2122 LEREN VAN INDIVIDUELE LEERLINGEN

Yves Blieck - Nienke Verwijs - Wim Keyaerts

2° Inhoudelijke sessie 07/03/22- Anderlecht

 

Lesverloop

1. MOTIVATIE

2. ZELFREGULEREND LEREN (deel 1)

 

pauze

 

2. ZELFREGULEREND LEREN (deel 2)

3. GEHEUGEN

4. AFSLUITER

Leerdoelen

Kunnen toepassen Weten hoe
Beginsituatie in kaart brengen Motivatiebevorderende stijl
Leerdoelen formuleren Zelfregulatie verhogen
Communicatievaardigheden Geheugen ondersteunen
Feedback voorzien Taalontwikkeling ondersteunen

Leren van een individuele leerling/student/cursist of klein groepje leerlingen/studenten/cursisten begeleiden.

0. Korte herhaling

Didactisch model N. Engels

Afstemming tussen de verschillende componenten

HOE?

WIE?

WAT/WAAROM?

Les 07/03

 

  • Motivatie
  • Zelfregulerend leren
  • Geheugen

 

Les 21/03

 

  • Feedback
  • Communicatie
  • Taalondersteuning

Casus beginsituatie a.d.h.v. model Simons (1995)

Plaats informatie in het model van Simons (1995).

Analyse en voorstel voor coaching.

Bijkomende informatie nodig?

1. Motivatie

1.1. Zelfdeterminatietheorie

Storytime: wie is het meest gemotiveerd?

 

 

 

 

  • Student A heeft zeer veel verschillende soorten motivatie: enerzijds vindt de student dat leraren een zeer belangrijke functie hebben in de samenleving en dit een heel waardevol beroep is, anderzijds is er ook werkzekerheid door het tekort aan leraren. Daarnaast zit het lerarenberoep in de familie: beide ouders van de student zijn leraar en de student weet zeker dat de ouders trots gaan zijn wanneer dit diploma behaald wordt.
     

  • Student B haalt heel veel plezier en drive uit het maken van lessen, voor de klas staan en het begeleiden van het leerproces van leerlingen. Om dit nog beter te doen, volgt de student de lerarenopleiding.

WIE IS HET MEEST GEMOTIVEERD?

Wie is het meest gemotiveerd?

 

 

 

 

Wie is het meest gemotiveerd?

Niet kwantiteit maar kwaliteit van motivatie telt.

 

 

 

 

Zelfdeterminatietheorie

Edward Deci & Richard Ryan

 

 

 

Figuur 1. Het zelfdeterminatiecontinuüm van gecontroleerde tot autonome motivatie. Herdrukt uit De Zelf-determinatie Theorie: kwalitatief goed motiveren op de werkvloer door A. Van den Broeck, M. Vansteenkiste, H. De Witte, W. Lens en M. Andriessen, 2009, Gedrag en organisatie, 22 (4), p. 323.

Waar situeert jouw motivatieprofiel?

Groepswerk (15 min)

Zoek bij externe, geïntrojecteerde, geïdentificeerde; geïntegreerde & intrinsieke motivatie een voorbeeld uit jullie motivatieprofielen.

Figuur 1. Het zelfdeterminatiecontinuüm van gecontroleerde tot autonome motivatie. Herdrukt uit De Zelf-determinatie Theorie: kwalitatief goed motiveren op de werkvloer door A. Van den Broeck, M. Vansteenkiste, H. De Witte, W. Lens en M. Andriessen, 2009, Gedrag en organisatie, 22 (4), p. 323.

Figuur 1. Het zelfdeterminatiecontinuüm van gecontroleerde tot autonome motivatie. Herdrukt uit De Zelf-determinatie Theorie: kwalitatief goed motiveren op de werkvloer door A. Van den Broeck, M. Vansteenkiste, H. De Witte, W. Lens en M. Andriessen, 2009, Gedrag en organisatie, 22 (4), p. 323.

Autonome motivatie heeft positief effect op

 

- psychologisch welbevinden

- betere toepassing van meta-cognitieve strategieën

- meer doorzettingsvermogen

- minder procrastinatie

- hogere niveaus van leren

- betere studieresultaten

 

(Vansteenkiste, Sierens, Soenens, Luyckx & Lens, 2009)

Didactisch model N. Engels

Afstemming tussen de verschillende componenten

HOE?

