Gebruik van de slides

​Horizontaal: leerlijn

​Verticaal: verdieping

Nieuw thema 

Onder deze slide: info om het thema (online*) te verwerken

*Met extra info voor de studenten van Leuven, Diest en Anderlecht

Belangrijkste wegwijzers

Te kennen

Opdracht

Verbanden leggen

Hyperlink

Alle communicatie via

Extra info over het gebruik van deze slides

Op de webslite staat alle info over de stage

• Tijdens STAM GW geven we input (en veel voorbeelden) voor GW.
• Tijdens vakdidactiek zelf gaan we vooral aan de slag.
  • Deze werkcolleges dienen om jou te helpen bij de stage.
• Wie geen STAM GW volgt neemt best alle slides door.
• Wie geen STAM GW volgt en vragen heeft bij de slides van STAM GW: aarzel niet om ons te contacteren!

Jef.Carlier@vub.be

Jo.Tondeur@vub.be

STAM GW en deze vakdidactieken zijn - meer nog dan andere leerlijnen- met elkaar verbonden

Laat je inspireren door krachtige leeromgevingen:

Evaluatie PIL STAM GW

• Examen mondeling (50%) leerlijn stam-vakdidactiek
•  
• Examen andere (35%) leerlijn P&D
  • opiniestuk
  • in het kader van pedagogiek & didactiek
  •  
• ​Examen praktijk (15%) leerlijn ROH
  • ​​​reflecterend & onderzoekend handelen
•  
•  
•  

Evaluatie Vakdidactiek GW

• Digitaal verhaal  (40%) leerlijn vakdidactiek
•  
• ​Examen praktijk (60%) leerlijn Praktijk
  • ​​​
•  
•  

STAM #1: Evalueren

voor een positief en inclusief leefklimaat

Probleemstelling: Hoe kunnen we evaluatie gebruiken als uitgangspunt van een positief en inclusief leefklimaat?  

Concreet:

1) Verken de slides.

2) Tracht alle vragen te beantwoorden. 

3) Ter oefening: integreer deze inhouden in een les die je maakt tijdens jouw stage. In het volgende college vakdidactiek bespreken we dit.

4) Vraag gerust feedback! Wij zijn er om al jouw vragen te beantwoorden!

Evaluatievormen (herhaling):

Evaluatievormen

Creatie

Evaluatievragen

Synthese-Vragen

Analyse-vragen

Toepassingen

Inzichtsvragen

Kennisvragen

Evaluatie staat niet los van de rest van het leerproces...

(Herhaling)

Evaluatievormen

• Permanente evaluatie
• Toetsen en examens
• Controlemoment tijdens de les
• Portfolio
• Paper en presentatie
• Actuamap

(Herhaling)

Evaluatievormen:

even reflecteren...

• Welke van de aangehaalde evaluatievormen genieten jouw voorkeur?
• Waarom?
• Waaraan moet goede evaluatie volgens jou voldoen?

Goed evalueren

Enkele richtlijnen voor goede feedback-evaluatie

• Tijdig: 
  • leerlingen moeten de kans krijgen om bijsturingen te maken. dat kan alleen tijdens het leerproces, niet achteraf.
• Aangepast:
  • ​feedback is een individueel gegeven want ieders leerproces en ieders prestatie is anders. ook niet iedereen functioneert op hetzelfde niveau.
• Eerlijk maar opbouwend: 
  • aangeven wat (nog) niet goed loopt, maar aanmoediging is ook nodig.
• Focusussen
  • op de belangrijkste punten, niet op alle details.
• Activerend:
  • ​leerlingen moeten met de feedback aan de slag kunnen (en willen) gaan.
• ...

feedback geven in een onderwijsleergesprek is ook evaluatie

(Herhaling)

Positief, Inclusief Leerklimaat?

= Omgeving die leren bevordert door:

• Persoonlijke verhoudingen
  • leerlingen onderling
  • leerkracht - leerlingen
• Persoonlijke ontwikkeling mogelijk
• Systeemonderhoud
  • structuur
  • orde
  • aangenaam lokaal
  • duidelijke verwachtingen

Zie ook Mitchell (2015) p.220 e.v.

https://padlet.com/jo_tondeur/PIL

Specifiek PIL voor GW / Sociale wetenschappen / Psychologie-Pedagogie?

- Zeer vaak link naar de eigen leefwereld van de leerlingen.

- Daarom is een Positief en Inclusief Leefklimaat zeer belangrijk!

- Persoonlijke verhoudingen, persoonlijk leer- en groeiproces en

welbevinden in het systeem sluiten nauw aan bij de leerdoelen!

(vb: inzicht verwerven in eigen communicatie, psychologie, identiteit,

sociale structuren,…)

Evaluatie als startpunt voor een PIL?

Hoe kan evaluatie helpen bij een Positief, Inclusief Leerklimaat?

  Bron van INFO en kans op betrokkenheid.

• ...voor leerkrachten
  • ​Klasgroep herorganiseren?
  • Werkvormen aanpassen? ( groepswerk?)
  • Persoonlijke verhoudingen in de groep?
  • Motivatie / link leefwereld?
  • Nood aan structuur of meer autonomie?
  • ...
• ...voor leerlingen 
  • Eigen kunnen en welbevinden?
  • ​Inspraak en betrokkenheid bij leren en evaluatie. 
• ...voor ouders
  • Betrokkenheid bij ontwikkelingsproces van hun kind

Evaluatie staat centraal binnen ADDIE

Backward design in GW:

even reflecteren...

• Wat is volgens jou extra belangrijk in een les GW/PPW?
• Hoe zou je dit kunnen realiseren?
• Welke info heb je hiervoor nodig?
• Hoe kan evaluatie je hierbij helpen?

Specifieke evaluatie bij GW / Sociale wetenschappen / Psychologie-Pedagogie?

- evalueer niet alleen de leerdoelen.

- gebruik evaluatie als middel om je KLO-ontwerp, je aanpak, het welbevinden en leerrendement in kaart te brengen (zie ADDIE-model)

- evalueer ook hoe ze dit ervaren (niet noodzakelijk 'toetsen')

- laat leerlingen mee beslissen over hun aanpak en leerproces

en laat ze hierover reflecteren!

Evaluatie als informatiebrug tussen verschillende groepen:

Ouders

Leerling(en)

Leerkracht

Schoolkoepels en overheid

• Welke info zouden deze verschillende groepen van elkaar willen krijgen?
• Welke vragen (of noden) hebben ze?

Evaluatie vanuit de overheid bekeken:

Algemeen:

• Kunnen en mogen deze leerlingen naar het volgende jaar? (eindtermen en leerdoelen).

