Planning

Oktober - November '17

                   November - December '17

                   Januari - Februari '18

                   Februari - April '18

                   Maart - April '18

                   April - Juni '18

Evaluatie methode

Dataverzameling + analyse

Ontwerpen/voorstellen

Focusgroepsgesprekken

Wetenschappelijk + praktijkgericht

Oplevering gids: augustus - september 2018

Literatuurstudie

• Brede literatuur
• Good practices
• Subsidiëring
• Regelgeving 
• Typologie schoolgebouwen
• Experten 
• Inspiratie gids

Brede literatuurstudie

• Probleemstelling: huidige situatie scholenbouw
• 21st century skills
• Fysieke leeromgeving
• Relatie leeromgeving - leerresultaten/pedagogiek
• Methodologie
• Participatory design
• ...

Good practices

• Voorbeeldprojecten (in Vlaanderen en daarbuiten)
• Catalogus met concrete oplossingen and ideeën
• Materialen
• Interessante bedrijven
• Publicaties
• Interessante links
• ...

Subsidiëring

Overzicht subsidiëringsprocedure Vlaanderen

Schematisch overzicht in de gids 

Toepassing in de scenario's

Hoe en waar kan jouw school subsidies verkrijgen?

Welke subsidies kan je aanvragen voor deze soort aanpassingen/verbouwingen

Regelgeving

Overzicht scholenbouwenregelgeving Vlaanderen

Schematisch overzicht in de gids 

Toepassing in de scenario's

Brand preventie; Fysieke veiligheid; Asbest; Elektriciteit; Sanitair; Toegankelijkheid; Energiebeleid; Akoestisch; Licht; Luchtkwaliteit; Arbeid reglement; ...

Schoolgebouwentypologie

Schoolruimtes

Focus op 4 ruimtes:

Klaslokalen, Gemeenschappelijke ruimtes (refter, sporthal, bibliotheek,...), Circulatiezones, Buitenruimte (speelplaats, tuin,...)

Experten

ABC Huis Brussel: expertise + project fysieke leeromgeving met studenten lerarenopleiding (februari/maart)

Vanerum/i3 Technologies Diest: expertise + input bij uitwerking scenario's/simulaties

Departement Onderwijs Stad Gent: expertise projectleider capaciteit onderwijs + aanreiken good practices

Future Classroom Lab Brussel: expertise + aanreiken interessante casussen/scholen in Vlaanderen 

...

Inspiratie gidsen

ALINA - KU Leuven

Guidelines on Exploring and Adapting Learning Spaces in Schools - European Schoolnet

Scholenbouwwaaier/scholenbouwatlas 

...

https://wet.kuleuven.be/alina

http://www.eun.org/news/detail?articleId=1012121

http://www.scholenbouwwaaier.nl/scholenbouwwaaier

http://www.scholenbouwatlas.nl

Planning

Oktober - November '17

                   November - December '17

                   Januari - Februari '18

                   Februari - April '18

                   Maart - April '18

                   April - Juni '18

Evaluatie methode

Dataverzameling + analyse

Ontwerpen/voorstellen

Focusgroepsgesprekken

Wetenschappelijk + praktijkgericht

Oplevering gids: augustus - september 2018

Pilot

• RHIZO OLV Lyceum Kortrijk
• Proces data-afname
• Verloop data-afname
• Zwaartepunt casus
• SWOT-analyse

Gesubsidieerd vrij onderwijs (Katholieke scholengroep RHIZO)

Stedelijke ligging in West-Vlaanderen (Kortrijk)

Zeer innovatief: sinds 2016 Lab 21.0 (in het kader van School 21.0)

Secundair onderwijs: ASO, 1e - 6e middelbaar  

Zeer bereidwillig om te delen

Visie sluit aan bij 21st century learning

(Focus: Latijn, STEM, wetenschappen, talen en wiskunde)

(webinars, open klassen, doel: centrum voor onderwijsvernieuwing worden)

(verwijzing: burgerschap, samenleven, kritisch denken, creativiteit, ...)

RHIZO OLV

Lyceum Kortrijk

Stedelijke ligging in Kortrijk

Perceel: 11.450 m2

Gebouwen: 5.8550 m2

Bouwjaar school: 1930 en na de oorlog

599 leerlingen (max. 27 l. per klas)

68 leerkrachten

RHIZO OLV

Lyceum Kortrijk

185 m2

RHIZO OLV Lyceum Kortrijk

3D Lab 21.0

Develop

Exchange

Investigate

Present

Creating

Interact

1. Toelichting onderzoek: telefonisch/mail/bezoek
2. Omgevingsanalyse 
3. Observatie 1  
4. Observatie 2
5. Fotowandeling
6. Stimulated recall interview leerkracht
7. Focusgroepsgesprek

Proces data-afname

1. Toelichting onderzoek         Telefonisch + via mail
2. Omgevingsanalyse                15/11/2017
3. Observatie 1                           15/11/2017  
4. Observatie 2                           22/11/2017
5. Fotowandeling                       22/11/2017
6. Interview leerkracht              29/11/2017
7. Focusgroepsgesprek            19/01/2018

Proces data-afname RHIZO

Totaal: 4 halve dagen

Doel: 3 bezoeken > 6 + 7 op dezelfde dag  

            (+ voorgaand evt. 1 extra bezoek voor toelichting +School project)

Proces data-afname RHIZO

Observaties + omgevingsanalyse

Vlot verloop

Verloop data-afname

Fotowandeling leerlingen

Efficiëntie/tijdsintensiviteit dataverzameling

Aanpassingen methode?

