Krachtige leeromgeving
STAM Lichamelijke Opvoeding
Sportwetenschappen
Leerdoelen VAKDIDACTIEK STAM LO
- De student kan de essentie en de unieke maatschappelijke relevantie van (sport)wetenschappen verwoorden.
- De student kan de aard van (sport)wetenschappen (the nature of science) verwoorden.
- De student kan eigen overtuigingen over lichamelijke opvoeding kaderen binnen pedagogisch-didactische paradigma's en kan de didactische implicaties ervan verwoorden.
- De student kan eindtermen, curriculumdossiers en leerplannen binnen sportwetenschappen raadplegen en interpreteren.
- De student kan de leerinhouden voor sportwetenschappen binnen een horizontale en verticale samenhang en binnen een STEM-context situeren.
- De student kan doelstellingen kiezen op basis van eindtermen, curriculumdossiers en leerplannen.
- De student kan doelstellingen kiezen die aansluiten bij de beginsituatie van de leerlingengroep.
Leerdoelen VAKDIDACTIEK STAM LO
- De student kan doelstellingen concreet en operationeel formuleren.
- De student kan leerinhouden kiezen, opdelen in leerstappen en vertalen in zinvolle opdrachten.
- De student kan les- en instructiemodellen uit de (sport)wetenschappendidactiek en de STEM-didactiek benutten om een krachtige leeromgeving te ontwerpen.
- De student kan verschillende werkvormen benutten om een krachtige leeromgeving te ontwerpen.
- De student kan leerlingen de leerinhouden actief laten ontdekken en verwerken door een zinvolle keuze van werkvormen, leermiddelen en groeperingsvormen.
- De student kan actuele en authentieke contexten benutten om een krachtige leeromgeving te ontwerpen.
- De student kan het kader van de 21st century skills benutten om een krachtige leeromgeving te ontwerpen.
Leerdoelen VAKDIDACTIEK STAM LO
- De student kan de beginsituatie van de leerlingengroep benutten om het didactisch handelen af te stemmen op het leren van de leerlingen.
- De student kan de fysieke en digitale leeromgeving benutten om een krachtige leeromgeving te ontwerpen.
- De student kan voorbeelden geven van misconcepties over (sport)wetenschappen.
- De student kan strategieën hanteren om de negatieve impact van misconcepties op het leren van wetenschappen te minimaliseren.
- De student kan vakdidactisch onderzoek benutten om een krachtige leeromgeving te ontwerpen en om het eigen didactisch handelen te kaderen.
Evaluatie Krachtige Leeromgeving
(KLO STAM LO )
-
werkstuk (‘ideale’ lesvoorbereiding inclusief component STAM) (60%) + kijkwijzer STAM LO component
-
mondeling examen inclusief component STAM (20%)
Verheldering van gemaakte keuzes op basis van de aangereikte referentiekaders
De opdrachten ter voorbereiding aan & tijdens de samenkomsten zijn formatief.
Gebruik van de slides
Horizontaal: leerlijn
Verticaal: verdieping
Belangrijkste wegwijzers




Te kennen
Opdracht
Verbanden leggen
Hyperlink
Extra info over het gebruik van deze slides
Hoofdopdracht:
Integratietaak Vakdidactiek STAM LO
Sportwetenschappen
Stappenplan
-
Ontwerp een individuele lesvoorbereiding LO Sportwetenschappen;
-
Koppel het ontwerp van deze les LO/SPW
-
aan de inzichten uit dit opleidingsonderdeel;
-
de leerinhouden uit jouw opleiding
-
-
Output
-
Een lesontwerp van een ideale les inclusief didactische materialen, presentatie, media, evaluatie
-
Een geïntegreerd werkstuk waarin jij centraal staat als ontwerper van een les binnen LO/SPW.
-
Specifiek voor het vakdidactische deel van dit opleidingsonderdeel: een verantwoording van de gemaakte keuzes van max. 1500 woorden met minstens 2 wetenschappelijke referenties met behulp van een kijkwijzer STAM LO
-
Een Mindmap?
Voorbeeld van een online tool voor Mindmapping
Nog een voorbeeld...
En nog een voorbeeld:
uitstekende gratis open source software

