REFLECTIESESSIE 1

URBAN EDUCATION

Onderwijsleerbegeleider

Thomas Devos

PIKALL: afspraken om veilige omgeving te creëren

1. Op het programma

WAT IS REFLECTEREND EN ONDERZOEKEND HANDELEN (ROH)?

• Praktijk en theorie dichter bij elkaar brengen
• Via reflectiesessies in opleidingsonderdelen EduMa

 

Wat leer ik uit deze situatie?

Waarom handel ik zo?

Welke opvattingen, overtuigingen steken achter deze handeling?

Hoe zien andere betrokkenen deze situatie?

Welke theoretische concepten verklaren de situatie?

Hoe kan ik theoretische inzichten vertalen naar de praktijk?

Wat kan ik nu concreet doen om mijn handelen te versterken?

 

• Reflectievaardigheden
  • Leervragen uit praktijk(ervaringen)
  • Basiscompetenties
• Coachingsvaardigheden als een rode draad
  • Toepassen tijdens de sessies met als doel stimuleren van het leerproces samen met peers

 

 

   

    Groei in deze vaardigheden houden we bij in het portfolio. 

 

WAT IS REFLECTEREND EN ONDERZOEKEND HANDELEN (ROH)?

leerlijn ROH - overzicht en evaluatie

LIND

UE

KLO

PIL

PL

PASS/FAIL

SUMMATIEF

• Aanwezigheid reflectiesessies
• Actieve deelname tijdens sessies
• Voor- en nazorgopdrachten in het portfolio

 

Verplichte aanwezigheid

Pass/Fail voor de leerlijn ROH UE

 

• Blijf thuis als je ziek bent en verwittig je onderwijsleerbegeleider
• Heb je een sessie gemist? Neem dan de materialen en slides van de gemiste sessie door alvorens je aan de volgende sessie deelneemt

 

 

AFSPRAKEN voor ROH UE

REFLECTEREND EN ONDERZOEKEND HANDELEN in urban education

Reflectiesessie 1:

Hoe bereidt samenwerken binnen Urban Education ons voor op een toekomst als professional in de onderwijscontext?

 

• Sterktes, uitdagingen en hefbomen binnen het eigen team in kaart brengen.
• Een constructieve bijdrage leveren aan het reflectieproces van medestudenten d.m.v. toepassen van coachingsvaardigheden en innemen van perspectieven.

 

actieve luisterhouding

exploreren

perspectieven innemen

 

voorkennis?

 

actief luisteren

exploreren

VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN

2. probleemoplossend denken in groep

uitdaging

Het voltallige lerarenteam van een Brusselse school wordt in quarantaine geplaatst na een uitbraak van nog maar eens een nieuwe variant van het Coronavirus. De directie telefoneert de lerarenopleiding met de dringende vraag om enkele studenten naar de school te sturen en de schoolwerking voor één week over te nemen. 

Jullie krijgen een lijst met tools ter beschikking die jullie kunnen gebruiken om de school zo goed mogelijk te laten draaien en de leerlingen les te geven.

Er zit echter een addertje onder het gras. Je mag slechts 10 ‘voorwerpen’ meenemen voor je lesweek.

Tijdens een online spoedvergadering op zondagavond stellen jullie een goed onderbouwde lijst samen met 10 tools. Aangezien er nog veel andere topics op jullie vergaderagenda staan, hebben jullie 5 minuten om in groep tot een consensus te komen.

JOUW ROL

• Je krijgt een rollenkaart met instructies over de rol die jij zal opnemen in de uitdaging.
• Je deelt deze informatie niet met de groep!
• Je leest en volgt de instructies die op je rollenkaart staan.

Nabespreking

• Hoe heb je je rol ervaren?
• Welke rollen zag je aan het werk?
• Hoe verliep de samenwerking? Wanneer werd er goed samengewerkt? Welke gemiste kansen waren er? Met welke uitdagingen had de groep te maken?
• Welke uitspraken zijn mogelijk terug te brengen tot de onderwijsvisie van de persoon?

