1. Zet je geluid in het algemeen op 'stil'
2. Heb je een vraag?
- Steek je hand virtueel in de lucht
3. Heb je minder dringende vragen?
- Noteer deze in de chat. Ik tracht deze tijdens en na de sessie te beantwoorden.
4. Er wordt een video-opname gemaakt van deze sessie voor studenten die het introductiemoment niet kunnen bijwonen.
Vicky Willegems
vicky.willegems@vub.be
Dit is het introductiemoment Onderzoekende School?!
Onderzoekende School?! is geen specifiek opleidingsonderdeel maar is het partnerschapsmodel binnen de lerarenopleiding en kan als een rode draad door je opleiding lopen.
Onderzoekende School?! tracht de brug te zijn tussen:
- de opleiding en jouw stageplaats
- theorie en ervaring
- onderzoek en praktijk
Verkorte educatieve master: master praktijkproef
Collaboratief praktijkonderzoek dat uitmondt in het schrijven van een masterproef.
Elke student verkorte educatieve master wordt gekoppeld aan een partnerschool met een echte (onderzoeks)vraag
Onderzoek en praktijk smelten hierdoor samen en dragen bij aan het onderwijsveld
Belangrijk! Je gaat een engagement aan gedurende een volledig schooljaar (oktober-juni).
Je vertrekt vanuit echte vragen die belangrijk zijn in de klas en school. Je vertrekt niet vanuit wat jij denkt dat belangrijk is.
Je bent ingeschreven voor OO onderzoekend leraarschap (praktijkgericht onderzoek)
Wij trachten je klasstage te koppelen aan je stage onderzoekende school.
De lekkere rijping van een verhaal...
MIJN EERSTE ZORG IS LEREN LESGEVEN
Collectieve ambitie van een OS-team
Welke verantwoordelijk kan elke rol opnemen?
Welke verwachtingen heb je tegenover deze rol?
Hoe staat iedereen in interactie volgens jou?
Welke acties neemt iedereen?
Zelfsturing
Rangschik de bouwstenen
Welke bouwstenen zijn volgens jou cruciaal?
Welke bouwstenen zijn moeilijk te implementeren?
Zijn volgende samenwerkingen herkenbaar?
https://www.youtube.com/watch?v=BFugEoNNUFc
Jouw groei als teamlid in een onderzoekend team
oktober- november: doel, mijn rol, kennis, taal, verwachtingen
december: expertise delen, perspectieven binnenbrengen
januari-februari: groeien naar evenwaardige rol, focus behouden, helikopterperspectief op onderzoeksproces
februari-april: data verzamelen en onderbouwd perspectief binnenbrengen
mei: vieren en afronden met je team
Free rider theory (meelifter) of dilemma van collectieve actie
Vrijbuitersprobleem is een sociaal dilemma:
- mensen maken gebruik van anderen zonder bij te dragen aan doel dat de groep nastreeft
- mensen profiteren van anderen
In een onderzoekend team werkt iedereen sterk mee en raadpleegt bronnen. Jouw medestudent neemt geen initiatief, maar krijgt bij het presenteren dezelfde waardering of voordelen. De persoon rijdt gratis mee op jouw inspanning.
Waarom belangrijk in collaboratief praktijkonderzoek
In een onderzoekend team is het doel dat de rijkdom aan diverse perspectieven en de bijdrage van alle leden leidt tot nieuwe inzichten en rijkere implementatie in de praktijk en tot slot bijdraagt aan het leren van leerlingen.
Voorbeelden:
- enkele collega's nemen het voortouw in onderzoek, anderen leunen achteruit en team raakt uit balans
- gedeelde verantwoordelijkheid verdwijnt
- het wordt een project van de student
- geen leerbeweging of eigenaarschap
Hoe aanpakken?
1. Maak ieders bijdrage zichtbaar
zorg dat het duidelijk is wat jij moet doen en wat je van anderen kan verwachten.
- takenbord of plan waar je op terugkomt (naam en actie zichtbaar)
2. Werk met gedeelde doelen
- zorg bij de start dat het een gedeelde urgentie en doel wordt.
- Wat wil ik hier uit halen? Wat willen we samen hier uithalen? Wat gaat het betekenen voor onze leerlingen?
3. Creëer psychologische veiligheid
- soms haken mensen af wanneer ze een taak moeten opnemen waar ze zich niet competent in voelen.