Het gebruik van Mindmapping in onderwijs?
Introductie op eindtermen, curriculumdossier, leerplannen sportwetenschappenHorizontale en verticale samenhangSTEM-eindtermenDigitale competenties |
Basisoptie Sport in de eerste graad
Basisoptie Sport in de eerste graad
In het kader van de modernisering van het secundair onderwijs ontwikkelen alle onderwijsverstrekkers over de netten heen samen curriculumdossiers per studierichting.
OVSG
VVKSO
GO!

Modernisering Onderwijs -
Basisoptie SPORT in de eerste graad A (5u/week)

Bron: OVSG
Modernisering Onderwijs -
Basisoptie SPORT in de eerste graad B (5u/week)

Bron: OVSG
Modernisering Onderwijs -
Van 29 studiegebieden naar 8 studiedomeinen in 2e en 3e graad secundair onderwijs
Text

Eindtermen Sportwetenschappen




VVKSO
OVSG

Meer STEM-onderwijs, ook in de sportwetenschappen!
STEM is een internationaal letterwoord dat staat voor een waaier aan technologische, technische, exact-wetenschappelijke en wiskundige opleidingen en beroepen. Je denkt misschien meteen aan ingenieurs of programmeurs, maar STEM is veel meer dan dat.
Het letterwoord STE(A)M staat voor ‘Science, Technology, Engineering & Mathematics’.
Het is een koepelbegrip met veel dimensies: STEM wordt gebruikt om zowel te verwijzen naar inhouden, structuren (vakken, leergebieden, studierichtingen en domeinen) als naar aspecten van didactiek en benadering van deze vakken en inhouden.

Gerelateerd aan het domein SPORT
Ter inspiratie
STEM - eindtermen

Lichamelijke Opvoeding en STEM

Lichamelijke Opvoeding en STEM
Lees het artikel van: Heather E. Erwin (2017) Full STEAM Ahead in Physical Education, Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 88:1, 3-4, DOI: 10.1080/07303084.2016.1249759
Welke suggesties spreken je aan en op welke wijze zou jij ze integreren in jouw onderwijs?

LES 2 Krachtige Leeromgeving
STAM Lichamelijk Opvoeding
Je kan concrete lesdoelen formuleren die aansluiten bij de Taxonomie van Bloom (en Romiszowski)
Je verkent verschillende lesstructuren
Je een gepaste motiverende insteek selecteren of ontwerpen voor verschillende thema's uit de sportwetenschappen
Je begrijpt het belang van concept checks en kan dit toepassen in een lescontext van de (sport)wetenschappen
CONCRETE LESDOELEN FORMULEREN
Leerplandoelen (2de graad)
1.5 De leerlingen passen technieken voor eerste hulp bij ongevallen en voor noodsituaties toe in een gesimuleerde leeromgeving.

CONCRETE LESDOELEN FORMULEREN
Subdoelen

CONCRETE LESDOELEN FORMULEREN
Leermiddellen

Leeractiviteiten selecteren die BLOOM's Taxonomie gericht gebruiken.

Leerplannen sportwetenschappen
Bepaal welke soorten kennis nodig zijn om onderstaande leerplandoelen te kunnen realiseren.
- De leerlingen kunnen statische (isometrische) en dynamische spiercontractie herkennen en verklaren in concrete sport- of trainingssituaties.
- De leerlingen kunnen in functie van bewegingsanalyse het verband tussen spierkracht en lichaamsbeweging begrijpen.
- De leerlingen kunnen kunnen in sport- of bewegingssituaties de invloed van de plaats van het zwaartepunt bij een beweging of evenwichtstoestand beschrijven.
Selecteer uit de taxonomie van BLOOM een (of meerdere) soort(en) kennis en cognitieve processen die je kan aanwenden om dit leerplandoel te verwezenlijken.
Text

