Afspraken

De les duurt van 14u tot 15u45

Je microfoon staat standaard uit

Je video staat liefst aan

Vragen stel je of het woord vraag je via een berichtje in de chat of het opsteken van je digitale hand

Welkom in de les!

Wie jij mij deze les assisteren?

Geef je op in de chat!

Houd jij de chat in de gaten en onderbreek je me als er relevante vragen of tussenkomsten zijn?

Houd jij de handjes in de gaten en onderbreek je me als iemand het woord vraagt?

Follow-up

Ter opvolging bij vorige week

Finale opdracht 1

Inschrijven Groep PIL Discussieforum MILO-Community

> Vanaf morgen starten de discussies!

Voorbereidende opdracht insturen casus 1

> We ontvingen 93 casussen!

> Halverwege het semester opnieuw de kans om casussen in te sturen.

Ter opvolging bij vorige week

Feedback opdrachten vorige week ...

Jullie konden de verschillende proactieve strategieën juist identificeren

Proactieve klasmanagementstrategieën (Kounin, 1970), voorbeelden uit de opdracht

1. With-it-ness: knikken naar leerling die te laat is

2. Overlapping: discussie leiden terwijl agenda van leerling die te laat binnenkomt moet gecontroleerd worden

3. Smoothness en momentum: leerlingen die al klaar zijn kunnen zichzelf verbeteren

4. Stimulating seatwork: leerlingen wisselen activiteiten af van individuele opdracht naar groepsdiscussie

5. Group focus en verantwoordelijkheid delegeren: Leerling brengt een lijst naar het secretariaat

• Start en einde van een les
• Toegelaten vormen van zelfexpressie (bv. kleding)
• Overgang tussen activiteiten
• Verstoringen van activiteiten
• Herschikking klasopstelling
• Administratieve taken (aanwezigheden, controle agenda)
• Verplaatsingen binnen en buiten klas/gebouw
• Gebruik van materialen en tools,
• Groepswerk
• Zelfstandig werken
• Tijdens directe instructie
• Alleen zijn in lokaal
• Benodigd materiaal door leerlingen mee te brengen 
• Evaluatie en feedback
• ...

Afspraken, regels en procedures bij:

1. HERHALING

Systemische definitie klasmanagement

Alle maatregelen om klimaat te scheppen waarin studenten met succes leren en werken (Redant, 2005)

Focus op de leerling: motivatieprofiel, welbevinden, diversiteitskenmerken, ontwikkelingspsychologie van de adolescent, ...

Focus op de leerkracht: visie, overtuigingen, waarden, emotieregulatie, doeltreffendheidsbeleving, ...

Focus op de relatie leerling-leerkracht:  autoritatief, cultureel responsief, warm demander, interpersoonlijk leraarsgedrag, ...

Didactisch ontwerp: leerdoelen, leerstof, werkvormen, evaluatie, media, ...

Context: meso- en macroniveau, o.a. infrastructuur, schoolbreed beleid, wrap around i.s.m. schoolexterne partners, ouderbetrokkenheid ...

Preventief: voorkomen dat probleemgedrag optreedt

Reactief:
reageren op probleemgedrag als het zich stelt

2. REACTIEF: OMGAAN MET PROBLEEMGEDRAG

Opdracht: hoe ernstig vind jij dit probleemgedrag?

Stap 1: surf zo meteen als ik de poll heb geactiveerd in een nieuw tabblad, via je smartphone of tablet naar pollev.com/vubels

Stap 2. Lees het gedrag en schuif het boven of onder het aangrenzend gedrag. Kom op die manier tot een rangschikking waarbij het meest ernstige gedrag bovenaan staat. Blijf paarsgewijze vergelijkingen maken tot je (min of meer) tevreden bent over je rangschikking.

Individueel

5 minuten

Op basis van wat soort overwegingen heb je gedragingen hoger of lager geplaatst?

Bewegingstussendoortje

Verzoeknummer: niet in mijn zone van naaste ontwikkeling

2.1. Wat is 'probleemgedrag'?

Houd jezelf een casus voor ogen

Kies een situatie waar een leerling probleemgedrag stelde. Schijf dit kort op. Luister actief en situeer voor jezelf de situatie in de theorie die we overlopen. Straks licht je in groepjes van drie de casussen aan elkaar toe.