Inspectie:

• Bereiken deze leerlingen de vooropgestelde eindtermen en leerplandoelen?
• Hoe ervaren leerlingen ouders, leerkrachten, directie... dit leerproces?
• Krijgt iedereen hier zoveel mogelijk kansen tot leren? Is er zorgverbreding?
• Waar zitten de werkpunten?
• ...

vb uit de ontwikkelingsschalen onderwijsleerpraktijk gewoon voltijds secundair ondewijs.

Evaluatie vanuit de leerlingen bekeken:

• Wat kan ik?
• Waar heb ik nog werk mee?
• Hoe sta ik tegenover de punten die ik haal?
• Hoe sta ik tegenover de klasgroep en de leerkracht?
• Zal ik dit jaar slagen?
• Doe ik dit eigenlijk graag?
• ...

• Wat zou jij als leerling zeker willen weten uit evaluatie?

Leerlingen evalueren:

• Geef leerlingen de nodige feedback! dit hebben ze nodig om hun leerproces bij te sturen en te verbeteren! (zie Vakdidactiek 1)
• Maak waar mogelijk het onderscheid tussen product en procesevaluatie.
• Betrek leerlingen in het evaluatieproces. (peer evaluatie, zelf criteria opstellen, zichzelf evalueren,...)
• Pas evaluatie aan aan de leerlingen (vb: hoe werken ze liefst? toets?, presentatie?, werkstuk?,… in groep?, individueel?)
• Stuur bij waar nodig.
• Motiveer.

Evaluatie vanuit de ouders bekeken:

• Hoe doet mijn kind het op school?
• Wat betekenen deze scores?
• Wat brengt de toekomst?
• Kan mijn kind beter?
• Wat kan ik als ouder doen?
• ...

zie ook: Mitchell (2015) p. 75 e.v.

• Wat moet er zeker op een rapport staan?
• Wat moet er zeker besproken worden op een oudercontact?
• Hoe zou jij ouders meer betrekken?

Evaluatie vanuit de ouders bekeken:

zie ook: Mitchell (2015) p. 75 e.v.

Leerkracht

Ouders

afstemming van verwachtingen

Info schools functioneren

ondersteuning: hoe best hun kind helpen?

Info kind doorheen hele schoolloopbaan en ontwikkeling in meer aspecten

https://mijnspringuur.be/ken-je-leerlingen-sneller-met-een-brief-van-hun-ouders/

 “Oefen in wat nog moeilijk gaat en stel mij vragen bij twijfel.Het zal je zeker helpen bij het voorbereiden voor de proefwerken.”

1) Concrete (ik-)boodschap: “Ik zie, Ik lees, Ik hoor… dat je 2x, maandag, …”

2) Beschrijf het effect: “…hierdoor heb je een onvoldoende…

3) Adviseer: “Ik stel voor om … wat denk je?”

4) wees opbouwend (maar durf waarschuwen).

“Theorie leren gaat niet zonder ooit eens je leerboek open te doen, Jonas! Als je dit jaar wilt slagen moet je jezelf een gepaste werkhouding aanmeten.”

“Ik merk dat je veel punten verliest op theorie, Jonas. Dit kan je nochtans gewoon studeren. Probeer je de studietips volgend semester eens uit? Je hebt immers meer in je mars dan dit.

“Onderschat het proefwerk niet. Dat wordt een veel groter geheel.”

“Goed gedaan. Flink zo.”

“Dit is een mooi resultaat. Zeker wat betreft de toepassingsvragen en het leggen van onderlinge verbanden heb je het duidelijk begrepen. Goed gedaan!”

• Persoonlijke verhoudingen
  • leerlingen onderling
  • leerkracht - leerlingen

Praktische voorbeelden:

Hoe evalueer je...:

Observeer!

Goed observeren, daar conclusies uit trekken en op basis daarvan handelen is een goede start.

vb:

- Amal weet bijna altijd het antwoord, maar steekt nooit haar hand op, en laat zo anderen weinig kans om een antwoord te geven.

- Tobe is erg teruggetrokken en durft niet te antwoorden, zelfs niet als de leerkracht hem aanduidt.

- Femke en Jari hebben ruzie (ze waren even een koppeltje maar dat is afgesprongen)

- Yousri vond zijn 6/20 onterecht en werkt niet meer mee

- Helena zucht en blaast de hele les door hoe 'saaaaai' ze de les vindt.

- Daan heeft moeite met samenwerking, hij werkt liever alleen en doet dat dan ook erg efficiënt.

Ga niet zomaar af op je eerste indruk. Een leerling kan immers ook eens een mindere dag hebben of wat teveel suikers binnen hebben...

Verifiëer/bevraag

• Spreek leerlingen aan op gedrag dat je storend vindt
• Blijft het gedrag storend, voer een gesprekje (eventueel na de les)
• Eventueel ouders inlichten (nota in agenda) of contacteren
• Maak afspraken.
• ...

vb:

- Amal krijgt 3 antwoordtickets per les, ze mag die inzetten wanneer ze wil maar daarna zijn ze ook op. teveel = volgende les minder. 

- Antwoorden via een (anonieme) padlet is voor Tobe een goede oplossing. De leerkracht blijft hem positief aanmoedigen.

- Femke en Jari worden even niet in hetzelfde groepje gezet, na twee weken polst de leerkracht of ze al kunnen samenwerken. Dat kan.

- De leerkracht overloopt de slechte test met Yousri. Ze besluit voortaan ook duidelijkere antwoordcriteria aan te geven op testen.

- De leerkracht spreekt Helena na de les en vraagt haar welke werkvormen zij graag eens zou doen zodat ze zich meer betrokken voelt bij de les.

- Daan mag zijn opdrachten alleen maken, maar de leerkracht blijft hem stimuleren om ook meer sociale vaardigheden te oefenen.

Handelen

vb: peer-review component bij opdracht 'wetenschappelijke poster maken'

--> zicht op samenwerking

--> welke leerlingen in de groep deden veel of weinig?

• Systeemonderhoud
  • structuur, orde, lokaal, duidelijkheid verwachtingen

Praktische voorbeelden:

Hoe evalueer je...:

Hoe ervaar je het systeem zelf?

(te streng, te los, te schools, te vrijblijvend,...)

Hoe merk je dat je leerlingen het ervaren?

Wat zouden je leerlingen willen? En waar hebben ze nood aan?

Hoeveel inspraak kunnen ze verantwoord aan?

Wat laat de school (en het schoolreglement) toe?

vb:

Hier heb je als leerkracht eerder een verbindende rol tussen verschillende partijen (zie later --> schoolbreed handelen bij professioneel leraarschap)

• Persoonlijke ontwikkeling en de mogelijkheden daartoe

Praktische voorbeelden:

Hoe evalueer je...:

Leerlingen wegwijs maken in de gestelde doelen en zichzelf laten evalueren is erg waardevol.