WIE?

WAT/WAAROM?

04/10

Motivatie

Zelfregulerend leren

Geheugen


11/10

Feedback

Communicatie

Taalondersteuning

1.2. Ondersteunen van autonome motivatie

Hoe stimuleer je als leerkracht autonome motivatie?

'Need supportive environment'

Didactisch model N. Engels

Afstemming tussen de verschillende componenten

HOE?

WIE?

WAT/WAAROM?

Les 07/03

 

  • Motivatie
  • Zelfregulerend leren
  • Geheugen

 

Les 21/03

 

  • Feedback
  • Communicatie
  • Taalondersteuning

=> ABC-model

Autonomie

Structuur

Betrokkenheid

Autonomieondersteuning

Keuze aanbieden, controlerende taal beperken

 

 

 

Competentie  bevorderen door structuur aan te bieden

Uitdagende taken, aanmoediging na falen, aangepaste hulp, duidelijke richtlijnen en verwachtingen

 

 

 

Verbondenheid (Betrokkenheid)

Tonen van oprechte zorg, aanbieden van warmte en waardering

 

 

 

Je uitdaging als leraar: leren tegelijkertijd jezelf betrokken opstellen, autonomie-ondersteunend werken en structuur aanbieden...

... en mild zijn voor jezelf en opnieuw beginnen als het eens misloopt!

Verwerkingsopdracht in de klas

 

1. Kies één moment uit je schoolloopbaan waar je motivatie erg autonoom en welwillend was of waar je motivatie erg gecontroleerd en verplichtend was.

 

2. Analyseer hoe je onderwijsleeromgeving eruit zag op vlak van autonomie-ondersteuning, structuur en betrokkenheid.

 

3. Noteer welke elementen uit de omgeving je autonome motivatie hebben bevorderd en/of belemmerd.

 

 

Verwerkingsopdracht in de klas

 

1.

 

 

 

2. Analyseer de motivatie van de tutee. Waar situeer je zijn motivatie?

De tutee heeft zeer veel verschillende soorten motivatie: enerzijds vindt hij dat lezen/plannen belangrijk en waardevol is, anderzijds wil hij het ook goed doen om op een goed blaadje te komen bij de leraar en wil hij niet onderdoen voor de andere leerlingen in de klas. Daarnaast volgden beide ouders van de tutee een taalopleiding en zijn daar beroepshalve ook mee bezig,  de tutee weet zeker dat de ouders trots gaan zijn wanneer hij goed zal scoren in leren.

3. Analyseer/vul de onderwijsleeromgeving (in) op vlak van autonomie-ondersteuning, structuur en betrokkenheid. Hoe zou jij de autonome motivatie van de tutee in het filmpje/casus (kunnen) ondersteunen?

 

Figuur 1. Het zelfdeterminatiecontinuüm van gecontroleerde tot autonome motivatie. Herdrukt uit De Zelf-determinatie Theorie: kwalitatief goed motiveren op de werkvloer door A. Van den Broeck, M. Vansteenkiste, H. De Witte, W. Lens en M. Andriessen, 2009, Gedrag en organisatie, 22 (4), p. 323.

2. Zelfregulerend leren

Eens

Oneens

Tussenin

Leerlingen feiten laten leren is passé.

Feiten leren

Onze omgeving verandert continu

Groeiende beschikbaarheid van informatie

 

 

 

Dirk Van Damme (OESO)

Internationale modellen erkennen als '21rst century skill'

Meer info zie Voogt & Pareja Roblin (2010)

 

 

2.1. Zelfgereguleerd leren stimuleren (deel 1)

Gericht op zelfregulatie

Aanwijzingen voor leerlingen om zichzelf onder controle te houden, hun werk te plannen, hun vooruitgang te monitoren, hulp te vragen ...

 

Gericht op zelf

Deze vorm is niet effectief maar komt veel voor!

Trekt aandacht weg van de taak en richt zich op persoon: "wat ben je slim!"

 

 

 

Feedback (vooruitblik op volgende les)

Zelfgereguleerd leren

 

Leren waarbij men zelfstandig en met zin voor verantwoordelijkheid de sturing voor de eigen leerprocessen in handen neemt.

 

Voor zichzelf doelen bepalen, eigen gedrag monitoren, beslissingen nemen en activiteiten kiezen die leiden tot bereiken van doel.

