OPENER

ERVARINGEN OPHALEN

In welke situaties (tijdens je stage, je lerarenopleiding) had je te maken met (moeilijkheden met) taalvaardigheid?

Geef concrete voorbeelden en leg uit wat er gebeurde, wie betrokken was, hoe je de situatie beleefde, wat je bezorgd of onzeker of blij of ... maakte.

OPENER

OPVATTINGEN TAALCOMPETENTIES BEPALEN

Vertrek vanuit de ervaringen die je zonet ophaalde:

Welke taaleisen stel je aan jezelf als (toekomstige) leraar?

Welke talige onvolmaaktheden storen je het meest bij (toekomstige) leraren in interactie met leerlingen en/of andere volwassenen (ouders, collega's ...)?

Wat moeten leraren kennen en kunnen inzake taal? Over welke attitudes moeten ze beschikken?

OPENER

LEERVRAGEN VERZAMELEN

Welke leervragen m.b.t. taalvaardigheid haal je uit ervaringen en opvattingen?

DOELSTELLINGEN

VAN HET OLC

• De student krijgt inzicht in de plaats en rol van taal in de dagelijkse praktijk van een leraar.
• De student krijgt inzicht in de taalcompetenties waarover een leraar moet beschikken om professioneel te functioneren.
• De student kan zijn/haar leerkansen m.b.t. taalvaardigheid/ taalcompetenties bepalen.
• De student wordt verrijkt met ondersteunende tools om stil te staan bij je eigen taalvaardigheid en die van collega's.
• De student wordt verrijkt met ondersteunende tools om je eigen taalvaardigheid te versterken.

OPDRACHT

EEN WERKDAG VAN MEVROUW DE LAAT

Opdracht:

Welke talige activiteiten vind je terug in de werkdag van mevrouw de Laat?

OPDRACHT

ANALYSE VAN TEKSTEN UIT DE WERKDAG VAN MEVROUW DE LAAT

Je krijgt het volgende tekstmateriaal:

1. een infobrief aan ouders
2. een herhalingstoets wiskunde
3. een verslag van een vakgroepvergadering

Lees de tekst(en) en beantwoord de volgende vragen:

1. Voor wie is de tekst bestemd? (doelpubliek) 
2. Wat wil de leerkracht bereiken met de tekst? (schrijfdoel)      
3. Bevat de tekst alle nodige inhoudelijke elementen?
4. Hoe zou je de vorm van de tekst beschrijven?
5. Hoe zou je de ondertoon van de tekst omschrijven?
6. Hoe zou je de gebruikte taal van de tekst beschrijven?

ELKE LERAAR = TAALLERAAR

CARTOON

ELKE LERAAR = TAALLERAAR

TALENNOTA

”Taal speelt in álle schoolvakken een prominente rol. Aan de ene kant is het de instructietaal, met andere woorden het medium dat leraren gebruiken om de inhouden van een vak over te dragen en om te testen of het eigenlijke leerdoel bereikt is. Daarnaast streven ook zaakvakleraren talige leerdoelen na, meestal zonder zich daarvan bewust te zijn.”

Bron: Vandenbroucke, 2007, p. 9.

http://www.coc.be/files/publications/.88/talenbeleidsnota_.pdf

ELKE LERAAR = TAALLERAAR

ONDERWIJS IN TAAL VERSUS TAAL IN ONDERWIJS!

TAALLERAAR

ZAAKVAKLERAAR

• focust op de kennis van de taal,
• leert lln taalvaardigheden,
• leert lln die taal te gebruiken in verschillende tekstsoorten en genres (bijv. brief, discussie),
• leert lln jargon in te zetten om naar taal te kijken en over taal te praten en schrijven,
• leert leerlingen oog hebben voor verschillende registers.

• stelt vakinhoud centraal,
• leert lln het vakregister, een gepaste manier waarop je kennis en vaardigheden uitdrukt,
• leert lln vaktermen en manieren waarop taal- en denkrelaties die bij het vak horen verwoord worden in bepaalde tekstsoorten (bijv. proefverslagen).

ELKE LERAAR = TAALLERAAR

ONDERWIJS IN TAAL VERSUS TAAL IN ONDERWIJS!