Wirwar aan definities en classificaties

Externaliserend probleemgedrag, wangedrag, delinquent gedrag, antisociaal gedrag, asociaal gedrag, misconduct, misbehavior, deviant gedrag, ontwrichtend gedrag, ordeverstorend gedrag, storend gedrag, agressief gedrag, grensoverschrijdend gedrag ...

Agressief gedrag: brede definitie

Gedrag waarmee grenzen, regels of waarden overschreden worden, of ermee gedreigd wordt. Hiermee wordt materiële, lichamelijke of psychische schade berokkend aan anderen of jezelf.

De persoon is zich niet per se bewust van de gevolgen of effecten van het eigen gedrag.

Externaliserend en internaliserend 

Spanningssituatie met negatieve energie en gevoelens kan worden afgereageerd op omgeving (externaliserend) of op de eigen persoon (internaliserend).

Storend 

Asociaal en alledaagse kleine ordeverstoorders. Gedrag dat het lesgeven van de leraar onderbreekt en het leerproces van medeleerlingen belemmert.

Bijvoorbeeld: Leraar onderbreken, leraar niet respectvol behandelen, ongevraagd het woord nemen, bezig zijn met privézaken tijdens de les, impliciete normen niet nakomen, onverschillligheid tegenover het vak, te laat komen ...

Ontwrichtend 

Agressief gedrag dat leidt tot blijvende wanorde, langdurig ongepast gedrag, frequente moedwillige onderbrekingen of  gezagsondermijnend gedrag van leerlingen.

Bijvoorbeeld: spijbelen, pesten, seksuele intimidatie, racisme, delinquent gedrag, verbale agressie, beschadigen van klas- of schoolmaterialen, ...

Frustratieagressie

Instrumentele agressie (= geweld)

• Geen controleverlies: agressie is heel doelgericht en weloverwogen
• Geveinsde kwaadheid of intimidatie, bedreiging, manipulatie
• Via bekrachtiging aangeleerd: patroon

Opdracht: situeer jouw casus

Stap 1 (3x 2 minuten): licht om beurten je casus toe aan de medestudenten en gebruik hierbij de termen:

- storend of ontwrichtend probleemgedrag

- materiële, lichamelijke, psychologische schade

- vanuit frustratie of instrumenteel

- internaliserend en externaliserend

In trio's

15 minuten

Opdracht: situeer jouw casus

Stap 2 (10 minuten): kies één van de drie casussen om in deel twee van deze les stil te staan bij de vraag: "hoe ga ik om met probleemgedrag als het zich stelt". De persoon die de casus inbracht deelt eerst de eigen ideeën rond gepaste reacties. Medestudenten luisteren actief, stellen explorerende vragen en trachten te inspireren met mogelijke alternatieve reacties.

In trio's

15 minuten

2.4. Hoe reageren op probleemgedrag als het zich stelt?

Voorkom een machtsstrijd, zet in op de relatie

Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet staat voor een aanpak van (ernstig) probleemgedrag met de focus op aanwezigheid, zelfcontrole, het vermijden van escalatie, het uitbouwen van steunnetwerken en eenzijdige acties gericht tegen probleemgedrag, altijd in verbinding met het kind of de jongere in kwestie.

Nieuwe Autoriteit is een basishouding die opvoeders houvast geeft in een tijd waarin twijfel en het gebrek aan eensgezindheid tussen opvoeders heel wat onmacht veroorzaken.

Geweldloos Verzet kadert binnen een nieuwe invulling van de positie van de opvoeder: niet boven of naast de jongere, maar vanuit een volgehouden aanwezigheid: “het is mijn plicht”, “ik kan niet toelaten”, “ik houd vol”. 

Het geeft concrete instrumenten om in te zetten waar de onmacht het grootst is en helpt om te blijven volhouden, ook al zie je niet meteen resultaat. Niet om controle te krijgen over kinderen en jongeren, maar om te handelen overeenkomstig je eigen verantwoordelijkheid en de waarden die jij belangrijk vindt.

Leonard (2009)

Baseline: in de kiem smoren

Reageer onmiddelijk, kort, redelijk en consequent op het storend gedrag. Zelfs als het nog niet echt storend is.

Baseline: soms een oogje dichtknijpen

Je kan voorrang geven aan lesverloop als het gedrag de les niet verstoort, escalatiegevaar minimaal is, gedrag niet wordt overgenomen door anderen en afspraken,  regels en procedures niet aantast worden. 

