24-25 LEREN VAN INDIVIDUELE LEERLINGEN
Wim Keyaerts, Yves Blieck, Nienke Verwijs,
Pascale Fierens, Franbose de Buijsscher
Sessie 2 campus Anderlecht
Lesverloop
1. MOTIVATIE
2. ZELFREGULEREND LEREN
3. PORTFOLIO
4. AFSLUITER
Introductie les vandaag
Leerdoelen
Leren van een individuele leerling/student/cursist of klein groepje leerlingen/studenten/cursisten begeleiden.
| Beginsituatie in kaart brengen | Motivatiebevorderende stijl |
| Leerdoelen formuleren | Zelfregulatie verhogen |
| Feedback voorzien + communicatievaardigheden | Taalontwikkeling ondersteunen |
Didactisch model N. Engels
Afstemming tussen de verschillende componenten
HOE?
WIE?
WAARTOE?
Motivatiebevorderende stijl
Zelfregulatie verhogen
Feedback voorzien + communicatievaardigheden
Taalontwikkeling ondersteunen
Zoek iemand die.....
Wandel door de ruimte.
Spreek een medestudent aan en vorm een tweetal. Stel een vraag naar keuze. Noteer het antwoord op je eigen blad, alsook de naam van de student. Neem afscheid en ga op zoek naar een andere medestudent.
Roep luid ‘BINGO’ als je horizontaal, verticaal of diagonaal een rij hebt kunnen maken met 3 verschillende namen.
1. Motivatie
1.1. Zelfdeterminatietheorie
Storytime: wie is het meest gemotiveerd?
-
Student A heeft zeer veel verschillende soorten motivatie: enerzijds vindt de student dat leraren een zeer belangrijke functie hebben in de samenleving en dit een heel waardevol beroep is, anderzijds is er ook werkzekerheid door het tekort aan leraren. Daarnaast zit het lerarenberoep in de familie: beide ouders van de student zijn leraar en de student weet zeker dat de ouders trots gaan zijn wanneer dit diploma behaald wordt.
-
Student B haalt heel veel plezier en drive uit het maken van lessen, voor de klas staan en het begeleiden van het leerproces van leerlingen. Om dit nog beter te doen, volgt de student de lerarenopleiding.
WIE IS HET MEEST GEMOTIVEERD?
Wie is het meest gemotiveerd?
Wie is het meest gemotiveerd?
Niet kwantiteit maar kwaliteit van motivatie telt.
Zelfdeterminatietheorie
Edward Deci & Richard Ryan
Leg de ZDT uit
Leg uit met een voorbeeld uit je eigen leven:
Waar situeert jouw motivatieprofiel m.b.t. de opleiding zich?
Motivatie van leerlingen in kaart brengen
Motivatie van leerlingen in kaart brengen
Verschillende opties: spelletje, gesprek, vragenlijst
Motivatie van leerlingen in kaart brengen
Verschillende opties: spelletje, gesprek, vragenlijst
Autonome motivatie heeft positief effect op
- psychologisch welbevinden
- betere toepassing van meta-cognitieve strategieën
- meer doorzettingsvermogen
- minder procrastinatie
- (hogere) niveaus van leren
- betere studieresultaten
(Vansteenkiste, Sierens, Soenens, Luyckx & Lens, 2009)
Ondersteunen van autonome motivatie
Hoe stimuleer je als leerkracht autonome motivatie?
'Need supportive environment'
=> ABC-model
Autonomie
Structuur
Betrokkenheid
Autonomieondersteuning
Keuze aanbieden, controlerende taal beperken
Competentie bevorderen door structuur aan te bieden
Uitdagende taken, aanmoediging na falen, aangepaste hulp, duidelijke richtlijnen en verwachtingen
Verbondenheid (Betrokkenheid)
Tonen van oprechte zorg, aanbieden van warmte en waardering
Je uitdaging als leraar: leren tegelijkertijd jezelf betrokken opstellen, autonomie-ondersteunend werken en structuur aanbieden...
... en mild zijn voor jezelf en opnieuw beginnen als het eens misloopt!
Hoe kan je als leraar A, B en C bevorderen?
Welke strategieën pas jij in je praktijk al toe om:
Autonomie,
Betrokkenheid of
Competenetie te bevorderen?
Heb je nog andere ideeën?
Verwerkingsopdracht - per 2 - 15min
Hoe kan je als leraar A, B en C bevorderen?
- Neem om de beurt een kaartje.
- Bespreek of de stelling wel of niet van toepassing is op jou.
- Gebruik je de strategie al?
- Zou je het willen doen?
- Past het bij jou als persoon?
- Leg daarna het kaartje bij de juiste categorie (A, B of C).
