Krachtige Leeromgeving

BEGINSITUATIE VAN EEN KLAS: BREED OBSERVEREN

Hoorcollege 3 - Campus Etterbeek 

Ariadne Warmoes

Sta recht als.... (ga zitten als je het niet weet of het antwoord nee is)

Opdracht

www.potentialtoteach.be

De diversiteit in leergroepen heeft vele gezichten.

De vele perspectieven en kansen breed observeren en in kaart brengen laat je toe om er positief gebruik van te maken.

Belang beginsituatie

• Een genuanceerd, veelzijdig beeld schetsen van de diversiteit in de klasgroep.​
• Omschrijven hoe je die diversiteit kan benutten om de leerprocessen te verrijken en je didactische keuzes verantwoorden. 

Leerdoelen van dit onderdeel

1. BEGINSITUATIE

(Engels, N.)

Situering

Doelstellingen

Beginsituatie

Welke leerdoelen zijn voor deze groep nodig om de leerplandoelen te bereiken?

Situering

Leerproces
(activiteiten, leermaterialen, inhouden, groepringsvormen)

Beginsituatie

Welke stappen moeten voor deze groep leerlingen gezet worden om de doelstellingen te realiseren?

Situering

De beginsituatie is het geheel van persoonlijke kenmerken en kenmerken van de omgeving die het verloop en de resultaten van onderwijsleerprocessen kunnen beïnvloeden.

(Standaert et al., 2012)

Definitie

Brainstorm in duo's:

Welke kenmerken van de leerlingen en de leergroep zijn volgens jou, en op basis van je ervaringen met tutoring, van invloed op het leerproces?

Opdracht

(Simons, 1995)

Elementen van de beginsituatie

Hoe beïnvloedt de beginsituatie leren? 

The Visible Learning Research (Hattie, 2018)

• “Wat werkt het beste in het onderwijs?
•  een methode om verschillende invloeden in verschillende meta-analyses te synthetiseren op basis van hun effectgrootte (Cohen's d).
• “Visible Learning” zijn138 invloeden die verband houden met leerresultaten, van zeer positieve tot zeer negatieve effecten.
• De gemiddelde effectgrootte is 0,40 = scharnierpunt

(Hattie, 2012)

Check de 'list of influences on achievement' (Hattie, 2018).

Welke elementen uit de beginsituatie (kenmerken van de leerlingen en de klas) dragen bij aan de leerprestaties?

Opdracht

Effectgroottes van meer dan 0.40:

• Self-reported grades 1.33​

• Prior ability 0.95

• Self-efficacy 0.92

• Self-verbalization and self-questioning 0.64

• Deep motivation and approach 0.69

• Field independence 0.68

• Relations of high school to university achievement 0.6

• Working memory strength 0.57

• Full compared to pre-term/ low birth weight 0.57

• Concentration/persistence/engagement 0.56

• Prior achievement 0.55

• Positive peer influences

• Positive family home dynamics 0.52

• Socio-economic status 0.52

• Parental involvement 0.5

• Perceived task value 0.46

• Relatieve age within a class 0.44

• Achieving motivation and approach 0.44

• Strong classroom cohesion 0.44

• Motivation 0.42

• Positive self-concept 0.41

Sociale dynamiek

Thuiscontext

Leervaardigheden

Elementen van de beginsituatie

• Voorkennis voor lesonderwerp
• Ervaringen van leerlingen waarop je kan inspelen
• Sociaal-dynamisch functioneren van de groep
• Interesses van leerlingen
• Sterktes die kunnen benut worden
• Welbevinden van de leerlingen
• Zelfsturing
• Specifieke zorgbehoeften
• ...

Elementen van de beginsituatie

Rol van leerkrachten

2. DIVERSITEIT IN DE KLAS

Diversiteit als een feit

Text

In alle lerende groepen is diversiteit aanwezig

• niet altijd opgemerkt
• niet altijd gewaardeerd

Diversiteit zien

brede observatie

• de persoon achter de leerling zien
• verwachtingen positief bijstellen
• kennis die je kan gebruiken om sterktes van leerlingen in te zetten bij de leeractiviteiten, te motiveren, groepen in te delen, ...

Diversiteit zien

Text

Niet alleen de diversiteit in samenstelling van je klasgroep is relevant.