Rubrik

bron: www.mijnspringuur.be

(Nieuwe) ICT tools voor evaluatie?

vb: Socrative

(Nieuwe) ICT tools voor evaluatie?

vb: PLICKERS

https://www.plickers.com/library

(Nieuwe) ICT tools voor evaluatie?

vb: D-PAC (Digital Platform for the Assessment of Competencies)

CompassMe: groeigericht evalueren!

Wat betekenen deze uitgangspunten voor GW?

Nog enkele interessante bronnen en artikels over Evaluatie

Evaluatie

Evaluatie

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Uitgebreide beginsituatie

maar op welke wijze beïnvloedt dit de onderwijsleerprocessen?

En wat betekent deze beginsituatie voor een PIL?

Tijdens PIL gaan we hier uitgebreid op in!

Ter illustratie: wat zijn de implicaties van deze beginsituatie?

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Op welke wijze geven jullie autonomie aan de leerlingen?

Luister aandachtig naar de grondlegger van de ZDT en bedenk een voorbeeld van hoe jij de leerlingen autonomie zal geven in de volgende les GW.

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Jullie gebruiken regelmatig videomaterialen: prima om te visualiseren en te contextualiseren!

Maar hoe kan je de leerlingen gerichter laten kijken?

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Welke kijkopdracht zou jij aan de studenten geven?

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Leerdoelen zijn niet hetzelfde als lesactiviteiten, maar ze zijn natuurlijk wel verbonden!

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Is het onderscheid tussen een leerdoel of een lesactiviteit hier voldoende duidelijk?

"De leerlingen kunnen in groep door middel van richtvragen en een OVUR-schema in een gegeven artikel machtsbronnen op een maatschappelijk veld identificeren"

Evaluatie!

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Maak doordachte keuzes over hoe je een specifieke inhoud GW koppelt aan een specifieke werkvorm en specifieke media  en dat in een specifieke context (TPACK)

Door alles in een kolom te plaatsen is het niet altijd duidelijk welke werkvormen gehanteerd worden. Ter illustratie: 

Wat zijn de werkvormen? Welke materialen worden gebruikt?

Algemene feedback examen KLO GW/PPW

Naast de lesdoelen besteden jullie in GW terecht veel aandacht aan 21st Century Skills.

Train je deze skills ook expliciet tijdens de les?

Ter illustratie: Hoe kan je  onderstaande set aan 21st CS integreren in een les GW?

• Praktisch aan de slag met eigen lesmateriaal

VAKDIDACTIEK #1: PRAKTISCH MET PIL BIJ GW

Hoe gaan we te werk?

• Algemeen overzicht PIL
  • Persoonlijke verhoudingen
  • Persoonlijke ontwikkeling
  • Systeemonderhoud
• In ​groepjes van 2 of 3:
  • Les van elkaar bekijken
  • Tips voor PIL op de 3 hoofdaspecten.
  • Feedback geven + reflectiemoment 
• Klassikaal reflectierondje
• Aan de slag met de eigen les!
  • Concrete bronnen
  • Tips van elkaar
• Consolidatiemoment

Wat was dat nu weer, een

Positief, Inclusief Leef (of Leer-) klimaat?

= Omgeving die leren bevordert door:

• Persoonlijke verhoudingen
  • leerlingen onderling
  • leerkracht - leerlingen
• Persoonlijke ontwikkeling mogelijk
• Systeemonderhoud
  • structuur
  • orde
  • aangenaam lokaal
  • duidelijke verwachtingen

Zie ook Mitchell (2015) p.220 e.v.

Consolidatiemoment

Laat je inspireren door Verschillende bronnen...

https://www.klasse.be

https://mijnspringuur.be/

Stap 4: Reflectie in groep

• Deel kort met de groep
  • Om welke les het gaat (welk onderwerp, welke klas?)
  • Dingen die al goed gaan richting PIL
  • Welke tips of nieuwe ideeën er zijn ontstaan uit de feedback
• Ook hier ruimte voor feedback van anderen!

Pauze

Probeer onderstaande tekst te lezen...

Voor een leerling met zware taalachterstand die een groot aantal belangrijke woorden niet begrijpt is dit bijna onmogelijk

Probeer onderstaande tekst te lezen...

Zelfs als je meer woorden te zien krijgt (of kan begrijpen) mis je nog steeds essentiële info om met de tekst aan de slag te gaan...

Probeer onderstaande tekst te lezen...

De meest essentiële begrippen zijn vaak het nieuwste. Als je dus een tekst geeft waaruit leerlingen uitgerekend deze info moeten afleiden, kan het zijn dat taalzwakke leerlingen vastlopen.

Probeer onderstaande tekst te lezen...

Lees nu bovenstaande stelling over het taalbegrip van adolescenten.

• Klopt dit met de werkelijkheid?
• Is dit altijd zo?
• Wanneer niet?

Zone van de naaste ontwikkeling

Vb inhoudelijke verdieping

De leerlingen leren vanuit verschillende invalshoeken kijken naar identiteit en hoe dat een dynamisch gegeven is.

de begrippen identiteit en identiteitsvorming zijn al gekend uit vorige jaren en werden bij het begin van de les kort herhaald.

Vb talige verdieping

Nieuwe begrippen:

• sociale ladder,
• sociale klasse,
• kastenmaatschappij,
• ...

de leerlingen hebben al voorbeelden besproken, de leerstof werd al uitgelegd en gelinkt met gekende begrippen.

Enkele praktische didactische tips:

Omgaan met nieuwe of complexe begrippen

Enkele praktische didactische tips:

Omgaan met nieuwe of complexe begrippen

PRE-TEACHING:

Moeilijke begrippen worden vooraf overlopen en geoefend.

Dit laat de leerlingen toe om zich nadien op de inhoud te richten en neemt het struikelblok van 'vreemde onbekende woorden' weg.

vb:

• de leerkracht overloopt en verduidelijkt eerst woorden als staking, solidariteit, vakbond, syndicaal afgevaardigde, ...
• Pas nadien gaan de leerlingen zelf aan de slag met een tekst over sociale onlusten.
• De leerkracht biedt aangepaste hulp waar nodig en vraagt nog eens extra na bij de okan-leerlingen of ze alles begrijpen.

Enkele praktische didactische tips:

Omgaan met nieuwe of complexe begrippen

TIJDENS DE LES:

Als je inductief te werk gaat kan het moeilijk zijn om vooraf te weten welke begrippen er ter sprake gaan komen. Je kan nieuwe of complexe begrippen wel op dat moment even toelichten.

Als je deze begrippen aan bord zet (vb. op het zijbord waar ze kunnen blijven staan) kan je er ook later nog naar verwijzen + de begrippen situeren in de context.

Enkele praktische didactische tips:

Omgaan met nieuwe of complexe begrippen

TIJDENS DE LES:

Laat leerlingen oefenen op moeilijke begrippen of concepten door ze het aan elkaar te laten uitleggen.