Autonomieondersteuning
| ✔ Ik vraag aan mijn leerlingen waar hun interesses liggen en ik houd daarmee rekening in mijn lessen. | ✔ Ik plan een datum voor een test in overleg met de leerlingen. |
| ✔ Ik geef de leerlingen de keuze uit verschillende taken. Ze bepalen zelf waarmee ze beginnen en wat ze belangrijk vinden. | ✔ Ik zeg “Willen jullie tegen morgen deze theorie nog eens goed bestuderen?” in plaats van “Jullie moeten tegen morgen deze theorie kennen.” |
| ✔ Als de leerlingen een onderwerp niet boeiend vinden, leg ik hen uit waarom het thema toch belangrijk of nuttig kan zijn voor hen. | ✔ Ik laat de leerlingen zelf hun leerdoelen bepalen voor een specifieke competentie. |
Competentie bevorderen door structuur
| ✔ Aan het begin van de les overloop ik met de leerlingen de lesdoelen. | ✔ Wanneer de leerlingen tijdens de vakantie een online opdracht maken, kijk ik tussentijds mee en geef ik gerichte feedback. |
| ✔ Ik zoek altijd ook naar positieve aspecten om die als feedback mee te geven aan de leerling. | ✔ Als ik negatieve feedback geef, deel ik die op in enkele specifieke haalbare werkpunten. |
| ✔ Ik maak duidelijke afspraken met leerlingen over wat we van elkaar verwachten in de lessen. | ✔ Ik volg gemaakte afspraken flexibel maar toch consequent op. |
Verbondenheid (Betrokkenheid)
| ✔ Ik ben oprecht geïnteresseerd in mijn leerlingen. | ✔ Iedereen heeft gebreken, ikzelf ook. Dat maakt een leerling niet minder waardevol. |
| ✔ Af en toe zie ik dat een leerling een slechte dag heeft. Dan vind ik het belangrijk om even te polsen hoe het gaat. | ✔ Als ik mijn les ontwerp, probeer ik dat zoveel mogelijk te doen vanuit het perspectief van mijn leerlingen. |
| ✔ Ik vind in elke leerling wel een positief kenmerk. | ✔ Iedereen maakt wel eens een fout. |
Verwerkingsopdracht - individueel - 15'
1. Kies één moment uit je schoolloopbaan waar je motivatie erg autonoom en welwillend was of waar je motivatie erg gecontroleerd en verplichtend was.
2. Analyseer hoe je onderwijsleeromgeving eruit zag op vlak van autonomie-ondersteuning, structuur en betrokkenheid.
3. Noteer welke elementen uit de omgeving je autonome motivatie hebben bevorderd en/of belemmerd.
1.2. ARCS- model
Zelfstudie
ARCS-model
ARCS-model: ZELFSTUDIE
1. Bekijk de module over het ARCS-model in de LIND-cursus op blz. 50-55. Bij het lesmateriaal op Canvas kan je ook het wetenschappelijk artikel terugvinden.
2. Bekijk de opname van het hoorcollege in Etterbeek (Canvas LIND - startpagina - lesmateriaal campus Etterbeek - hoorcollege motivatie).
3. Bekijk eventueel de slides bij het hoorcollege in Etterbeek.
Verwerkingsopdracht - thuis
1. Houd een recente les voor ogen uit de lespraktijk van één van de LIO's. Neem uit deze les een leerling in gedachten die niet gemotiveerd was.
2. Schets het motivatieprofiel van de leerling en stel vragen ter verduidelijking.
3. Wat kun je als leerkracht doen om de motivatie nog te versterken vertrekkende vanuit het ARCS model?
Vind inspiratie in de module 'Motivatie' in de cursus LIND.
Vragen?
15 minuten pauze
2. Zelfregulerend leren
- Welke elementen van zelfregulerend leren herken je?
- Benoem enkele voorbeelden van zelfregulerend leren uit deze praktijk.
- Wat zie je veranderen bij de leerlingen?
Gericht kijken naar het filmpje
- Welke elementen van zelfregulerend leren herken je?
- Benoem enkele voorbeelden van zelfregulerend leren uit deze praktijk.
- Wat zie je veranderen bij de leerlingen?
Nabespreking filmpje
Onze omgeving verandert continu
Groeiende beschikbaarheid van informatie
Dirk Van Damme (OESO)
Internationale modellen erkennen als '21rst century skill'
Meer info zie Voogt & Pareja Roblin (2010)
Eindtermen basisvorming
Secundair onderwijs - 1ste graad - na modernisering: herwerkt
Zelfregulerend leren stimuleren
PLACEMAT: Wat is het?
Schrijf individueel zoveel mogelijk sleutelwoorden op die belangrijk zijn om ZRL te definiëren.
Overleg met je collega's.
- Welke elementen hebben jullie genoteerd?
- Welke elementen zijn belangrijk om te vermelden?
Creëer gezamenlijk een definitie.
Zelfregulerend leren
Zelfregulerend leren
Zelfregulerend leren is het cyclische proces waarbij een lerende zijn gedrag, gedachten, gevoelens én motivatie zelf richting geeft met het oog op het bereiken van zijn leerdoelen en afhankelijk van zijn context.
