMART)
5. (I) Optimaliseer je lesdoel met (gen)AI en (II) Bekijk en becommentarieer het verkregen resultaat.

1. Cognitieve ontwikkeling (denkactiviteiten)
2. Sociaal-affectieve ontwikkeling (waardegebonden vaardigheden)
3. Psychomotorische ontwikkeling (fijne motoriek, zintuiglijke en fysieke vaardigheden)
4. Meta-cognitieve ontwikkeling (denken over het eigen denken)

leerdoelen

leer-

activiteiten

evaluatie

Werkmoment lesvoorbereiding - leertheorieën

Zie les 4

leertheorieën

1) Kies een leertheorie die bij je lesdoel(en) past.

2) Ga naar https://manus.im/app 

• vraag om een les te maken over een bepaald onderwerp voor een bepaalde doelgroep, rekening houdend met de gekozen leertheorie.
• Voorbeeld van een mogelijke prompt:

3) Bekijk en beoordeel het verkregen resultaat.

4) Waarin verschilt Manus van andere chatbots als ChatGPT, Gemini, CoPilot, Claude ?

Ontwerp een les van 50 minuten over de actualiteit in Frankrijk. De doelgroep zijn jongeren van 14-16 jaar met een A2-niveau in Frans als vreemde taal. De aanpak moet constructivistisch zijn.

leerdoelen

leer-

activiteiten

evaluatie

Werkmoment lesvoorbereiding - evaluatie

Zie les 4

AI kan je helpen om de doelmatigheid (validiteit, betrouwbaarheid, efficiëntie) en de billijkheid (objectiviteit, transparantie, normering) van je evaluatie te bewaken en te verbeteren.

Evaluatie

Evaluatie

1) Schrijf zelf een goede prompt die je daarvoor kan gebruiken.

2) Test deze prompt uit.

• Ben je tevreden, van het verkregen resultaat? Waarom wel/niet?
• Niet tevreden?
  • Ga in dialoog met AI.​​
  • Verfijn of verbeter je prompt. Geef indien mogelijk een voorbeeld van het gewenste resultaat. ​
  • Regel slechts één probleem per keer. ​

Een goede prompt is te vergelijken met duidelijke instructies die je geeft aan je klas.

Hij moet zo precies mogelijk zijn en zeker volgende elementen bevatten:

• Rol (leraar, vak)​
• Publiek (leeftijd, specifieke context, …)​
• Niveau ​
• Doelstelling(en)​
• Gewenste output

Leerlingen kunnen de verschillende onderdelen van een microscoop benoemen (beheersingsniveau 'onthouden')

Leerlingen kunnen de verschillende onderdelen van een microscoop benoemen (beheersingsniveau 'onthouden')

Leerlingen kunnen een microscoop gebruiken (beheersingsniveau 'toepassen')

Leerlingen kunnen oordelen of een microscoop op een correcte manier gebruikt wordt en hun oordeel beargumenteren (beheersingsniveau 'evalueren')

Leerlingen kunnen de verschillende onderdelen van een microscoop benoemen (beheersingsniveau 'onthouden')

Leerlingen kunnen een microscoop gebruiken (beheersingsniveau 'toepassen')

Pas het kader evalueren

(wie, wat, waarmee, waarom en hoe en rapporteren) toe op je oefenminiles

Stap 4 (deze sessie)

Leerlingen kunnen de verschillende onderdelen van een microscoop benoemen (beheersingsniveau 'onthouden')

Leerlingen kunnen de verschillende onderdelen van een microscoop benoemen (beheersingsniveau 'onthouden')

Leerlingen kunnen oordelen of een microscoop op een correcte manier gebruikt wordt en hun oordeel beargumenteren (beheersingsniveau 'evalueren')

Leerlingen kunnen een microscoop gebruiken (beheersingsniveau 'toepassen'