3. sleutels tot succes

"alleen doe ik het beter en sneller"

samenwerken in een "gedwongen" team

de weg naar een succesvolle samenwerking ...

... begint bij een goed zicht op de uitdagingen, rollen, valkuilen en sterktes, groepsdynamiek en fasen die een groep doorloopt.

BELBIN: in elke groep nemen mensen rollen op

• Gebaseerd op onderzoek van prof. dr. R.M. Belbin
• Inzicht in rollen helpt succes van teams voorspellen
• Teamleden nemen bepaalde rollen op binnen een samenwerking:
  • Jouw teamrol hangt af van je persoonlijkheid
  • Meeste mensen hebben van nature een voorkeur voor een rol
  • Veel mensen hebben een tweede of derde rol die ze kunnen opnemen

ideaal versus realiteit?

• Effectieve teams bestaan uit zoveel mogelijk verschillende rollen
• Rollen veranderen doorheen de tijd
• De mate waarin teamleden elkaars krachten en rollen benutten bepaalt het succes van het team
• Alle rollen zijn gelijkwaardig en dus even belangrijk

ideaal versus realiteit?

Rollen in een team

Jouw rol in een team

• Welke teamrol(len) neem jij volgens de korte Belbintest op in een team? In welke teamrol(len) herken je je?
• Wat karakteriseert jouw rol in een team?
• Welke sterktes / talenten / kwaliteiten breng je mee naar het team?
•  Voor welke valkuilen moet je in je teamrol(len) waakzaam zijn?

hefbomen

Bij gebrek aan ...

• Groepswerker: aandacht besteden aan onderlinge relaties
• Zorgdrager: bewust tijd maken voor kwaliteit, detail, ...
• Voorzitter: in overleg bepalen aan welke criteria iets moet voldoen
• Vormer: een scherp doel en concrete procedure bepalen
• Plant: creativiteitstechnieken toepassen om ideeën te genereren

Tuckman: een team ontwikkelt zich in 5 fasen

5 fasen verduidelijken het functioneren van een groep. Een inzicht in de fases die een groep doorloopt, helpt om teamwerk beter te begrijpen en om de productiviteit te verhogen.

TUCKMAN: een team ontwikkelt zich in 5 fasen

TUCKMAN: een team ontwikkelt zich in 5 fasen

De oriëntatiefase of Forming is de eerste fase. Hierin leert het team elkaar kennen. De individuen zoeken hun plek in de groep. Ook het vertrouwen moet nog worden opgebouwd. In deze fase kan er wel met een taak of project gestart worden maar goede initiatieven komen er vaak nog niet. Het is aan de leider om de teamleden uit te nodigen, structuur te bieden en informatie te verschaffen.  

In een tweede fase duikt er vaak wat ontevredenheid op. De posities worden bepaald. Deze fase 'Storming' wordt ook wel de conflictfase genoemd. In deze fase hebben de teamleden elkaar goed genoeg leren kennen om elkaars werkwijze en gedrag te bekritiseren en worden de verhoudingen tussen hen duidelijker. Veel mensen deinzen terug voor conflicten waardoor sommige teams niet aan deze fase toekomen of vastlopen. De persoon die de leiding heeft moet aangeven dat conflicten nu eenmaal bij het groepsproces horen en niet bedreigend moeten zijn. Door begrip te tonen en bepaalde tekorten te erkennen kan er openheid komen in de groep. Deze openheid is cruciaal voor de verdere samenwerking. 

De samenhang fase of Norming, breekt aan als een team goed door de vorige fase heen is gekomen. Nu is het duidelijk hoe het team verder zal werken. Iedereen heeft nu een taak en het is duidelijk wie op welk punt de leiding neemt. Feedback op elkaar geven wordt niet als aanvallend maar als constructief ervaren. De coach trekt zich terug in zijn actieve rol maar blijft feedback stimuleren en verhelderen. Er ontstaat zelfstandigheid en verbondenheid in de groep. 