 

Leerling dient te beschikken over:

- Cognitieve leerstrategieën

- Metacognitieve leerstrategieën

- Motivatie/affectieve leerstrategieën

 

Gebrek aan zelfregulerende vaardigheden leidt tot frustratie, faalervaringen, angst, vermijdingsgedrag en zelfs agressie

 

 

 

Cognitieve leerstrategieën:

strategische acties zoals analyseren, selecteren, structureren, verbanden leggen, concretiseren, personaliseren, toepassen

 

Metacognitieve leerstrategieën:

denken over denken zoals plannen, oriënteren, relateren, monitoring, begrip checken, jezelf vragen stellen, evalueren, reflecteren, hulp zoeken, samenwerken, omgeving organiseren

 

Motivatie/affectieve leerstrategieën:

waarderen en belang van de taak inzien, leerdoelen formuleren, vertrouwen dat je het kunt, omgaan met faalervaringen, omgaan met succeservaringen

 

 

15 minuten pauze

2.1. Zelfgereguleerd leren stimuleren (deel 2)

Cognitieve leerstrategieën:

strategische acties zoals analyseren, selecteren, structureren, verbanden leggen, concretiseren, personaliseren, toepassen

 

Metacognitieve leerstrategieën:

denken over denken zoals plannen, oriënteren, relateren, monitoring, begrip checken, jezelf vragen stellen, evalueren, reflecteren, hulp zoeken, samenwerken, omgeving organiseren

 

Motivatie/affectieve leerstrategieën:

waarderen en belang van de taak inzien, leerdoelen formuleren, vertrouwen dat je het kunt, omgaan met faalervaringen, omgaan met succeservaringen

 

 

Welke van volgende strategieën zou je toepassen bij:

  1. De leerling uit het filmpje/casus?
  2. In je stage?

 

cognitieve

leerstrategie

 

cognitieve

leerstrategie

 

Beertjes van Meichenbaum

  1. Wat moet ik precies doen, kennen, kunnen? Wat verwacht de leraar, ouder?
  2. Hoe ga ik dat aanpakken? Wat doe ik eerst? Wat dan? Hoeveel tijd heb ik nodig? Wat staat er op mijn planning?  Hoeveel tijd heb ik?
  3. Ben ik goed bezig? Of begin ik ergens anders? Zoek ik eerst iets op van de vorige les? Neem ik even pauze?
  4. Heb ik mijn taak goed uitgevoerd? Heb ik het goed aangepakt? Heb ik bereikt wat ik wilde? Kan ik het? Wat kan ik de volgende keer beter doen?

metacognitieve

leerstrategie

 

metacognitieve

leerstrategie

 

motivationele

leerstrategie

 

affectieve

leerstrategie

 

Omgaan met faalangst

Groepsdiscussie (10 min)

Bespreek: welke van de strategieën

(Cognitieve leerstrategieën, Metacognitieve leerstrategieën, Motivatie/affectieve leerstrategieën)

je zou toepassen:

1. Bij de leerling in het filmpje/casus?

2. In je eigen tutorstage?

 

3. Geheugen

3. 1 Geheugentest

Jullie krijgen 30 seconden om volgende foto te memoriseren ...

 

 

 

 

 

 

Noteer voor jezelf de woorden die je nog herinnert

 

 

 

Hoeveel had je er juist? 

Hoe hebben jullie dat gedaan?

 

 

 

3.2 Werking van het geheugen

Geheugen = vermogen om nieuwe informatie te onthouden.

Conceptueel voorgesteld als verlopende in drie fasen.

Opslag, vasthouden en bewaren en terugzoeken van info.

Kortetermijngeheugen:

Voor een korte termijn vasthouden (maintenance) van zintuiglijke waarnemingen, bewegingen en cognitieve informatie zoals woorden, namen etc. Een gemiddelde persoon kan zeven tot vier elementen opslaan in het kortetermijngeheugen.

 

Werkgeheugen:

Interface tussen waarnemingen en het langetermijngeheugen via kortetermijnopslag én gecontroleerde manipulatie.