Extra voorgaand bezoek: toelichting + praktische afspraken

Focusgroepgesprek: enkel personen op niveau schoolbeleid of ook leerkrachten en leerlingen betrekken?

Zwaartepunt casus RHIZO

Tweeledig

Gebruik van één gedeelde ruimte voor 21CS

1 Lab 21.0 voor de gehele school

Technologiegebruik i.f.v. 21CS

Groot technologisch aanbod (zowel binnen als buiten Lab 21.0)

Vast weekschema > overige uren vrij door leerkrachten te boeken

Hoge kostprijs

SWOT-analyse

Lesaanpak Lab 21.0: LBD, lkr als coach, ...

Schoolvisie: 21CS, ICT in de klas, ...

Gedragenheid vanuit directie

Lab 21.0

Lab 21.0 niet optimaal gebruikt

Lab 21.0 weinig flexibel aanpasbaar

Gebrek aan gedragenheid/kennis leraren    

> versterking op vlak van TPACK nodig  

Demotivatie ICT-gebruik bij leerlingen

​Verlies mogelijkheden Lab 21.0

Steeds veranderende behoeften

Levensduur technologie (financiering)

Meer samenwerking met lagere school

Ondersteuningsaanbod TPACK

Bijscholing technologisch gebruik Lab 21.0

Toelichting visie aan gehele schoolteam

> gedragenheid vergroten

Planning

Oktober - November '17

                   November - December '17

                   Februari - April '18

                   Maart - April '18

                   April - Juni '18

Evaluatie methode

Dataverzameling + analyse

Ontwerpen/voorstellen

Focusgroepsgesprekken

Wetenschappelijk + praktijkgericht

Oplevering gids: augustus - september 2018

                   Januari - Februari '18

                   Januari - April '18

+/- 2 scholen per maand

Selectie van de scholen

• Scholenselectie 
• Lager onderwijs 
• Secundair onderwijs
• Versterking onderzoek leerlingenperspectief

Selectie van de scholen

Rekening houdend met diversiteit inzake

Onderwijsniveau en onderwijsnet

Onderwijsaanbod

Onderwijsvisie/methode

Bijzonderheden in aanpak/werkvormen school

Bouwjaar en typologie schoolgebouw

Geografische ligging

Leerlingenpubliek

...

Reeds vijf scholen geselecteerd

Lager onderwijs

Het Reuzenhuis - Tielt

Hippo's Hof - Gent

KBO College Sleutelbos - Oudenaarde

http://www.reuzenhuis.be

http://hipposhof.stad.gent

https://www.college.kbo-oudenaarde.be

Lager onderwijs

Het Reuzenhuis - Tielt (GO!)

Lager onderwijs

Het Reuzenhuis - Tielt (GO!)

• Freinetschool
• Gebouw in functie van pedagogische methode
• Sterke schoolvisie rond belang leeromgeving
• Aandacht voor 21st Century Skills 
• Leeromgeving = gehele schooldomein 

• Reeds eerder deelgenomen aan onderzoek rond 21st CS en de fysieke leeromgeving (UGent)

Lager onderwijs

Hippo's Hof - Gent (OGO)

Lager onderwijs

Hippo's Hof - Gent (OGO)

• Jenaplanschool
• Renovatie van beschermd schoolgebouw uit 1914
• Gebouw in functie van pedagogische methode 
• 21st Century Skills als uitgangspunt 
• Leren door het zelf te doen 
• Co-teaching
• Graadsklassen
• Hoog aantal SES leerlingen

Lager onderwijs

KBO College Sleutelbos - Oudenaarde (VGO)

Lager onderwijs

KBO College Sleutelbos - Oudenaarde (VGO)

• Sinds kort: ontwikkelingsgericht onderwijs
• Focus op vaardigheden ~ 21st Century Skills 

• Hoekenwerk voor wiskunde (pilot)
• Activiteiteneilanden > leerlingen kiezen zelf  
• Nieuwe lokalen hiervoor in opbouw

Uitgangspunt

Afstemming fysieke leeromgeving 

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout 

RHIZO OLV Lyceum - Kortrijk 

http://www.rhizo.be/lyceum/

https://www.talentenschoolturnhout.be

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Campus Boomgaard (Scholen van Morgen)

(ASO, TSO, BSO)

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Campus Boomgaard (Scholen van Morgen)

(ASO, TSO, BSO)

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Campus Boomgaard

• Campus: kinderdagverblijf, Freinetschool kleuter/lager, cognosco, Talentenschool Turnhout, CVO
• ASO, TSO en BSO 
• Nieuwbouw hotelschool binnen 'Scholen van Morgen'

Cognosco

Onderdeel Talentenschool Turnhout: 1e graad (methode)

‘Ik lees, ik (h)erken, ik onderzoek, ik leer kennen’.