Hoe classificeren we lesdoelen volgens BLOOM (en Romiszowski)?
Lesdoel
|
|
|
|
|
Hoe classificeren we lesdoelen volgens BLOOM en Romiszowski?
Lesdoel
|
|
Nog even opfrissen?
Welke doestellingengroep(en) vindt je terug in onderstaande leeractiviteiten?
Bekijk het werk via de link en beoordeel de bruikbaarheid in functie van de leerdoelen fysiologie en anatomie binnen de sportwetenschappen
Motiverende instap (sport)wetenschappen
BESTAAT ER EEN BLAUWDRUK VOOR HET ONTWERPEN VAN EEN LES IN DE (SPORT)WETENSCHAPPEN?
#3
Stel dat je dit thema krijgt van
"Verklaar hoe we op basis van de inzichten uit de hydrodynamica sneller kunnen zwemmen"
Wat zijn jouw eerste stappen?
Eerste stappen?
Een les SW ontwerpen:
hoe doe je dat?
Hoe ga jij tewerk bij het maken van een les?
Heb je al ervaring met het ontwerpen van lesmaterialen?
Waar moet je op letten bij het ontwerpen van lessen binnen de (Sport)wetenschappen?
Werk je systematisch?

Generiek ontwerpmodel: ADDIE
Hier bestaan ontwerpmodellen voor...
Heb je al overwogen om er een te gebruiken?
Wat zijn de voordelen? Zijn er ook nadelen?

Alternatieve kijk
Volstaat het ADDIE-model om een les(senreeks) te ontwerpen?


Specifieke ontwerpmodellen

Mis je iets bij dit 'productiemodel'?
Volstaan onderstaande doelen om een beoordelingsinstrument te ontwerpen, media te selecteren en materiaal te ontwikkelen?
Specifieke ET | Concrete lesdoelen |
---|---|
16. in sport- of bewegingssituaties wetten van de klassieke mechanica toepassen om de beweging (translatie en rotatie) te begrijpen en bij te sturen met het doel de prestatie te verhogen. | |
17. in sport- of bewegingssituaties de invloed van de plaats van het zwaartepunt bij een beweging of evenwichtstoestand beschrijven. | |
18. in sport- of bewegingssituaties principes van hydrostatica en hydrodynamica toepassen om de beweging in een middenstof te begrijpen en te optimaliseren. |
Of mis je een beginsituatie?
Lesonderwerp: |
---|
Probleemstelling voor de les/lessenreeks: |
Beginsituatie: Wie zit er in mijn klas? - 5de ASO (Sportwetenschappen) - 16- tot 20-jarigen - 20 leerlingen, 11 meisjes, 9 jongens - Altijd enkelingen vooraan die zeer gemotiveerd zijn - Achteraan in de klas groepjes die minder betrokken zijn met het actief lesgebeuren (6-tal leerlingen) - Multiculturele klas - Meertaligeheid - Een leerling met een volgkaart Schoolcultuur? -De school is gelegen in Wemmel en behoort tot het GO! onderwijs - Gemengde Brusselse context Wat hebben de leerlingen de leerlingen reeds gezien in de vorige lessen? Wat kunnen de leerlingen al? - De leerlingen hebben de algemene wetten van de mechanica en (hydro)dynamica reeds verkent in een vorig leerjaar - De leerlingen hebben reeds verschillende jaren zwemoderwijs genoten |

Specifiek model voor het ontwerpen van onderwijsactiviteiten
Wat valt op?
Systematisch & systemisch ontwerpen