 

Langetermijngeheugen:

Permanente opslag

 

 

Declaratief geheugen

Expliciete kennis, die we bewust kunnen oproepen

 

 

 

Langetermijngeheugen

 

 

 

Niet-declaratief geheugen

Impliciete kennis, ons niet bewust dat ze is opgeslagen

 

 

 

Langetermijngeheugen

 

 

 

Informatie

Werkgeheugen

KTG

LTG

Aandacht

Response output

Ophalen

Bewaren

Verwerken

Vasthouden

Schema

Declaratief

Niet-declaratief

3.3 Technieken om het geheugen te helpen

Associëren - Visualiseren - Herhalen

"Mnemotechnieken" 

Manipulaties of technieken die helpen informatie onthouden bv. ezelsbruggetjes

 

 

 

Associaties, betekenisvolle verbanden

Verbanden met voorkennis, schematiseren, context

 

 

 

Visualisering

Loci-methode, leren op verplaatsing, beelden gebruiken ...

 

 

 

Herhaling

Wanneer is herhaling belangrijk en wat voor herhaling?

 

 

 

Gegroepeerde versus gespreide herhaling

Gegroepeerde herhaling is minder effectief dan gespreide

 

 

 

Spreidingseffect

 

Opslag in het langetermijngeheugen wordt verbeterd als leerervaringen gespreid worden in de tijd, in plaats van dat ze elkaar direct opvolgen.

 

In één keer leren is zeldzaam.

 

=> één van de meest gerepliceerde en sterkste vondsten  van de experimentele psychologie

Testen en huiswerk als vorm van herhaling?

Stimuleert leren enkel als er hoge kans om juist te antwoorden.

 

 

 

  • herhaal leerinhouden aan het begin van een les/tutorsessie,
  • creëer voldoende mogelijkheden tot oefening in de les/tutorsessie,
  • stel veel vragen ter controle (telkens een kans tot herhaling),
  • laat leerlingen oefenen buiten de klas (nadat ze de leerinhoud bewezen onder de knie hebben in de klas)
  • controleer huiswerk (zodat leerlingen geen fouten herhalen),

In de praktijk

 

 

 

 

 

Ondersteunen geheugen

Welke strategieën zou je toepassen bij de leerling uit het filmpje/casus en/of in je eigen tutorstage?

4. EVALUATIE LIND

Evaluatie stagepraktijk 50%

Stageovereenkomst + risico-analyse
Overzicht van gepresteerde uren tutorsessies,
Lesvoorbereidingen van de tutorsessies (incl. korte zelfreflectie na elke sessie),
Eindevaluatie door de tutee(s) (bachelorstudenten of secundair onderwijs),
Eindevaluatie door jezelf (zelfevaluatie),
Eindevaluatie door de stagementor (niet voor elke stageplaats van toepassing),
Matrix met voorbeelden en toelichting voor de thema's: beginsituatie, leerdoelen en communicatie en feedback.

Evaluatie reflectie- en coachingsvaardigheden: 20%

Permanente evaluatie -> 26 april 2021
Kritische eindreflectie

Mondeling examen: 30%

Mondeling examen open boek: 1 persoonlijke vraag over matrix (beginsituatie, leerdoelen of communicatie en feedback) 2 getrokken vragen over andere leerpakketten

Reguliere student

Evaluatie stagepraktijk 50%

LIO-baanovereenkomst(en)
Lessenrooster
5 lesvoorbereidingen incl. didactisch materiaal en evaluatievormen,
Lesobservatie en -evaluatie door de mentor (van voor, tijdens of na corona)
Matrix met voorbeelden en toelichting voor de thema's: beginsituatie, leerdoelen en communicatie en feedback.

Evaluatie reflectie- en coachingsvaardigheden: 20%

Permanente evaluatie -> 26 april 2021
Kritische eindreflectie

Mondeling examen: 30%

Mondeling examen open boek: 1 persoonlijke vraag over matrix (beginsituatie, leerdoelen of communicatie en feedback) 2 getrokken vragen over andere leerpakketten

LIO-student

Leren van individuele leerlingen

4. Afsluiter

 

 

“Essentially, all models are wrong, but some are useful.”

George E. P. Box,

Response Surfaces, Mixtures, and Ridge Analyses

Voorbereidende opdracht sessie 3

Reflecterend & onderzoekend handelen (ROH)

Online sessie week 31 (Di 19/04)

Afsluiter

Hoe hard werkt een Vlaamse leerkracht? | Terzake

 

REACTIES?

Fijne avond

2122 LIND sessie 2 Anderlecht DT feb 2122

By idlovub

2122 LIND sessie 2 Anderlecht DT feb 2122

  • 595