Leerlingen nemen eigen leerproces in handen, ondersteund door leercoaches.

Keuze uit drie opties bestaande uit verschillende projecten (bundeling vakken)

>  grote aandacht voor de fysieke leeromgeving

Meer informatie: https://www.talentenschoolturnhout.be/cognosco/

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Campus Zenit (TSO en BSO)

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Campus Zenit (TSO en BSO)

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Campus Zenit

• TSO en BSO: grafische, technische en wetenschappelijke richtingen

• Inzetten op werk- en leerhouding i.f.v. latere arbeidsloopbaan

• Campus: Talentenschool Turnhout + CVO 

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Overkoepelend

• Talentmodules in complementaire uren

                         1e graad: algemeen met oog op studiekeuze

                         2e graad: vanuit inhoud focussen op 21st Century Skills

                         3e graad: focus op arbeidsmarkt

• Individuele leertrajecten
• Halfjaarlijks groeigesprek met persoonlijke ondersteuning 

Ontstaan vanuit ervaringen werkplekleren: leerlingen intellectueel sterk maar gebrek aan 21st Century Skills

Secundair onderwijs

Talentenschool - Turnhout (GO!)

Overkoepelend

Pedagogische visie vertalen in fysieke leeromgeving 

• Campus Zenit - Future Classroom Lab:                          minder technologie, meer flexibiliteit (>< RHIZO Kortrijk)

• Campus Boomgaard - Scholen van Morgen: leeromgeving gericht op ontplooien leerlingen (21st CS, etc.)

Ideeën Future Classroom Lab/Campus Boomgaard

        => worden meegenomen in de 'reguliere' klassen

Nog te selecteren

Minstens één secundaire school uit het OGO

+ 1 à 2 extra lagere/secundaire scho(o)l(en)?

Voorkeuren?

Reeds voorstellen mogelijke scholen door

Stuurgroep +School

Departement Onderwijs, Opvoeding en Jeugd Stad Gent

Future Classroom Lab Brussel/European Schoolnet

Idee: duaal leren, buitengewoon onderwijs?

Leerlingenperspectief

Elise De Clercq

1e master Pedagogische Wetenschappen, Pedagogiek en Onderwijskunde, Universiteit Gent

Onderzoeksvraag

"Wat zijn de percepties van leerlingen tegenover hun (innoverend) klasdesign?"

(a) "Wordt volgens de leerlingen voldoende aan 21st Century Skills gewerkt en wordt dit weerspiegeld in het klasinrichting?"

(b) "Wat is het ideale klaslokaal in functie van 21st Century Skills volgens de leerlingen?"

Leerlingenperspectief

Elise De Clercq

1e master Pedagogische Wetenschappen, Pedagogiek en Onderwijskunde, Universiteit Gent

Onderzoeksaanpak

1. Omgevingsanalyse: beeld van het klasdesign

2. Fotowandeling: idee van de percepties van leerlingen

3. Diepte-interview met leerlingen

Toelichting/verduidelijking fotowandeling

Schetsen ideale klaslokaal voor 21st CS

=> Verwerking data: horizontale en verticale analyse

Deadline: 22 mei 2019

Planning

Oktober - November '17

                   November - December '17

                   April - Juni '18

Evaluatie methode

Dataverzameling + analyse

Ontwerpen/voorstellen

Focusgroepsgesprekken

Wetenschappelijk + praktijkgericht

Oplevering gids: augustus - september 2018

                   Februari - April '18

                   Maart - April '18

                   Maart - Mei '18

                   Maart - Mei '18

                   Januari - Februari '18

                   Januari - April '18

Ontwerp scenario's

Magazine Lay-out 20: strategieën als inspiratie

 -  Pedagogen/onderwijskundigen

  -  Experten

  -  Bestuur/beleid

  -  Leraren

  -  Directie

  -  Architecten

  -  Leerlingen

  -  Vertegenwoordigers netten

  -  ...

Evaluatie scenario's

Focusgroep/workshop met verschillende actoren

Leden stuurgroep aanwezig?

Inspiratiegids

+   Voorkeur vormgeving: digitaal (PDF/website), op papier, ...?

Invloed op disseminatie en kostprijs

-  Inleiding

-  Conceptueel kader

-  Theoretisch kader

-  Beweegredenen

-  Belang van een masterplan/voorbereiding

-  Belang van een sterk draagvlak

-  Belang van heldere communicatie

-  Randvoorwaarden

-  Good practices

-  Casussen +School

-  Scenario's

-  Interessante links

~  verwachtingen?

Mogelijke structuur (onder voorbehoud)

Beknopt