Zie je de samenhang tussen beginsituatie -probleemstelling - lesdoel(en) - werkvormen -evaluatie ... in deze les SW?
Lesonderwerp: |
---|
Probleemstelling voor de les/lessenreeks: |
Beginsituatie: Wie zit er in mijn klas? - 5de ASO (Sportwetenschappen) - 16- tot 20-jarigen - 20 leerlingen, 11 meisjes, 9 jongens - Altijd enkelingen vooraan die zeer gemotiveerd zijn - Achteraan in de klas groepjes die minder betrokken zijn met het actief lesgebeuren (6-tal leerlingen) - Multiculturele klas - Meertaligeheid - Een leerling met een volgkaart Schoolcultuur? -De school is gelegen in Wemmel en behoort tot het GO! onderwijs - Gemengde Brusselse context Wat hebben de leerlingen de leerlingen reeds gezien in de vorige lessen? Wat kunnen de leerlingen al? - De leerlingen hebben de algemene wetten van de mechanica en (hydro)dynamica reeds verkent in een vorig leerjaar - De leerlingen hebben reeds verschillende jaren zwemoderwijs genoten |
Evaluatie Hoe evalueer je de doelstellingen van de les? Formatief: De leerlingen formuleren onderzoeksvragen relevant voor de vooropgestelde probleemstelling De theoretische kaders worden verkend op specifieke casussen Summatief: - Op de toets krijgen de leerlingen een casus waarbij er een fout het bewegingsverloop van een zwemmer wordt beschreven. De leerlingen dienen toe te lichten aan de hand van de aangereikte kaders waarom er er verhoogde weerstand ontstaat waardoor de snelheid van de zwemmer niet optimaal is. |
---|
Specifieke ET | Concrete lesdoelen |
---|---|
16. in sport- of bewegingssituaties wetten van de klassieke mechanica toepassen om de beweging (translatie en rotatie) te begrijpen en bij te sturen met het doel de prestatie te verhogen. | |
17. in sport- of bewegingssituaties de invloed van de plaats van het zwaartepunt bij een beweging of evenwichtstoestand beschrijven. | |
18. in sport- of bewegingssituaties principes van hydrostatica en hydrodynamica toepassen om de beweging in een middenstof te begrijpen en te optimaliseren. |
Het lesvoorbereidingsformulier onder de loep
Specifiek binnen SW bijzondere aandacht voor de verantwoording achter de keuzes bij het ontwerpen
- Zie hoofdopdracht -
Voorbeeld
Mis je nog informatie?
Vak: Sportwetenschappen - Biomechanica | Leerplannummer: 2017/015 (GO!) of D/2017/13.758/001 (KOV) | Lesnummer: Begeleide oefenstage N° 2 |
---|---|---|
Lesonderwerp: Hydrodynamica - sneller zwemmen | ||
Probleemstelling voor de hele lessenreeks: Hoe kunnen we op basis van de inzichten uit de hydrodynamica sneller zwemmen? | ||
Beginsitiatie |
Wie zit er in mijn klas? - 5de ASO (Sportwetenschappen) - 16- tot 20-jarigen - 20 leerlingen, 11 meisjes, 9 jongens - Altijd enkelingen vooraan die zeer gemotiveerd zijn - Achteraan in de klas groepjes die minder betrokken zijn met het actief lesgebeuren (6-tal leerlingen) - Multiculturele klas - Meertaligeheid - Een leerling met een volgkaart Schoolcultuur? -De school is gelegen in Wemmel en behoort tot het GO! onderwijs - Gemengde Brusselse context Wat hebben de leerlingen de leerlingen reeds gezien in de vorige lessen? Wat kunnen de leerlingen al? - De leerlingen hebben de algemene wetten van de mechanica en (hydro)dynamica reeds verkent in een vorig leerjaar - De leerlingen hebben reeds verschillende jaren zwemoderwijs genoten |
Zie vorige les(sen)!

Voorbeeld
Voldoende afstemming tussen beginsituatie-21st CS-VOETEN (zie onder)?
Een lessenreeks plannen

Denkbeelden van leerlingen - concept checks
Denkbeelden van leerlingen - concept checks
Lees de aan jullie toegewezen tekst door en bereid een samenvatting voor je medestudenten voor.
Vertaal de relevantie naar de sportwetenschappen
De lesvoorbereiding
Formuleer de lesdoelen in de lesvoorbereiding bij de leerplandoelen die je deze les geselecteerd hebt
Activerende Directe Instructie
Het 6E-model

Het CSA model
Jerome Bruner's theory on learning

Concreet - Schematisch - Abstract model
Het CSA model
Jerome Bruner's theory on learning