TUCKMAN: een team ontwikkelt zich in 5 fasen

Performing is de fase waarin een goede combinatie is ontstaan van samenwerken en zelfstandig verantwoordelijkheid nemen. Een team dat dit punt bereikt heeft is in staat om met weinig leiding complexe taken op een soepele manier uit te voeren. De teamleden zijn goed op elkaar ingespeeld en weten wat ze aan elkaar hebben. Er zijn ongeschreven regels ontstaan waar iedereen zich aan houdt. 

Opgelet: komt er bijvoorbeeld één of meerdere nieuwe teamleden bij, dan kan het dat er opnieuw naar de tweede fase moet gegaan worden 

Tijdens de laatste fase wordt het werk afgerond. Dit kan ervaren worden als opluchting dat het achter de rug is, maar ook als verdriet omdat het samenwerken afloopt. Er komen vragen naar de toekomst toe. Komt er een vervolg? Wordt het verder gezet? Of ronden we het hier af. Bovenal is het belangrijk om in deze fase vooral het succes te vieren. 

HEFBOMEN

• Leidersrol in het begin zeer belangrijk 
• Besteed tijd aan het leren kennen van elkaar, elkaars verwachtingen, doelen, talenten, werkwijze ...
• Wees niet bang voor confrontatie

valkuil GROEPSDENKEN:

• Zorg ervoor dat iedereen een inbreng kan doen
• Zorg voor gevarieerde uitwisselingsmomenten

valkuil FREE RIDERS:

• Zorg ervoor dat iedereen verantwoordelijkheid draagt
• Zet in op waarderen en bekrachtigen van elkaar
• Zorg voor kleine succeservaringen
• Spreek elkaars talenten aan

de weg naar een succesvolle samenwerking ...

Een goede samenwerking is afhankelijk van de context, de leden, de fasen, de samenstelling … Toch kan je als individu ook een heel grote invloed hebben op een samenwerking. Wat kan je doen?

• Bestudeer de samenwerking om de hindernissen die je ervaart beter te begrijpen.
• Neem jouw invloed op de samenwerking onder de loep.
• Je eigen handelen is het enige dat je ‘’rechtstreeks” kan wijzigen. Hiermee kan je het handelen van de groep bijsturen.​

Doorbreek je sendentair gedrag!

https://www.eoswetenschap.eu/gezondheid/homo-sedentaris

https://www.gezondleven.be/themas/beweging-sedentair-gedrag/bewegingsdriehoek/sedentair-gedrag

4. omgaan met uitdagingen en lastige situaties

Leervraag

• Formuleer een leervraag op basis van je reflectie (Belbin + Tuckman)

DE GRROW-gesprekscyclus

de grrow-gesprekscyclus

Goal	Wat is je uitdaging of doel in de samenwerking? Hou zou je graag willen samenwerken / je gedroomde samenwerking?
Reality	Beschrijf zo objectief mogelijk de realiteit, de rollen, jouw rol in de samenwerking, ervaringen en gebeurtenissen? Welke sterktes zie je?
Resources	Wat kan je inzetten om de samenwerking te versterken?
Options	Welke mogelijkheden zijn er om de samenwerking te versterken? Wat zijn eventuele voor- en nadelen van de mogelijkheden?
Will	Wat wil je ondernemen?

de gespreksrollen

5. Exit

een Samenwerking in evolutie

Voorzorgopdracht reflectiesessie 2

Voorzorg

Op basis van voorbereidende opdracht ROH : Bereid een korte presentatie voor (pitch - 3min) aan de hand van je opinie (tekst - tweet - 3 kernwoorden)

 

Tijdens sessie: feedback in groep op opinie - werken naar visietekst toe.