- zorg dat fouten maken kan, zorg dat samen leren centraal staat
Hoe aanpakken?
4. Gebruik op een constructieve wijze peer pressure
- laat teamleden hun bijdrage delen op verschillende manieren
5. Herstel evenwicht na dialoog
- ga in gesprek, maar vermijd beschuldigingen, vraag wat mensen nodig hebben om deel te nemen
6. Zorg voor haalbare kleinschalige acties tussentijds (mini-commitments) en waardeer bijdrage
7. Werk met rotatie van rollen en verantwoordelijkheden
8. Werk vanuit waardering en talenten
9. Maak teamreflectie structureel
(kom naar de sessie van praktijkonderzoek op 17/10
Text
Hoe start je de vergadering? Welke rol neem je op? Moet je een vergadering voorbereiden? Hoe ga je zitten? Wat kan ik verwachten? Wat moet ik doen?
STAP 1: Neem contact op met je bruggenbouwer, coach en promotor
- pols naar wat je reeds kan ondernemen voor je eerste schoolbezoek
- start met lezen over jouw thema (reviews, laagdrempelige vakliteratuur, kennisclips)
- noteer de vragen die je wil weten over de context vooraf zodat je niets vergeet
STAP 2: Probeer te begrijpen waar je binnenkomt en wat je komt halen en brengen!
- verdiep je in de school (lees de visie, het schoolplan, de projecten, vraag een rondleiding). Vraag waar de school trots op is? Waar worstelt ze mee?
- Ken het doel van het traject en partnerschap van dit jaar (probeer te begrijpen wat os voor deze school moet betekenen)
- bereid je voor op dialoog: bereid je voor om vragen te stellen in plaats meteen alle antwoorden te willen weten (mindset onderzoeker)
- Formuleer je eigen leerdoel in het traject
- Bekijk jezelf als partner, niet als student of gast. Je bent geen observerende stagiair.
Doel: vertrouwen opbouwen, leren luisteren en betekenisvol bijdragen.
Luister actief – wees nieuwsgierig naar hoe leraren denken, voelen en werken. Vraag door zonder te oordelen, kom hun drijfveer te weten.
Erken de ervaring van anderen – leraren zijn experts in hun praktijk. Laat merken dat je hun kennis waardeert.
Breng jouw perspectief binnen via onderzoek, maar stap voor stap – “we willen dit beter begrijpen” in plaats van “we onderzoeken onze hypothese” of "ik heb dit nodig voor mijn masterproef" of "mijn promotor zegt"
Draag kleine stukjes bij – bied aan om verslag te nemen, data te ordenen, vragen te noteren, patronen te spotten.
5. Wees transparant over wat je niet weet – onzekerheid delen schept vertrouwen. Durf mee te geven dat je jouw opdracht niet begrijpt of durf een ander perspectief binnen te brengen.
6. Toon enthousiasme – een positieve houding werkt aanstekelijk; leraren voelen snel of je wil leren of wil bewijzen.
7. Respecteer het tempo van het team – verandering in scholen is traag; jouw nieuwsgierigheid is de motor, niet de turbo.
8. Communiceer je bezorgdheden tijdig en tussendoor.
1. Reflecteer over je eigen rol en vraag feedback aan je bruggenbouwer en coach
2. Verbind actief wetenschappelijke kennis en praktijkkennis
3. Denk mee over oplossingen
4. Durf construcieve feedback te geven en te krijgen
5. Neem initiatief
6. Blijf investeren in relaties en communicatie
7. Hou de onderzoeksvlam brandend tijdens het jaar
Neem contact op met de coach en bruggenbouwer
Vraag expliciet wat je kan doen als voorbereiding
Vraag of je reeds dingen kan lezen (vorige jaren, een tekst, een boek,...)
Bekijk met hen wat je kan bijdrage in de sessie
WHAT'S NEXT?
1. Jij geeft jouw voorkeuren door
2. Wij leggen de puzzel voor alle studenten
3. Ik contacteer jou met een voorstel (via mail)
4. Je krijgt de contactgegevens van de bruggenbouwer en coach
5. Je neemt contact op met hen
6. Je bereidt je voor op de eerste sessie
7. Je gaat naar de sessies
OPGELET! Sommige sessies gaan reeds door midden oktober.
We horen/zien elkaar dit jaar!
Ook op andere momenten via mail, telefoon, via teams of op school!
Aarzel niet om ons te contacteren als je vragen hebt!