Concreet - Schematisch - Abstract model
Science Beliefs
Les- en instructiemodellen
ADI, CSA, 6E Model
Presentatie 1
Presentatie 2
Presentatie 3
Vul de vragenlijst over Science Beliefs in die via de digitale leeromgeving CANVAS als opdracht wordt aangeboden
Doelen van wetenschapsonderwijs
-
Wetenschappelijke geletterdheid voor iedereen
-
Optimale introductie in wetenschappelijk denken en werken
Professioneel doel van wetenschapsonderwijs
- Introductie in conceptueel denken
- Introductie in procedurele denken
Aandacht schenken aan de wisselwerking tussen de hedendaagse maatschappij en de rol van wetenschappen bij materiële, technische, religieuze en culturele dimensies
Leerlingen leren om 5 vragen te beantwoorden bij het werken rond wetenschappen
- Wat weten we?
- Hoe weten we?
- Waarom gebeurt iets?
- Wat kunnen we doen met de kennis?
- Hoe kunnen we de ideeën overbrengen?
Traditionele denkbeelden over wetenschapsonderwijs
- wetenschappelijke kennis is onproblematisch
- wetenschap levert de juiste antwoorden
- de waarheid wordt ontdekt door observeren en experimenteren
- de keuze tussen juiste en foutieve interpretatie van de wereld steunt op 'gezond verstand'
Constructivistische denkbeelden over wetenschapsonderwijs
- bewust worden en identificeren van ll-denkbeelden
- ontwikkelen en herstructureren van kennisschema's door experimenten, uitleg en tussenkomst van de LK
- de lln aanzetten tot zelf verantwoordelijkheid voor hun leren te nemen
- de lln helpen om de aard en de status van wetenschappelijke kennis te begrijpen
Uitdaging van het constructivistische wetenschapsonderwijs
- ll toegang verschaffen tot concepten en modellen van wetenschappen
- ll een actieve rol laten opnemen
- ll actief en zinvol laten leren door ze informatie, die gebaseerd is op vroegere ervaring en voorafgaande ideeën, te laten selecteren, interpreteren en omvormen
De aard van wetenschap
Didactische werkvormen voor (sport)wetenschappen

Concept Cartoons
Conceptcartoons bieden een mogelijkheid om verschillende perspectieven over een wetenschappelijk idee te verkennen.
De cartoon bevat een wetenschappelijk correct idee en een paar alternatieve ideeën.
Conceptcartoons helpen om potentiële alternatieve (mis)concepties onder de aandacht te brengen, vragen bij studenten op te roepen en discussies in kleine groepen en klassen te bevorderen.`
Concept Cartoons

Concept Cartoons
Ontwerp per groep een concept cartoon voor het thema van de leerplandoelen sportwetenschappen die jullie selecteerden voor jullie eerste mini-les.
Het sjabloon kan je terugvinden via bestanden in de CANVAS-ruimte.
Waar kunnen conceptcartoons een plaats krijgen in de het 5E model voor wetenschapsonderwijs?

Basisformule voor wetenschapsonderwijs
ACTIVITEIT
VOOR
INHOUD
Onderwijsleergesprek - Klasgesprek
- (Reeks) vragen in logische volgorde
- kennis - geheugen - denkvragen
- aan de gehele klas
- minder geschikt voor volledig nieuwe kennisinhouden
- leerlingen wisselen onderling van gedachten
- leidt bij voorkeur tot een duidelijke probleemstelling
- kleine groep of de ganse klas
- heeft een idee of inleiding nodig
Innovatieve werkvormen voor wetenschapsonderwijs

Didactische werkvormen voor het aanleren van vaardigheden
Practica
Groepswerk
Case Study
(Virtuele) Experimenten

Verschillende online tools die experimenten in een virtuele omgeving toelaten waardoor het experiment naar organisatie toe vereenvoudigd wordt.
McGraw-Hill Virtual Biology Laboratory Excercises
Virtual Chemistry Labs
Een chemicus zonder reageerbuis - Artikel EOS
Interactive Simulations for Science and Math
Chemieleerkracht tot uw dienst
(Virtuele) Experimenten
OLABS -