Enkele fijne werkvormen:

• Taboe (zeg eens 'euh') 
• Flashcards (leerlingen controleren elkaars uitleg)
• Wie (of wat) ben ik? (post-its op het voorhoofd)
• Welk begrip hoort niet in het rijtje?...
• ...

Enkele praktische didactische tips:

Omgaan met nieuwe of complexe begrippen

Zet bepaalde (complexe) (vak)termen of -begrippen samen met hun korte omschrijving op een groot blad of 'prikbord' dat je vooraan in de klas hangt.

Leerlingen kunnen deze info ook gebruiken bij opdrachten of toetsen.

Je kan samen met de klas afspreken dat, als er nieuwe begrippen bij komen andere er weer af mogen (omdat iedereen ze inmiddels toch kent).

Leerlingen met taalmoeilijkheden kan je alsnog een begrippenlijst laten gebruiken bij bepaalde opdrachten (differentiatie). 

Enkele praktische didactische tips:

Omgaan met nieuwe of complexe begrippen

NA DE LES:

gebruik exit-tickets of een andere vorm van consolidatie (evaluatie) om na te gaan of iedereen alles begrepen heeft.

Enkele praktische didactische tips:

BIJ DE EVALUATIE:

Formuleren van antwoorden kan voor leerlingen met taalproblemen een moeilijke opgave zijn. Hou hier rekening mee bij evaluatie.

• Bied een antwoordstructuur aan (deelvragen, opsommingspuntjes, ...)
• Geef aan: "Je antwoord moet volgende zaken bevatten: ..."
• Laat leerlingen hun antwoord vergelijken met een modelantwoord.
• Laat leerlingen hun antwoord zelf evalueren. 

Enkele praktische didactische tips:

Probleemstelling 

Kan jij als leraar helemaal alleen bepalen wat je doet?

Heeft de school ook een invloed op het vakdidactisch handelen?

Je moet als student-leraar

doelen kunnen opstellen

op basis van het leerplan,

het Pedagogische Project van de school

en de beginsituatie van de tutee.

Doelstelling

Casus

Jouw stageschool

Planning

• We maken kennis met het pedagogisch project van het GO! = macro niveau

• We maken kennis met het pedagogisch project van de school = meso niveau

• Je gaat na in welke mate de schoolvisie aansluit bij jouw stagepraktijk, d.w.z. in de lespraktijk = micro niveau

Hoe zijn deze webslides opgebouwd?

 het pedagogisch project van het GO! = macro niveau

het pedagogisch project van de school = meso niveau

de les/klas praktijk = micro niveau

Vorig semester (KLO): Macroniveau

Macroniveau (Vl): Eindtermen

Hier vind je kort een toelichting over eindtermen en ontwikkelingsdoelen.

Je hoorde ongetwijfeld al spreken over "eindtermen".  Huidig Minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) wil samen met het werkveld de eindtermen herzien, wat ook naar voren komt in de titel van het artikel op de website van De Redactie van 3 februari 2016.

Je kunt via de zoekfunctie gericht informatie vinden

https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/home

 Macroniveau: 3 onderwijsnetten 

• Gemeenschapsonderwijs of GO!-onderwijs georganiseerd door de Vlaamse Gemeenschap.
• Officieel gesubsidieerde onderwijs: het stedelijk en gemeentelijk en het provinciaal onderwijs, met elk een aparte koepel: OVSG voor stedelijk en gemeentelijk, POV voor provinciaal onderwijs. Zowel het GO! onderwijs als het gesubsidieerde officieel onderwijs moeten de religieuze, filosofische en ideologische overtuiging van jou en je ouders respecteren.
• Vrij gesubsidieerde onderwijs: dit wordt door een privé-organisatie ingericht, maar is erkend door de Vlaamse overheid. Het gaat vooral om het onderwijs dat onder de koepel KOV Katholiek Onderwijs Vlaanderen valt. In het vrij onderwijs zijn ook protestantse, joodse, orthodoxe, islamitische, … scholen mogelijk.

Waarom is dit van belang?

Een school kan niet zomaar kiezen welke leerstof ze aanbiedt.

Wie bepaalt dat en hoe gebeurt dat?

De Vlaamse overheid bepaalt minimumdoelen voor scholen die je moet halen om een getuigschrift of diploma te kunnen krijgen.

Ze beschrijft die in zogenaamde eindtermen en ontwikkelingsdoelen. 

Op basis daarvan schrijven de koepelverenigingen van scholen leerplannen. Daarmee geven ze aan hoe ze die eindtermen en ontwikkelingsdoelen gaan bereiken. De leerplannen moeten door de overheid worden goedgekeurd. Als ze dat willen kunnen scholen doelstellingen bijvoegen: leerplandoelstellingen.

Onderscheid dus goed volgende termen:

eindtermen / ontwikkelingsdoelen

leerplandoelstellingen

"Het leerplan Cultuur- en Gedragswetenschappen is een graadleerplan. Dit betekent dat doelen en inhouden bereikt en gezien moeten zijn op het einde van de graad waarbij ze vermeld staan, in dit geval de derde graad. De leerplanmakers suggereren een bepaalde volgorde. De mogelijkheid bestaat om deze volgorde te wijzigen i.f.v. een persoonlijke en onderbouwde visie op de ontwikkelings- en leerlijn binnen het vak."

(uit: leerplan GW 3de graad van het GO)

Het jaarplan

• Hoeveel lesuren heb je beschikbaar? + lesuistval, uitstappen, ... 
• Welke inhouden ga je wanneer zien?
• Welke VOETen verwerk je wanneer?
• Werk je vakoverschrijdend?
• Hoe en waar plan je de onderzoekscompetenties in?
• Evenwichtige verdeling van leerstof?
• Afspraken binnen de vakgroep?
• Het jaarplan is een werkdocument dat gedurig wordt aangepast
• Het jaarplan is een controlemiddel voor jezelf: "geraak ik er met de leerstof?"
• Vraag eens naar het jaarplan van jouw mentor

Voorbeeld van een jaarplan (STW 5de jaar) (Vrij onderwijs)

Dit semester (PIL):

Meso- of schoolniveau

Mesoniveau:

Net?

Officieel / Vrij onderwijs

Koepel?—

GO - OVSG – POV / VSKO - OKO

Onderwijsvorm?

—ASO – TSO – BSO

Leerjaar?

—Tweede of derde graad?

Waar mag jij lesgeven? Algemene info: 

Actoren?

Context?

Begeleiding?

Organisatie?

Didactisch handelen?

Actoren?

Cohort leerlingen, lerarenteam, schoolleiding, ouders, ...

Context?

Buurt, ruraal/stedelijk, verenigingen, ...

Begeleiding?

CLB, zorgcoördinator, logopedist, ...

Organisatie?

School- en ouderraad, leerlingenraad, vakgroep, ...

Didactisch handelen?

Schoolwerkplan, jaarplan, ELO, methodes, leercentrum, ...