Het is minstens zo interessant te zoeken naar wat leerlingen gemeenschappelijk hebben, wat hen bindt (interesses, vaardigheden, ...).

Beperk 'othering' !

4.3 Breed observeren

Perspectief

   Kijken en opnemen wat we zien, doen we selectief

   > eigen referentiekaders, gevoeligheden, verwachtingen, ...

Daarom

• gepland en gericht
• op verschillende momenten
• in verschillende omstandigheden
• door meerdere personen

Perspectief

 Cultureel responsief klasmanagement in urban schools vereist leraren die

• inzicht hebben in gelijkheid
• inzicht hhebben in de machtsrelaties tussen leerlingen
• zich kunnen inleven in de leefwereld van de leerlingen
• inzicht hebben in de relatie zelf - anderen
• toelaten dat leerlingen in hun leefwereld komen
• school zien als een gemeenschap met 'familie'leden
  
  
  
  (Milner & Tenore, 2010)

Responsieve pedagogie

• Op basis van ervaring ontwikkel je een brede kijk. 
• Aanvankelijk kunnen de tools in de syllabus je helpen.
• Je kan de tools inzetten tijdens co-teaching stage bij observatie

Perspectief

Tools

BREED VERKENNEN

SOCIALE DYNAMIEK

LEERVAARDIGHEDEN

LEEROMGEVING

Breed verkennen

In welke mate observeer ik breed? 

• Zicht krijgen op de diversiteit in je klas (breed)
• Zicht krijgen op de gelijkenissen in je klas
• Zicht krijgen op de beginsituatie van de leerling

Sociale dynamiek

• Wie heeft een hoge status? (neemt vaker het woord, heeft veel aandeel in groepswerk, ziet zichzelf als competent, anderen erkennen competentie)
• Wie heeft een lage status? (fysiek van de groep gescheiden, praat niet veel, ideeën worden genegeerd of verworpen)

Leervaardigheden

Observeren hoe een leerling leert

• Wat doet een leerling wanneer hij iets niet begrijpt? 
• Wat zijn de studievaardigheden? 

Leeromgeving

Hoe wordt diversiteit geïntegreerd in...

• Leermateriaal
• Klaslokaal 
• Interactie

Leeromgeving

(Unia, Diversiteitsbarometer Onderwijs, 2018)

Opdracht

BREED VERKENNEN

SOCIALE DYNAMIEK

LEERVAARDIGHEDEN

LEEROMGEVING

Kies de observatiewijzer die je zelf het meest interessant vindt.

• Wat kan je reeds over je stageklas invullen?
• Wat weet je nog niet en wil je te weten komen?

4.4 Inspelen op observaties

Opdracht

Lees de beginsituatie van een student-leraar. Bespreek per 2:

• Hoe zouden jullie rekening houden bij het ontwerp en uitvoeren van de les met de beginsituatie van deze klasgroep?

    Onderwijs slaat beter aan als het aansluit bij

• interesses
• wat leerlingen kunnen (ruim!)
• hoe ze leren
• en waaraan ze behoefte hebben

! invalshoek !

beter vertrekken vanuit wat leerlingen kunnen dan vanuit niet-kunnen

Diversiteit in de klas

Differentiatie

Differentiatie

Struyven, K., Coubergs, C., Gheyssens, E. & Engels, N. (2015). Ieders Leer-Kracht. Acco.

Fast forward.... 

Wij hebben onze klassen samengevoegd. Zo kunnen hebben we meer handen om sommige leerlingen te helpen terwijl anderen zelfstandig werken of elkaar in duo's coachen.

Als je twee drie gelijkaardige oefeningen voorziet die verwijzen naar verschillende toepassingscontexten en je laat hen kiezen, scheelt dat voor de motivatie.

Ik werk met contracten waarbij marge is voorzien in de tijd om ze af te werken.

Ik laat sommige leerlingen onderwijsassistent spelen.

Als je slim rollen verdeelt, kunnen ze veel van elkaar leren.

De laatste 5 minuten schrijven ze een exitticket. Zo weet ik voor wie ik nog extra instructie moet voorzien.

Ik heb altijd verbetersleutels klaarliggen. Zo kunnen leerlingen hun werk al controleren terwijl degenen die meer tijd nodig hebben kunnen doorwerken.

EXIT

Reflectie

Reflectie

Reflectie

Veel succes tijdens de observatiestage!