Bron: Peeters, J. (2022)
Zelfregulerend leren
Zelfregulerend leren is het cyclische proces waarbij een lerende zijn gedrag, gedachten, gevoelens én motivatie zelf richting geeft met het oog op het bereiken van zijn leerdoelen en afhankelijk van zijn context.
Bron: Peeters, J. (2022)
VOORBEREIDEN
UITVOEREN
REFLECTIE
Gebrek aan zelfregulerende vaardigheden leidt tot frustratie, faalervaringen, angst, vermijdingsgedrag en zelfs agressie
Verschillende leerstrategieën
Zelfregulerend leren is het cyclische proces waarbij een lerende zijn gedrag, gedachten, gevoelens én motivatie zelf richting geeft met het oog op het bereiken van zijn leerdoelen en afhankelijk van zijn context.
Hoe stimuleer jij dit? Hoe doe jij dit nu al?
Zelfregulerend leren
Cognitieve leerstrategieën:
Metacognitieve leerstrategieën:
Motivatie/affectieve leerstrategieën:
Verschillende leerstrategieën
Bekijk de voorbeelden van lesmaterialen die ZRL ondersteunen.
Welke leerstrategie wordt er ondersteund met welk materiaal?
Kan je de materialen indelen in categorieën?
Zelfregulerend leren
Cognitieve leerstrategieën:
strategische acties zoals analyseren, selecteren, structureren, verbanden leggen, concretiseren, personaliseren, toepassen
Metacognitieve leerstrategieën:
denken over denken zoals plannen, oriënteren, relateren, monitoring, begrip checken, jezelf vragen stellen, evalueren, reflecteren, hulp zoeken, samenwerken, omgeving organiseren
Motivatie/affectieve leerstrategieën:
waarderen en belang van de taak inzien, leerdoelen formuleren, vertrouwen dat je het kunt, omgaan met faalervaringen, omgaan met succeservaringen
cognitieve
leerstrategie
cognitieve
leerstrategie
Beertjes van Meichenbaum
- Wat moet ik precies doen, kennen, kunnen? Wat verwacht de leraar, ouder?
- Hoe ga ik dat aanpakken? Wat doe ik eerst? Wat dan? Hoeveel tijd heb ik nodig? Wat staat er op mijn planning? Hoeveel tijd heb ik?
- Ben ik goed bezig? Of begin ik ergens anders? Zoek ik eerst iets op van de vorige les? Neem ik even pauze?
- Heb ik mijn taak goed uitgevoerd? Heb ik het goed aangepakt? Heb ik bereikt wat ik wilde? Kan ik het? Wat kan ik de volgende keer beter doen?
metacognitieve
leerstrategie
metacognitieve
leerstrategie
metacognitieve
leerstrategie
metacognitieve
leerstrategie
motivationele
leerstrategie
affectieve
leerstrategie
Omgaan met faalangst
Cognitieve leerstrategieën:
strategische acties zoals analyseren, selecteren, structureren, verbanden leggen, concretiseren, personaliseren, toepassen
Metacognitieve leerstrategieën:
denken over denken zoals plannen, oriënteren, relateren, monitoring, begrip checken, jezelf vragen stellen, evalueren, reflecteren, hulp zoeken, samenwerken, omgeving organiseren
Motivatie/affectieve leerstrategieën:
waarderen en belang van de taak inzien, leerdoelen formuleren, vertrouwen dat je het kunt, omgaan met faalervaringen, omgaan met succeservaringen
Groepsdiscussie (10 min)
Bespreek welke van de strategieën
(Cognitieve leerstrategieën, Metacognitieve leerstrategieën, Motivatie/affectieve leerstrategieën)
je zou willen ondersteunen in je eigen praktijk.
Bij de cognitieve strategie: welke concrete ondersteuning kan je bedenken voor jouw vakgebied?
Verwerkingsopdracht - in groep - 15'
- Lees onderstaande opdrachtomschrijving voor de geïntegreerde proef van 7 kinderzorg.
- Welke zelfregulerende strategieën gaan leerlingen inzetten om deze jaaropdracht tot een goed einde te brengen?
- Wat kan jij doen als leraar om hen daarbij te ondersteunen?
Nog wat extra inspiratie:
3. Portfolio
(Reflecterend en Onderzoekend Handelen)
Portfolio
Portfolio activeren: gebruik het leerpad
- Ga naar de startpagina van de Canvas Community en klik op de tegel 'Wegwijs in Canvas'.
- Scroll naar beneden en start het Portfolio Leerpad.
- Maak jouw portfolio startklaar en upload je mindmap van het startmoment.
SXVRTH9
4. Afsluiter
Reflecterend & onderzoekend handelen (ROH)
'Lerarenenquete: "het niveau daalt" '
Hoe hard werkt een Vlaamse leerkracht? | Terzake
REACTIES?
Einde van de les!