Lokale autonomie van scholen (Vl)

CASUS

• We maakten reeds kennis met het pedagogisch project van het GO! = macro niveau

• We maken nu kennis met het pedagogisch project van de school = meso niveau

• Je gaat na in welke mate de schoolvisie aansluit bij jouw stagepraktijk, d.w.z. in de lespraktijk = micro niveau

Het pedagogisch project van het GO! (PPGO) is het basisdocument waarin de grondbeginselen, de waarden en de algemene doelstellingen van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap zijn opgenomen.

Het PPGO is een referentiekader waarbinnen leerlingen begeleid worden in hun persoonlijke ontplooiing enerzijds en in hun ontwikkeling naar samenleven in diversiteit en harmonie anderzijds. Daarbij is het wezenlijk dat de leerlingen bewust en kritisch nadenken over hun handelen en op grond daarvan verantwoorde keuzes maken.

Daaruit blijkt dat het GO! naast onderwijs ook de opvoeding van de gehele persoonlijkheid van de leerlingen beoogt.

MACRO

CASUS

het pedagogisch project van het KAT

MESO

Hoe ontstaat een visie?

Wij begeleiden jongeren

zodat ze zich verantwoordelijk leren voelen voor

het kiezen van een plaats in de maatschappij

waar ze zich goed voelen en

waar ze zichzelf kunnen realiseren. 

  Het succesvol verder studeren is

daarbij een voorkeurtraject.

MESO

Combinatie van

nadruk op zorg - nadruk op het inhoudelijke

'leerkracht = leerexpert'

'leerlingen worden begeleid in hun leren'

CASUS

het pedagogisch project van het KAT

MESO

Gevolgen voor de functiebeschrijving van een KAT-leerkracht

De KAT-leerkracht als:

1. Organisator van het leerproces

2. Coach van het leerproces

3. Lid van meerdere teams

4. Participerend lid van het schoolbeleid

5. Voorbeeld van een reflecterende, zich voortdurend ontwikkelende persoon

CASUS

het pedagogisch project van het KAT

MESO

Gevolgen voor de functiebeschrijving van een KAT-leerkracht

Deze basiscompetenties komen ook terug in de functiebeschrijving van de (beginnende) KAT-leerkacht

functiebeschrijving KAT-leerkracht

deze link werk niet - beveiligde site

CASUS

het pedagogisch project van het KAT

MICRO

Omzetting visie PPGO

Visie KAT

Lespraktijk

MACRO

MESO

MICRO

CASUS

het pedagogisch project van het KAT

Situering

• We maken kennis met het pedagogisch project van het GO! = macro niveau

• We maken kennis met het pedagogisch project van de school = meso niveau

• Heb jij de visie van jouw stageschool al bestudeerd?

De visie van een school...

KA Koekelberg

KA Tervuren

Regina Pacis, Hove

Je merkt al onmiddellijk dat scholen zeer verschillende klemtonen leggen in aanpak en visie. Dat mag ook in ons onderwijssyteem

De visie van een school...

Als je als leerkracht in een school aan de slag bent word je verondersteld ook die visie in het achterhoofd te houden...

Welke verschillen merk je als je de visies op vorige slide bekijkt?

Vakgroepwerking en Vakvergadering(en)

Text

Waarom?

Vakgroepwerking en Vakvergadering(en)

Waarom?

- op schoolniveau afstemmen hoe je het vak aanpakt.

- verticale leerlijnen uittekenen en bijsturen.

- handboeken en materialen, excursies, ...

- ...

Text

Ga na wat de invloed is van de vakgroepwerking GW/HuWe op jouw (stage)school.

Misschien mag je deelnemen

aan een bijeenkomst?

Vakgroepwerking en Vakvergadering(en)

Casus

Leerkracht Eva staat in het derde en vierde jaar GW. Ze vraagt van leerlingen dat ze begrippen en definities letterlijk studeren.

Leerkacht Jan staat in het vijfde jaar GW en merkt dat leerlingen moeite hebben met het toepassen van begrippen in eigen (nieuwe) voorbeelden.

--> Jan en Eva stemmen hun werk- en evaluatievormen beter af op elkaar zodat de overgang van tweede naar derde graad soepeler verloopt.

Text

3de gr.

2de gr.

3de gr.

2de gr.

We maken kennis met het OCB

Studiebezoek: woe  11/3 

om 14u Vakdidactiek; om 16u STAM

Wie niet aanwezig kan zijn gaat zelfstandig door de website

En kan op een ander moment het centrum of de bib bezoeken!

Werkwijze? Lesson Study!

Text

Probleemstelling:

Traditionele training van leraren volstaat niet

- “activities that develop an individual’s skills, knowledge, expertise and other characteristics as a teacher” (OECD, 2009: 49) 

> often a top-down training model (Prestridge & Main, 2018)

> Little impact on teachers' behavior, beliefs, attitudes (Albion & Tondeur, 2018)

Professional development

                                                 Done to the teachers?

Professional learning > Lesson study

      More self-directed?

- Ownership over compliance, conversation over transmission, deep understanding over enacting rules and routines, and goal-directed activity over content coverage (Raphael et al., 2024). 

Klasmanagement: afspraken maken

Van leerlijn Algemene Pedagogiek tot GW

Verschillen taken en acties die onder klasmanagement vallen (zie alg. Peda): 

> Expliciteren van afspraken, regels, routines, procedures, verwachtingen.

Hoe doe jij dit binnen jouw les(voorbereiding) GW?

Regels, routines, verwachtingen, etc. zijn onderwerp van studie binnen GW.  

Expliciteren van afspraken, regels, routines, procedures, verwachtingen 

Zie bv. Leren van individuele leerlingen:

• Leerdoelen formuleren en expliciteren
• Feedback geven op leerdoelen
• Zelf-regulerend leren ondersteunen met scaffolds die procedures expliciteren
• Duidelijke instructies (zie directe instructie)
• Communicatiepiramide (inhoud, procedure en proces)
• Taalgericht onderwijs (als er bepaalde afspraken en instructies zijn die toegankelijk maken voor iedereen ...)
• Transactionele communicatietheorie (belang van omgeving bij interpretatie of onuitgesproken regels)
• ...

Zit dit in jouw les(voorbereiding) GW?

Stap 1: afspraken duidelijk maken

vb: aan het begin van het schooljaar, begin van de lessenreeks of begin van de werkvorm maak je nog eens duidelijke afspraken met de klas.

Doel:

• afspraken duidelijk voor iedereen maken
• afspraken afstemmen op de werkvorm (hoe inter-actief?)
• afspraken afstemmen op de groep (veel sturing nodig?)
• SAMEN afspreken (eventueel lln betrekken bij opstellen afspraken)

Stap 2: afspraken herhalen als ze niet nageleefd worden

Hoe snel je ingrijpt kan je zelf kiezen

Wel beter snel dan laat 

Het is ook eigen aan de leeftijd dat pubers grenzen zullen aftasten.