ZAAKVAKLERAAR

heeft aandacht voor taal:

• is zich bewust van talige aspecten van het vak,
• let op de benodigde taalontwikkeling in relatie tot het vak,
• heeft oog voor taal die de leerlingen meebrengen  en de mogelijke problemen daarbij,
• stelt de vaktaal als doel voorop.

ELKE LERAAR = TAALLERAAR

BESLUIT

ELKE LERAAR = TAALLERAAR

BESLUIT

TAALCOMPETENTIES LERAREN

BEROEPSPROFIEL EN BASISCOMPETENTIES

1. Het leer- en ontwikkelingsproces adequaat begeleiden in Standaardnederlands, rekening houdend met diverse persoonlijke en maatschappelijke taalachtergronden van leerlingen (1.11).
2. In Standaardnederlands of een ander passend register communiceren met ouders/verzorgers met diverse taalachtergronden in diverse talige situaties (6.5).
3. In Standaardnederlands in actie treden met leden van het schoolteam/medewerkers van onderwijsbetrokken initiatieven (7.5).

Bron: Hoe worden leraren daartoe gevormd?

TAALCOMPETENTIES

Bron: dertien doelen in een dozijn

BEROEPSCOMPETENTIES

Opdracht:

• Met welke competenties komen je ideeën uit de opener overeen?
• Aan welke competenties had je niet gedacht?

OPDRACHT

TOEPASSING

Herneem het tekstmateriaal uit de werkdag van mevrouw de Laat en werk de volgende opdrachten uit:

1. Duid talige tekortkomingen aan en doe suggesties voor verbetering.
2. Noteer de (digitale) tools die je gebruikt om de tekst te versterken.

OPDRACHT

TERUGKOPPELING

OPDRACHT

TOOLS

Tools om teksten te schrijven en te evalueren

• De Standaard - Schrijfassistent: http://schrijfassistent.standaard.be
• Vrttaal.net: https://taal.vrt.be
• Taaltelefoon: https://www.taaltelefoon.be
• Taaladvies: http://taaladvies.net
• Van Dale: http://www.vandale.nl/opzoeken/woordenboek
• Taalwinkel: http://www.taalwinkel.nl
• Synoniemen: https://synoniemen.net
• Taalgericht Vakonderwijs: http://taalgerichtvakonderwijs.nl

Tools om verder te werken aan de eigen taalvaardigheid

• Leen Bolle – Academische taalvaardigheid
• Beter Schrijven in het Hoger Onderwijs: https://moocbeterschrijven.nl
• Calliope: http://www.calliope.be/dutch/res/NLmodules.html

REFLECTEREN OP EIGEN TAALCOMPETENTIES

OPDRACHT

1. Neem een geschreven opdracht uit je e-portfolio (bijv. onderwijsvisie, beginsituatie, lesmateriaal ...).
2. Bespreek waaraan je aandacht besteedt inzake taal, welke ondersteunende (digitale) tools je gebruikt, welke strategie je hanteert ...
3. Bespreek in duo de talige aspecten van je opdracht, gebruik makend van de kijkwijzer.
4. Welke werkpunten en sterktes vind je terug?

REFLECTEREN OP EIGEN TAALCOMPETENTIES

UITWISSELING GOOD PRACTICES

Mogelijke hulpvragen:

1. Welke interessante strategieën hoorde je bij de opdracht?
2. Welke interessante tools hoorde je bij de opdracht?
3. Welke sterktes haal je uit de bespreking van de opdracht?

TOT SLOT

TIPS & TRICKS

• Verschillende schrijfrondes gebruiken (OVURUR)
• Vraag hulp aan je peer!
• Nalezen op papier

SLOT

WAY FORWARD

Bij de opener van dit OLC formuleerde je leervragen voor jezelf:

• Welke acties wil je ondernemen om je leervragen te behandelen?
• Welke hulp heb je nog nodig om je leervragen te kunnen behandelen?
• Hoe kunnen we je verder nog ondersteunen om je taalcompetenties te versterken?

SLOT

FEEDBACK

Het OLC redactievaardigheden is een kleine stap:

• Wat neem je mee uit het OLC? 
• Wat miste je nog in het OLC?
• Hoe kunnen we je verder nog ondersteunen om je taalcompetenties te versterken?