Baseline: toon dat je het gedrag hebt opgemerkt

Non-verbale communicatie is zeer effectief omdat het de les niet onderbreekt en geen 'publiek' geeft aan de verstoorder wat tot escalatie kan leiden omdat men 'status' haalt uit het storend gedrag en de berispingen van de leerkracht.

> oogcontact

> afstand verkleinen

> trager praten

> stilte

> verborgen berisping

Baseline: emoties en lichaamstaal controleren

• Wees je bewust van je emoties, accepteer ze
• Haal diep adem
• Neem makkelijke houding aan, voeten stevig op de grond
• Ventileer via kleine bewegingen, traag en gecontroleerd
• Neem letterlijk afstand
• Stop met praten, neem een rustpauze
• Denk: dit is niet persoonlijk
• Denk: oké soms gebeuren dergelijke dingen, schrap zetten!
• Verlaat even de ruimte
• Zoek iemand die even kan overnemen

Opdracht: verschillende strategieën uitwerken

Stap 1 (5 minuten): Elk groepslid kiest één strategie en leest de tekst over deze strategie (zie Canvas):

- kalmeren (p. 9-11)

- grenzen stellen (p. 12-14)

- ontmijnen en hulp halen (p. 15-16)

Stap 2 (10 minuten): Bedenk gepaste reacties voor de casus. Welke strategie lijkt het meest gepast? Hoe effectief zal de strategie volgens jou zijn? Welke aandachtspunten zijn er?

In trio's

15 minuten

Strategie 1: Kalmeren bij frustratieagressie

• Maak contact op niet-bedreigende manier
• Let op je eigen lichaamstaal
• Bewijs dat je begrijpt hoe agressor zich voelt
• Voorzie afkoelperiode, laat uitrazen (time-out)
• Afleiding
• Ga in gesprek eens de emoties voldoende gezakt zijn
  • ik-boodschappen
  • houd vast aan grenzen
  • denk samen na of geef jouw idee over oplossingen
  • corrigeer foute informatie
  • let op met beloften die je niet kan waarmaken

Reageren op frustratie agressie: time-out (kalmeren)

Besef: leerling is controle kwijt, niet vatbaar voor ratio

Strategie 2: Grenzen stellen bij instrumenele agressie

• Suggereer subtiel de grens (vraag, oogcontact, ik-boodschap, afleiding, humor ...)
• Zeg de agressor vriendelijk en duidelijk te stoppen.
• Herhaal de boodschap kort en kordaat
• Blijf op je standpunt tot het gedrag gestopt is, wees consequent

Indien dit niet werkt:

- Waarschuw één maal met een consequentie

- Voer de consequentie uit

OF

- ontmijn

- zoek hulp

Strategie 3: Ontmijnen, voorkom escalatie

Onverwachte reactie waarna je de draad weer oppikt. Profiteren van feit dat de ander even perplex staat.

• Verrassende reacties
• Afleiding (bv. ander onderwerp aansnijden)
• Positieve herinterpretatie
• Humor (niet kwetsend!)
• Probeer niet te winnen (doel is niet in een machtsstrijd verzeild te geraken)

Strategie 4: Hulp halen

• Leerkracht bepaalt zélf of er hulp geboden wordt en op welk moment.
• Respecteer elkaars deskundigheid (blijf in de buurt, vraag aan leerling naar de leerkracht te luisteren, neem leerling mee  voor time-out)
• Hulp achteraf

Text

Incident afronden: persoonlijk  herstelgesprek

• Start bij aanleiding agressie      
• Ik-boodschappen
• Actief luisteren                                      
• Verken door verder bevragen - ook je eigen kant
• Maak afspraken naar de toekomst
• Herstel: goedmaken?

Dit doe je ZELF - jij moet als leerkracht verder met de leerling

Text

Incident afronden: groepsgericht herstelgesprek

Overleg tussen diegene die in de fout ging en diens ondersteuners (ouders, vrienden) en het slachtoffer en diens ondersteuners. Doel is materiële of psychologische schade herstellen. Onder begeleiding van onafhankelijke moderator die vast script volgt en die eerst met elke partij individueel gesprek heeft.

3. VOLGENDE WEEK ...

Inclusief onderwjis

Traditie vanuit special needs

Inclusief onderwjis

Verbreding naar 'omgaan met diversiteit'