Doel:

• Storend gedrag benoemen (Ik-boodschap werkt!)
• Vermijd confrontatie, onthoud: tegen lokt tegen uit!
• Blijf vriendelijk maar neem de leiding
• Buig negatief aandacht vragen om naar iets positief (vb: duid een storende leerling aan om te antwoorden)
• wees discreet (maak een leerling niet belachelijk voor de klas)
• Bekrachtig positief gedrag.

Conflict is ook normaal... (het hoort bij het sociale leerproces) maar weet dat dit lang niet zo persoonlijk is als het lijkt.

Stap 3: ingrijpen en inperken

Wanneer een leerling (of een aantal leerlingen) te storend wordt, en je lesverloop begint te schaden kan je een aantal dingen doen:

• Grijp discreet in (sociale positie in de groep is een heilig huisje)
• Spreek de leerling alleen (liefst na de les)
• Wees duidelijk en concreet, vraag naar de oorzaak van dit gedrag.
• Zoek samen naar oplossingen en maak nieuwe afspraken.
• Informeer bij klastitularis of andere leerkrachten.
• Neem het niet persoonlijk (conflict hoort bij identiteitsvorming).
• Vermijd een machtsstrijd, laat een (hevig) conflict bekoelen.
• Stel grenzen en koppel gevolgen.
• blijvend probleem --> schoolniveau?

Klasmanagement: Aandacht trekken en behouden

Van leerlijn Algemene Pedagogiek tot GW

Verschillen taken en acties die onder klasmanagement vallen (zie alg. Peda): 

> Aandacht van studenten trekken en behouden.

Hoe doe jij dit binnen jouw les(voorbereiding)?

Denk aan het belang van een probleemstelling.  

Aandacht van studenten trekken en behouden

Zie bv. Leren van individuele leerlingen, Krachtige leeromgeving, Vakdidactiek

• Motivatie (structuur, autonomie, betrokkenheid)
• Differentiatie (bv. naar interesses, leerstatus)
• Beginsituatie (sluit aan bij voorkennis, leefwereld)
• Feedback geven (bekrachtigen gewenst gedrag)
• ...

Zit dit in jouw les(voorbereiding) GW?

Klasmanagement: Inclusief leefklimaat

Van leerlijn Algemene Pedagogiek tot GW

Wetenschappelijke literatuur beweegt richting brede definitie met focus op leren én participatie:

"Een inclusieve leeromgeving is een leeromgeving die kwaliteitsvol onderwijs mogelijk maakt voor alle leerlingen ongeacht beperking, etniciteit, sociale afkomst, taal, gender, … Dit mogelijk maken betekent dat een schoolteam actief de noden ondersteunt zodat alle leerlingen tot maximaal leren en participeren komen op zowel cognitief, sociaal, emotioneel, motorisch en moreel vlak."

Hoe doe jij dit binnen jouw les(voorbereiding)?

Denk aan het belang van een goede beginsituatie!  

Adapted from Simons (1995)

Sluit de beginsituatie aan bij het lesontwerp?

Zie Leren van individuele leerlingen en KLO

Differentiëren kan op verschillende vlakken...

• Taalniveau: meer- of minder ondersteuning geven (woordenlijst gebruiken of niet,...)
• Werktempo: extra opdrachten of bronnen voorzien voor leerlingen die sneller klaar zijn.
• Werken met verschillende sporen...
• Interesses: vb een ander voorbeeld laten uitwerken.

(leer)problemen opvangen...

De thuissituatie als obstakel...

Een moeilijke thuissituatie kan zwaar doorwegen op een leerling.

+ In het vakgebied van de gedragswetenschappen en psychologie komen sociale structuren, relaties, communicatie,... vaak aan bod

• Leer je klas kennen.
• Stel je open en niet oordelend op.
• Hou rekening met wat een leerling wel en niet aankan (Huiswerk?, studie,...) Leren is niet noodzakelijk exelleren!
• Maak van je les een rustige plek met de nodige structuur.
• Wees een luisterend oor, maar ken je grens (verwijs door.)
• Ga onbevooroordeeld in gesprek met ouders.
• Blijf niet alleen staan (zorgcoaches, titularis,...)

Taalgericht vakonderwijs

Van Nederlands tot GW: verticale samenhang

Hoe doe jij dit binnen jouw les(voorbereiding)?

Evaluatie in een Positief Inclusief Leerklimaat

Evaluatie als bron van INFO en kans op betrokkenheid.

• ...voor leerkrachten
  • ​Klasgroep herorganiseren?
  • Werkvormen aanpassen? ( groepswerk?)
  • Persoonlijke verhoudingen in de groep?
  • Motivatie / link leefwereld?
  • Nood aan structuur of meer autonomie?
  • ...
• ...voor leerlingen 
  • Eigen kunnen en welbevinden?
  • ​Inspraak en betrokkenheid bij leren en evaluatie. 
• ...voor ouders
  • Betrokkenheid bij ontwikkelingsproces van hun kind

Hoe doe jij dit binnen jouw les(voorbereiding)?

Visualisering

Loci-methode, leren op verplaatsing, beelden gebruiken ...

Betekenisvolle verbanden

Evaluatie bij zorgverbreding en inclusie

• Evalueren op klasniveau
  • Hele klas begrijpt het niet --> herhalen of aanpak bijsturen
  • Klas maakt systematisch fouten --> hernemen of herhalen
  • ...
• Evalueren op leerlingniveau (differentiëren)
  • Nog niet het vereiste niveau voor de gevraagde opdracht?
  • Taalproblemen? Moeite met broninformatie?
  • Meer uitdaging nodig?
  • Motivatie?

Observeren, bevragen, handelen

• Als leerkracht steeds eerst goed analyseren wat het probleem is...
• Wat zie ik?
• Wat betekent dit?
• Niet altijd eenvoudig!
• Is deze leerling...
  • Gedesinteresseerd?
  • Moe?
  • Kwaad?
  • Gefrustreerd?
  • Is de taak niet op niveau?
  • Waar loopt hij op vast?
• Is dit alleen in mijn les zo?
  • Info op Schoolniveau (leerlingenvolgsysteem?...)

Differentiëren, hoe ver moet je daarin gaan?

• Elke leerling apart les geven zorgt voor veel extra uitdagingen en is bijna niet haalbaar.
• Je kan wel:
  • Inzetten op ‘routes op maat’ (voor de leerlingen die meer uitleg nodig hebben en de leerlingen die meer uitdaging nodig hebben voorzie je extra dingen)
  • Inspelen op interesse (leefwereld, hobbies, … van een specifieke groep)
  • Differentiëren per klasgroep
  • ...