Virtlab ® : A Virtual Laboratory

Groepswerk - GIP - Onderzoeksvaardigheden


Innoverende werkvormen

Innoverende lesstrategiën
7 Effective Teaching Strategies For The Classroom
Didactische werkvormen buiten het leslokaal
Excursies

Gent krijgt een eigen wetenschapsmuseum
SPORTIMONIUM
Bronnen en referenties
Hoogeveen, P., & Winkels, J. (2018). Het didactische werkvormenboek: variatie en differentiatie in de praktijk. Assen: Koninklijke Van Gorcum
Making sense of secondary science’ Rosalind Driver Ann Squires Peter Rushworth Valerie Wood –Robinson ISBN 0-415-09767-3
Conceptual Physics 10th edition Paul G. Hewitt ISBN 0-321-31532-4
Practicing physics Paul G. Hewitt ISBN 0-8053-9198-3
Media Workbook Abigail Reid Mechtenberg ISBN 0-8053-9376-5
Tatli Z. and Ayas A. (2013). Effect of a Virtual Chemistry Laboratory on students’ achievement. Educational Technology & Society, 16(1), 159-170.
Evalueren
Waarom evalueren we?
Hoe evalueren?
Iedereen op dezelfde inhoud evalueren?
Inleiding
Belangrijke rol in onderwijs
invloed op verdere leerproces
invloed op studiekeuze
Evolutie van summatieve naar formatieve evaluatie
Eindtoetsen - peilen naar geleerde
Assessment - bewijsmateriaal verzamelen dat kan lijden tot bijsturing
Waarom?
2 doelen
- informatie verzamelen over het leergedrag van de leerling (formatief)
- samenvatting van de leervorderingen (summatief)
E Om te leren?
Continu, cyclisch en dynamisch proces
- vertrekt vanuit de leerbehoefte van de ll
- interactie tussen Lk en ll staat centraal (feedback en dialoog)
- basis voor remediërend werken
- metacognitieve uitdaging voor de ll
E van het leren?
Samenvattende systematische vastelling van het behalen van de leerdoelen
- nood aan duiding van de evolutie in het leerproces
- nood aan follow-up en betrekken van de ll
- focus op leerdoelen
Hoe evalueren?
Voorbeelden van E
Voorbeelden van E
Voorbeelden van E
Voorbeelden van E
Welke vorm van E is het meest zinvol?
Hoe ziet je didactisch handelen er uit als je deze E inzet?

Wat ontbreekt hier?
Link met de context of inhoud
Geschikt voor Secundair onderwijs?
Meerkeuzevragen?
Checklist meerkeuze toets
Bronnen
De Martelaer, K. & De Bouw, J. (2018) De Alles(z)weter. Brussel: VUBPRESS.
Van Houte, H., Merckx, B., De Lange, J., & De Bruyker, M. (2013). Zin in wetenschappen, wiskunde en techniek: leerlingen motiveren voor STEM. Leuven: Acco.
Castelijns, J. (Red.), Segers, M. (Red.), & Struyven, K. (Red.). (2011). Evalueren om te leren: toetsen en beoordelen op school. Bussum: Coutinho.
Wijnen, M., Wouters, M., Heldens, W., & Castelijns, J. (2015). Moeten wij dit ook kennen voor de toets?: ontwikkeling van het curriculumonderdeel 'Beoordelen om te leren' voor de Pabo. Tijdschrift voor lerarenopleiders, 36(2), 25-33.
Van Strien, J., & Joosten-ten Brinke, D. (2016). Het beoordelen van de kwaliteit van rubrics. Tijdschrift voor Examens, februari 2016.
Gebruik van informatie uit de media
Actuele, authentieke en realistische contexten


En wat nu?
Kritisch omgaan met bronnen

Voorbeelden van bronnen
Voorbeelden van bronnen

Voorbeelden van bronnen

Voorbeelden van bronnen

Voorbeelden van bronnen

KLO STAM Lichamelijke Opvoeding
By idlovub
KLO STAM Lichamelijke Opvoeding
- 3,611