Vb:

• 4HWA is vaak met instagram bezig...
• Bij een les over zelfbeeld mogen ze van elkaar (en enkel met elkaars toestemming) de instagramfoto selecteren die ze het meest en het minst vinden aansluiten bij wie ze écht zijn. Ze doen deze oefening dan nadien ook voor een andere klasgenoot.
• 4HWB legt veel nadruk op iconen uit bv de pop - rap - en hiphopcultuur. Ze mogen iemand kort bespreken waar ze naar opkijken en waarom.
• --> aansluiting leefwereld! --> motivatie

Jamaar... is dit dan nog eerlijk evalueren?!

Soms wel, soms niet...

Dit is een debat dat nog steeds actief wordt gevoerd...

Eerlijk is echter niet hetzelfde als gelijk.

(Equality vs equity). Als leerkracht dien je vooral de moeilijkheden te compenseren die niets te maken hebben met wat je evalueert.

vb:

• Dyslexie --> meer tijd, meer toelichting, teksten op voorhand geven.
• Criteria (%) voor samenwerking, werkhouding,... anders leggen bij ASS of ADHD,...
• Taalachterstand compenseren met een begrippenlijst met uitleg.

Differentieer in de evaluatie:

1) op basis van wat leerlingen al kunnen

• Opdrachten op verschillende niveaus. 
• Laat leerlingen jokers inzetten.
• Samenwerken of apart? --> keuze geven.
• Betrek leerlingen in het evaluatieproces
• Stel een reflectievraag op het einde van een toets.
• Geef regelmatig feedback.

2) op basis van wat leerlingen willen

• Bied keuze in toetsvragen.
• Bied keuze in verschillende evaluatievormen, huiswerkopties …

3) op basis van wat leerlingen nodig hebben

• Spreid de evaluaties.
• Voorzie verschillende locaties (bv. zorgklas).
• Geef een verklarende woordenlijst (anderstaligen, laag tempo …).

bron: Klasse

bron: www.kennisrotonde.nl / onderzoek van de NRO (Nationaal Regieorgaan voor Onderwijsonderzoek)

Differentiatie in de klas: wat werkt?

bron: www.kennisrotonde.nl / onderzoek van de NRO (Nationaal Regieorgaan voor Onderwijsonderzoek)

Differentiatie in de klas: wat werkt?

Moeilijke leef- of thuissituaties

Leerlingen zitten soms in moeilijke leef-of thuissituaties.

Dit kan uitdagingen opleveren als je met (of vanuit) de eigen leefwereld van de leerlingen wil werken.

Omgaan met rouw in de klas

Verlieservaringen kunnen voor leerlingen zeer zwaar doorwegen. 

Algemene tips:

• Ga het onderwerp niet angstvallig uit de weg.
• Pas werkvormen wel aan waar nodig.
• Voorzie een opvangmogelijkheid (vb. leerling kan als hij het moeilijk heft terecht bij coach, directie, eventueel even een wandelingetje maken,...)
• Buddysysteeem 

• leerlingen gaan vaker met problemen te rade bij medeleerlingen dan naar leerkrachten of coaches. Die 'stap' is immers minder groot.
• Met een buddy-systeem kan je leerlingen elkaar laten helpen.
• Volg dit wel op. Het is niet de bedoeling dat dit 'steun bieden' een last wordt voor andere leerlingen.

Steun vanuit de klasgroep

Welk type geniet jullie voorkeur?

Hoe zien jullie binnen GW een combinatie tussen synchroon / asynchroon / contactonderwijs?

Voorbeeldsituatie:

• Synchroon contactmoment: leerkracht kadert de leerstof, biedt enkele theoretische kaders aan en legt opdracht uit.

• Synchroon consolidatiemoment online via smartschool live. + extra ondersteuning waar nodig

• Inleiding thema met een film-fragment en het beantwoorden van een bijbehorende vraag. (vb: padlet)

• Asynchroon moment (leerlingen maken toepassingsoefening en dienen deze in via smartschool)
• Feedback op ingediende taak
• Zelf-reflectiemoment leerlingen

• Toepassing op casus indienen als summatieve evaluatie.

Synchroon

Asynchroon

Vertrek vanuit duidelijk afgebakende doelen

Net zoals bij contactonderwijs heb jij leerdoelen vooropgesteld, maar jouw leerlingen 
moeten nu zelfstandig aan de slag. 

Wat betekent dit voor GW?

• Vertaal de lesdoelen zodat ze begrijpbaar zijn voor jouw leerlingen. Communiceer deze! 

  • ​je kan een checklist maken met doelen, die de leerling voor zichzelf kan afvinken

• Geef expliciet aan wat je van de leerlingen verwacht 

  • Zorg voor naslag zodat leerlingen hiernaar kunnen teruggrijpen (evt. een instructiefilmpje)

• Expliciteer ook welk resultaat je verwacht en op welke wijze (output)​

  • output: geef een checklist mee, een goed voorbeeld,...

Hoe doe jij dit? Werk je met een probleemstelling? Hoe pas je de doelen aan? Hoe communiceer je ze?

Vertaald naar leerlingen: 

VB van een student:

Je bent niet fysiek aanwezig en je kunt de leerlingen niet op dezelfde manier begeleiden. Hoe laat jij je leerlingen vanop afstand werken?

Geef expliciet aan hoe jouw leerlingen een taak moeten uitvoeren. ​Vermijd lange en complexe taken, zet in op ondersteuning van zelfstandig leren, Gebruik strategieën voor zelfregulerend leren (bv. een stappenplan)  

> Welke scaffolds bied jij aan?

​Zorg voor een duidelijke structuur en planning (geef o.a aan hoeveel tijd ze moeten voorzien)

> Hoe deel je opdrachten op zodat het overzichtelijk blijft?

TIP: Werk bewust met leeractiviteiten

Denk bewust na over de opbouw in leeractiviteiten die je van je leerlingen verwacht. (Deze kan je ook in je lesvoorbereiding mooi structureren en opbouwen).

vb:

Herinneren geziene theorie over communicatie

Herkennen van elementen in voorbeelden (zender en ontvanger)

Interpreteren nieuwe casus (vb: 'wat is de boodschap?')

Voorspellen vervolg van casus (conflict?)

Toepassen theorie op casus (letterlijke boodschap?)

Formuleren van alternatieven

Creëren eigen voorbeeld

Schematiseren in communicatieschema

Het lesvoorbereidings-formulier helpt je om deze kernelementen bij je lesontwerp te gebruiken.

Welke inhouden bied je aan?

Overlaad jouw studenten niet!

Hoe slaag jij erin om selectief te zijn?

• Activeer relevante voorkennis

• Overlaad jouw leerlingen niet: Beperk je tot de hoofdzaken

• Je kan extra leerstof afzonderlijk aanbieden (ter verdieping) 

• Gebruik voorbeelden!

• Spreid de leerstof en bied ze geleidelijk aan 

• Combineer woord en beeld

​

Met welke van deze tips heb jij het moeilijk? En wat lukt er wel goed?

Pre-teaching

Pre-teaching veronderstelt dat je de leerlingen voorbereidt op nieuwe inhouden die later nog aan bod zullen komen.

• door de link met geziene stof al te leggen
• door bepaalde theoretische concepten al te kaderen
• door begrippen al uit te leggen
• door een voorbereidende opdracht te laten maken
• door leerlingen zelf al dingen te laten opzoeken,  ...
• ...

Hou dus in het achterhoofd dat je hier in de klas nog op terugkomt.

thuis

in de klas

Welke werkvormen kies je?

Gebruik je andere werkvormen 
voor online onderwijs?

= TPACK

Hoe combineer je deze domeinen? Graag een voorbeeld

leerlingen moeten

 een onderscheid kunnen maken tussen de verschillende vormen van identiteit die doorheen de ontwikkeling van de persoon tot stand kunnen komen.

• link met eigen identiteit want dit werkt zeer motiverend en spreekt aan
• stapsgewijs opbouwen

Vereiste dat het online kan.

Ter beschikking:

verschillende gratis apps

Eigen identiteit in verschillende contexten

--> dan inductief naar theorie.

programma nodig dat onderscheid tussen verschillende identiteitsvormen toelaat.

programma nodig dat leerlingen eigen voorbeelden laat posten en wat later kan gebruikt worden voor verdere opbouw theorie

Padlets

Leerlingen krijgen link via opdrachten-blad.

Uitleg identiteit via opdrachtenbundel en geluidsfragment

Oefening: Kenmerken van de eigen identiteit omschrijven via verschillende padlets

1) persoonlijke identiteit

2) geslachtsidentiteit

3) culturele identiteit

De eigen identiteit bestaat uit vele aspecten en verschillende vormen. vb: identiteit als leerling, als belg, als supporter van KV Mechelen

1

10

Welke tools gebruiken jullie?

En hoe ervaren jullie ze? 

We zagen al heel fijn en creatief materiaal verschijnen!

Fijn dat velen van jullie op zoek gaan naar alerlei platformen en manieren om leerlingen te bereiken met online pakketten.

Een greep uit een aantal dingen ter inspiratie:

Good practice

Pakket via bookwidgets

vb. over identiteit en sociale media

VB: Padlet om online input van de groep te delen

+ mogelijkheid om te reageren op elkaars mening

Noot: zorg wel dat je posten van berichten toelaat bij de 'delen' instellingen...

Smartschool live (gelijkaardig aan big blue button)

foto: smartschool.be

Noot: zie voor richtlijnen synchrone lesmomenten MILO-community op Canvas

Gideapps

Het programa is even wennen, maar vanuit glideapps kan je met een 'google sheet' of vanuit een andere structuur verschillende pagina's creëren en zo een lespakket opbouwen dat op een smartphone kan gevolgd worden (een soort 'app' dus).

vb: pakket rond thema 'stress'

PowerPoint

Ook met een programma als PowerPoint kan je handige lespakketten inspreken en diavoorstellingen opnemen mét audio,  zodat je leerlingen deze asynchroon kunnen doorlopen.

Technologie vs inhoud

Fijn om te zien dat zoveel beschikbare technologie op een didactische manier gebruikt kan worden en dat velen er mee experimenteren.

Complexere ICT vaardigheden kunnen helpen, maar zijn geen vereiste voor goed online onderwijs! 

vb: een goed opgebouwde opdracht die leerlingen indienen of terug-mailen tegen een bepaalde datum kan ook een goede aanpak zijn.

--> TPACK model 

Monitoring en evaluatie

Hoe weet je dat alle leerlingen mee zijn? 

• Laat leerlingen oefenen en tracht hun vorderingen te monitoren: laat ze regelmatig hun werk uploaden.

• Meer aandacht voor formatieve evaluatie + feedback op het proces!
  

  • Feed-up: geef de evaluatiewijzer o.b.v gestelde doelen

  • Tussentijdse feedback, zowel op het proces als op het resultaat! 

  • Gebruik tools zodat je het proces kan monitoren (bv. google docs, leerpaden op smartschool,...)​​​

• Zorg voor een (live) Q-A en vaste momenten waarop leerlingen vragen kunnen stellen.

• Let op met verbetersleutels online te zetten zonder feedback/opvolging! 

Waar zit voor jou de grote uitdaging?

Alle leerlingen bereiken

Misschien wel het grootste struikelblok bij onze online-aanpak is dat een groot aantal leerlingen uit de boot vallen omdat...

• ... ze niet over de nodige middelen (PC, tablet, ...) beschikken.
• ... beschikbaar materiaal moeten delen met vele anderen.
• ... ze onvoldoende vaardig zijn met ICT.
• ... de thuissituatie geen positief leerklimaat biedt.
• ...

Welke problemen merkte je al op bij het bereiken van je leerlingen?

Mogelijke oplossingen

Wat als je dergelijke problemen vaststelt?

• Contacteer zeker je mentor over dit probleem
• Breng klastitularis op de hoogte
• Leerling contacteren per telefoon? --> afspreken aanpak.
• Oplossing op schoolniveau?
  • Laptop lenen van school?
  • Taken printen en afhalen op school?
  • Geprint materiaal brengen of opsturen via post?
  • ...

Welke ondersteuning biedt jouw stageschool aan leerlingen?

Bij wie kan je op je stageschool terecht voor opvolging van leerlingen?

Timing en tijdsindeling

Hoeveel tijd spenderen leerlingen aan deze opdracht? 

Hoe ga jij om met verschil in verwerkingstijd van de leerstof?

• Tijd die je in de klas zou voorzien als basis.

• Hou rekening met differentiatie in de klasgroep.

  • Sterke leerlingen zullen sneller klaar zijn.

  • leerlingen die doorgaans meer ondersteuning vragen zullen wat langer over de opgaven doen

  • ook motivatie speelt mee!

• Vang (grote) verschillen in werktijd op met...

  • uitbreidingsleerstof (dieper ingaan op de leerstof, extra artikel of fragment,...)

  • terugkoppeling naar geziene stof ter ondersteuning

Limiet op les-tijd vanuit scholen

Uitdagingen tijdens stage

Welke moeilijkheden of obstakels hebben jullie ervaren tijdens jullie stage (die mogelijk nog niet aan bod kwamen in de les)?

Uitdagingen tijdens stage

Zijn er nog dingen wat betreft klasmanagement of omgaan met leerlingen die soms nog moeilijk zijn?

Uitdagingen tijdens stage

Hoe heb je het lesgeven tijdens coronatijden (tot nu toe) ervaren? Wat vond je het moeilijkste?

Online- en blended werken

Zijn er ook sterke punten die we uit deze ervaring met online- of blended onderwijs kunnen halen voor de toekomst?